Wątpliwości podatników związane z księgowaniem towarów otrzymanych nieodpłatnie występują dość często. Jak wiadomo, jest to przychód, a od przychodu trzeba uiszczać podatek. Ustawa o podatku dochodowym stwierdza też, że opodatkowanie jest obowiązkowe dla każdej sprzedaży towarów, jaką realizuje podatnik. Czy z tego wynika, że sprzedaż towarów otrzymanych nieodpłatnie skutkuje podwójnym opodatkowaniem?
Towary otrzymane nieodpłatnie
Art. 14 ust. 2 pkt 8 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stwierdza, że przychodem z działalności gospodarczej jest także wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Każdy przychód trzeba opodatkować - a przy przychodzie z nieodpłatnego świadczenia za podstawę trzeba wziąć jego wartość opartą na cenach rynkowych obecnych w obrocie rzeczach bądź prawach tego samego rodzaju i gatunku, biorąc pod uwagę ich stan, stopień zużycia oraz czas i miejsca uzyskania (art. 11 ust. 2 ustawy o PIT). Wyjątkiem są świadczenia pozyskane od osób z I i II grupy podatkowej w rozumieniu prawa o podatku od spadków i darowizn (art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o PIT).
Sprzedaż towarów otrzymanych nieodpłatnie - konsekwencje podatkowe
Każda sprzedaż wywołuje obowiązek podatkowy - dotyczy to również towarów otrzymanych bezpłatnie - czyli podatnik musi zaksięgować przychody oraz uiścić podatek od wartości całkowitej transakcji. Jednakże w takim wypadku sprzedaż podlegałaby podwójnemu opodatkowaniu - jako przychód z nieodpłatnych świadczeń oraz jako przychód ze zbycia.
W przepisach można na szczęście znaleźć wyjście z tej sytuacji. W art. 22 ust. 1d Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w przypadku odpłatnego zbycia nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie nabytych rzeczy lub praw, a także innych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie nabytych świadczeń, w związku z którymi określony został przychód, kosztem uzyskania przychodów z ich odpłatnego zbycia, z uwzględnieniem aktualizacji zgodnie z odrębnymi przepisami, jest:
- wartość przychodu z tytułu ich otrzymania,
- wartość przychodu z tytułu ich otrzymania, powiększona o wydatki na nabycie częściowo odpłatnych rzeczy lub praw albo innych świadczeń
- pomniejszona o sumę odpisów amortyzacyjnych.
Wynika z tego, że w momencie sprzedaży nieodpłatnie otrzymanych towarów wysokość wcześniej opodatkowanego przychodu, ustalonego przy nieodpłatnym otrzymaniu, staje się kosztem uzyskania przychodu.
Reasumując, w chwili otrzymania nieodpłatnych towarów trzeba ująć ich wartość w przychodach firmy i rozliczyć podatek dochodowy. Z kolei w momencie sprzedaży trzeba wliczyć je do kosztów uzyskania przychodów - w kwocie równej uzyskanemu uprzednio przychodu.
