Czy można sprzedawać alkohol przez Internet?

Współczesny człowiek bardzo wiele aktywności wykonuje za pośrednictwem Internetu. Komputer z podłączeniem do sieci służy współcześnie do komunikacji z bliskimi, śledzenia bieżących wydarzeń w kraju i na świecie, często również do pracy czy robienia zakupów. Przedsiębiorcy, podążając za tym trendem, decydują się na założenie e-sklepu (prowadzonego samodzielnie lub równolegle do jednostki stacjonarnej). Dzięki temu przez Internet można zakupić wiele różnych produktów, często nawet bez wychodzenia z domu. Okazuje się jednak, że nie każdy rodzaj towaru bezproblemowo może stanowić przedmiot takiej działalności. Dobrym przykładem produktu, którego e-sprzedaż może wzbudzić wątpliwości pod względem legalności takiej formy dystrybucji, są napoje alkoholowe. Czy można sprzedawać alkohol przez Internet? Sprawdźmy.

Sprzedaż alkoholu - regulacje

Na początku rozważań na temat, czy możliwa jest sprzedaż alkoholu przez Internet, warto przyjrzeć się ogólnym zasadom dotyczącym tradycyjnej formy takiej działalności. Sprzedaż tego typu produktów została uregulowana w Ustawie z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Pierwszą ważną kwestię stanowi zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych. Jest ono wydawane przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) właściwego ze względu na lokalizację punktu sprzedaży, pod warunkiem uzyskania pozytywnej opinii gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych. Ta z kolei dotyczy zgodności lokalizacji punktu sprzedaży z uchwałami rady gminy regulującymi liczbę punktów sprzedaży napojów zawierających powyżej 4,5 proc. alkoholu (z wyjątkiem piwa) oraz określającymi zasady usytuowania na terenie gminy miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych.

Zezwolenie to wydawane jest na wniosek przedsiębiorcy. Zgodnie z art. 18 ust. 5 ww. ustawy powinien on zawierać:

• oznaczenie rodzaju zezwolenia,
• oznaczenie przedsiębiorcy, jego siedzibę i adres, w przypadku ustanowienia pełnomocników ich imiona, nazwiska i adres zamieszkania,
• numer w rejestrze przedsiębiorców lub ewidencji działalności gospodarczej,
• przedmiot działalności gospodarczej,
• adres punktu sprzedaży,
• adres punktu składowania napojów alkoholowych (magazynu dystrybucyjnego).

Dodatkowo do wniosku należy dołączyć:

• dokument potwierdzający tytuł prawny wnioskodawcy do lokalu stanowiącego punkt sprzedaży napojów alkoholowych,
• pisemną zgodę właściciela, użytkownika, zarządcy lub administratora budynku, jeżeli punkt sprzedaży będzie zlokalizowany w budynku mieszkalnym wielorodzinnym,
• decyzję właściwego państwowego inspektora sanitarnego o zatwierdzeniu zakładu. W celu uzyskania tej decyzji przedsiębiorca musi złożyć wniosek o zatwierdzenie zakładu i wpis do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej.

Uzyskanie zezwolenia nie kończy formalności. Konieczne jest bowiem wniesienie na rachunek gminy opłaty za korzystanie z niego, zanim jeszcze zostanie ono wydane. Co więcej, w kolejnych latach kalendarzowych objętych zezwoleniem przedsiębiorca zobowiązany jest do regulowania rzeczonej opłaty w trzech równych terminach: do 31 stycznia, 31 maja i 30 września.

Właściciel firmy, który rozpoczyna sprzedaż napojów alkoholowych, zobowiązany jest do wniesienia opłaty w wysokości:

• 525 zł, jeżeli sprzedaje napoje zawierające do 4,5 proc. alkoholu oraz piwo,
• 525 zł, jeżeli sprzedaje napoje zawierające powyżej 4,5 proc. do 18 proc. alkoholu (z wyjątkiem piwa),
• 2100 zł, jeżeli sprzedaje napoje o zawartości powyżej 18 proc. alkoholu.

