Coraz częściej podatnicy z innych krajów zakładają w Polsce działalność gospodarczą. Do najliczniejszej grupy otwierającej ją, należą obywatele Ukrainy. Założenie w Polsce działalności przez cudzoziemca podlega szczególnym procedurom oraz podlega odrębnym uregulowaniom w zakresie rozliczeń z fiskusem. Przeczytaj, jakich przepisów musi przestrzegać firma obcokrajowca w Polsce.
Kto może prowadzić w Polsce działalność gospodarczą?
Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej ustanawia zasadę wolności i równości w prowadzeniu działalności gospodarczej. Zasada ta dotyczy nie tylko przedsiębiorców polskich, ale również zagranicznych, w szczególności obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego.
Dlatego też firma obcokrajowca w Polsce podlega takim samym zasadom jak firmy obywateli polskich. Oznacza to, iż mogą oni podejmować i prowadzić każdą dopuszczoną polskim prawem formę działalności gospodarczej. Do grupy tych cudzoziemców zgodnie z art. 13 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej należą osoby, które:
-
posiadają w Rzeczypospolitej Polskiej:
- zezwolenie na pobyt stały,
- zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej,
- zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z okolicznością, o której mowa w art. 144 lub art. 159 ust. 1, z wyłączeniem okoliczności, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a–d, art. 186 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz. U. poz. 1650, z późn. zm.),
- zezwolenie na pobyt czasowy udzielone przybywającemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub przebywającemu na tym terytorium w celu połączenia z rodziną członkowi rodziny, w rozumieniu art. 159 ust. 3 i 4 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, osób, o których mowa w lit. a, b, e oraz f,
- status uchodźcy,
- ochronę uzupełniającą,
- zgodę na pobyt ze względów humanitarnych lub zgodę na pobyt tolerowany,
- zezwolenie na pobyt czasowy i pozostają w związku małżeńskim, zawartym z obywatelem polskim zamieszkałym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
- zezwolenie na pobyt czasowy w celu wykonywania działalności gospodarczej, udzielone ze względu na kontynuowanie prowadzonej już działalności gospodarczej na podstawie wpisu do CEIDG,
-
korzystają w Rzeczypospolitej Polskiej z ochrony czasowej,
-
posiadają ważną Kartę Polaka,
-
są członkami rodziny, w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin (Dz. U. z 2014 r. poz. 1525, z 2015 r. poz. 1274 oraz z 2016 r. poz. 904), dołączającymi do obywateli państw, o których mowa w ust. 1, lub przebywającymi z nimi.
Firma obcokrajowca w Polsce a rozliczenie dochodów
Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o PIT za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Polski uważa się osobę fizyczną, która:
- posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
- przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
Tym samym jeżeli dana osoba będzie przebywała w Polsce dłużej niż 183 dni w roku podatkowym, to będzie podlegała nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce (ma obowiązek opodatkowania w Polsce całości swoich dochodów bez względu na kraj położenia źródeł przychodów).
Jeżeli natomiast dana osoba przebywa w Polsce krócej niż 183 dni, to należy rozpatrywać, czy osoba taka ma w Polsce "ośrodek interesów życiowych".
Jeżeli zatem obywatel Ukrainy przebywa w Polsce w roku podatkowym krócej niż 183 dni albo jego centrum interesów znajduje się w Polsce, to od całości dochodów podlega opodatkowaniu w Polsce.