W kolejnych latach opłatę oblicza się na podstawie złożonego przez przedsiębiorcę oświadczenia o wartości sprzedaży poszczególnych rodzajów napojów alkoholowych w punkcie sprzedaży w roku poprzednim.

Alkohol przez Internet - co na to przepisy?

Przepisy dotyczące sprzedaży napojów alkoholowych nie odnoszą się w żaden sposób do sprzedaży przez Internet. Nie powinno to budzić zdziwienia, w końcu powstały one w roku 1982, kiedy jeszcze nikt nie myślał o zakupach bez fizycznej wizyty w sklepie. Rzeczywistość gospodarcza uległa mocnym zmianom, przepisy nie zostały jednak znowelizowane i do niej dostosowane, dlatego też trudno jest orzec jednoznacznie, czy sprzedaż napojów alkoholowych może odbywać się w sposób zgodny z regulacjami wynikającymi z ww. ustawy.

Zdaniem niektórych urzędników, opierających się na orzeczeniach sądów oraz stanowisku Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, zgodnie z obowiązującymi obecnie przepisami sprzedaż napojów alkoholowych przez Internet jest zakazana. Wskazują przy tym, iż zgodnie z art. 96 wspomnianego aktu prawnego sprzedaż napojów o zawartości alkoholu powyżej 4,5 proc. (z wyjątkiem piwa) może być prowadzona wyłącznie w określonych punktach sprzedaży.

Co więcej, w zaprzeczaniu legalności takiego rozwiązania przytacza się również argument, iż przy sprzedaży przez Internet nie jest możliwe zweryfikowanie wieku nabywcy ani tego, czy jest trzeźwy (zgodnie z ustawą alkohol może być sprzedawany wyłącznie trzeźwym osobom pełnoletnim). Wątpliwości budzi również miejsce dokonania sprzedaży - zdaniem urzędników odbywa się ona poza miejscem prowadzenia działalności przez przedsiębiorcę, które objęte jest uzyskanym zezwoleniem. Podnosi się również argument, iż strona internetowa może stanowić nie tylko ofertę handlową, ale również reklamę napojów alkoholowych.

Alkohol przez Internet - czy to możliwe?

Pozytywne światło na sprawę sprzedaży alkoholu przez Internet rzuca jedna z interpretacji wydanych przez Ministerstwo Gospodarki. Zgodnie z przyjętym w niej stanowiskiem „ustawa nie zawiera przepisów o sprzedaży alkoholu za pomocą środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość. Nie zawiera także przepisów zabraniających przyjmowania drogą elektroniczną zamówień na dostawę alkoholu przez przedsiębiorcę prowadzącego działalność na podstawie zezwolenia”. Jednak negatywne nastawienie urzędników do takiego rozwiązania oraz ryzyko utraty koncesji odstraszają przedsiębiorców od sprzedaży online napojów alkoholowych (wyrazem tego jest rezygnacja wszystkich sieciówek z oferowania możliwości nabycia takich produktów w swoich elektronicznych odpowiednikach).

Spora część przedsiębiorców podejmuje jednak próbę zalegalizowania prowadzonej sprzedaży alkoholu przez Internet. W tym celu stosują różnego rodzaju zabezpieczenia w regulaminach oraz samej procedurze sprzedaży. Chcąc kupić wino na jednej ze stron internetowych nabywca zobowiązany jest przesłać kopię dowodu osobistego. Na innej podkreślone jest, iż sklep nie dokonuje sprzedaży przez Internet - zamówione w ten sposób towary są jedynie zarezerwowane i mogą zostać dostarczone do nabywcy za pośrednictwem pracownika sklepu lub osoby trzeciej.

Również najbardziej znany serwis aukcyjny w Polsce - dopuszcza sprzedaż napojów wysokoprocentowych. Konieczne jest jednak spełnienie określonych warunków. Dopuszczalny jest jedynie handel winem. Co więcej, przed rozpoczęciem sprzedaży przedsiębiorca jest zobowiązany do przedstawienia zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych oraz do poddania się odpowiedniej weryfikacji etc.