Właściwy urząd skarbowy
Zgodnie z § 6 ust. 1 rozporządzenia z dnia 22 sierpnia 2005 r. w sprawie właściwości organów podatkowych właściwość miejscową organów podatkowych w sprawach opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych nierezydentów prowadzących działalność gospodarczą ustala się ze względu na miejsce prowadzenia tej działalności. A zatem firma obcokrajowca w Polsce ma przystosowane następujące urzędy:
1) w województwie dolnośląskim – Naczelnik Urzędu Skarbowego Wrocław-Psie Pole;
2) w województwie kujawsko-pomorskim – Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w Bydgoszczy;
3) w województwie lubelskim – Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Lublinie;
4) w województwie lubuskim – Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Zielonej Górze;
5) w województwie łódzkim – Naczelnik Urzędu Skarbowego Łódź-Śródmieście;
6) w województwie małopolskim – Naczelnik Urzędu Skarbowego Kraków-Śródmieście;
7) w województwie mazowieckim – Naczelnik Trzeciego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście;
8) w województwie opolskim – Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu;
9) w województwie podkarpackim – Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie;
10) w województwie podlaskim – Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Białymstoku;
11) w województwie pomorskim – Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Gdańsku;
12) w województwie śląskim – Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Katowicach;
13) w województwie świętokrzyskim – Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w Kielcach;
14) w województwie warmińsko-mazurskim – Naczelnik Urzędu Skarbowego w Olsztynie;
15) w województwie wielkopolskim – Naczelnik Urzędu Skarbowego Poznań-Nowe Miasto;
16) w województwie zachodniopomorskim – Naczelnik Trzeciego Urzędu Skarbowego w Szczecinie.
Księgi rachunkowe czy PKPiR
Zgodnie z art. 24a ust. 1 ustawy o PIT osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie wykonujące działalność gospodarczą są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów albo księgi rachunkowe, zgodnie z odrębnymi przepisami.
Obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych dotyczy osób fizycznych i spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, jeżeli ich przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej za poprzedni rok podatkowy wyniosły w walucie polskiej co najmniej równowartość kwoty określonej w euro w przepisach o rachunkowości – przeliczonej na walutę polską według średniego kursu ogłaszanego przez NBP, obowiązującego 30 września roku poprzedzającego rok podatkowy (art. 24a ust. 4 i 6 ustawy o PIT).
Jednocześnie pkt 6 cytowanego wyżej przepisu stanowi, że obowiązek stosowania się do reguł określonych ustawą o rachunkowości mają – bez względu na wielkość przychodów – zagraniczne osoby fizyczne, prowadzące na terytorium Polski działalność osobiście, przez osobę upoważnioną lub przy pomocy pracowników.
Tym sam firma obcokrajowca w Polsce (np. z Ukrainy) nie może prowadzić PKPiR tylko księgi rachunkowe. Stanowisko takie potwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi, w interpretacji indywidualnej z 6 marca 2012 r., sygn. IPTPB1/415-367/11-2/DS., gdzie możemy przeczytać:
(…) stwierdzić należy, iż Wnioskodawczyni posiadając obywatelstwo ukraińskie, nie jest obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej, zobowiązana jest zatem do prowadzenia ksiąg rachunkowych jako osoba zagraniczna, bez względu na wysokość przychodu netto osiągniętego z prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.
Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawczyni, iż w związku z prowadzoną pozarolniczą działalnością gospodarczą może prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów, należało uznać za nieprawidłowe (…).
Warto dodać, iż ograniczenie to nie dotyczy obywateli UE z uwagi na zasadę równego traktowania obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej. Zgodnie z tą zasadą osoby fizyczne będące obywatelami tych państw, nieposiadające obywatelstwa polskiego, powinny być traktowane tak jak obywatele polscy. Tym samym obywatel UE może prowadzić w Polsce PKPiR.
Stanowisko takie potwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w piśmie z 17 lutego 2010 r., nr IPPB1/415-959/09-2/KS, w którym czytamy:
Z uwagi na okoliczność, iż Wnioskodawca posiada obywatelstwo austriackie a więc jest obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej prowadzącym pozarolniczą działalność gospodarczą na terytorium Polski, zobowiązany będzie do prowadzenia ksiąg rachunkowych dopiero po osiągnięciu, za poprzedni rok obrotowy, przychodów netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych wynoszących co najmniej równowartość w walucie polskiej 2.000.000 euro – zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy o rachunkowości (…).
