0 0
dni
0 0
godz
0 0
min
0 0
sek

Prowadzenie działalności przez spółkę zagraniczną a ustalenie rezydencji podatkowej

Nasz ekspert:
Artykuły autora

Wielkość tekstu:

Przedmiotem niniejszej analizy będzie przypadek, w którym osoba fizyczna mieszkająca na stałe w Polsce zakłada poza granicami kraju spółkę mającą osobowość prawną. Zastanowimy się, czy prowadzenie działalności przez spółkę za granicą jest dozwolone oraz jak z punktu widzenia prawa podatkowego ustalić sposób i miejsce opodatkowania dochodów wygenerowanych przez taką spółkę.

Rezydencja podatkowa spółki

Jak powszechnie wiadomo, rezydencja podatkowa osób fizycznych determinowana jest miejscem zamieszkania. Natomiast w przypadku spółek mających osobowość prawną (np. spółek z o.o.) należy sięgnąć do treści art. 3 ust. 1 i ust. 1a ustawy CIT.

W myśl tego przepisu podatnicy, jeżeli mają siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania.

Podatnik ma zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej między innymi, gdy na terytorium RP są prowadzone w sposób zorganizowany i ciągły jego bieżące sprawy na podstawie w szczególności:

  1. umowy, decyzji, orzeczenia sądu albo innego dokumentu regulujących założenie bądź funkcjonowanie tego podatnika, lub
  2. udzielonych pełnomocnictw, lub
  3. powiązań podatkowych.

To, co jest najważniejsze w kontekście powyższej definicji, to konieczność zwrócenia uwagi, że rezydencja nie jest determinowana miejscem formalnej rejestracji spółki. To faktyczna siedziba bądź też faktyczne miejsce zarządu wyznaczają nam kraj rezydencji podatkowej.

Co równie istotne, analogicznie do tej kwestii podchodzą umowy międzynarodowe w sprawie unikania podwójnego opodatkowania.

Tytułem przykładu możemy wskazać na treść umowy z Maltą. Art. 4 ust. 1 umowy podaje, że rezydencje określa się co do zasady w myśl regulacji krajowych. W przypadku natomiast kolizji norm zastosowanie znajduje art. 4 ust. 3 polsko-maltańskiej umowy stwierdzający w sposób jednoznaczny, że jeżeli osoba niebędąca osobą fizyczną ma siedzibę w obu Umawiających się Państwach, to uważa się ją za mającą siedzibę tylko w tym Państwie, w którym znajduje się miejsce jej faktycznego zarządu.

Dodatkowo zwróćmy uwagę, że zgodnie z art. 7 ust. 1 ww. umowy zyski przedsiębiorstwa Umawiającego się Państwa podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie (chyba że przedsiębiorstwo prowadzi działalność w drugim Umawiającym się Państwie poprzez położony tam zakład). W konsekwencji, co do zasady, opodatkowanie ma miejsce w kraju faktycznego zarządu spółki.

Rezydencja podatkowa spółki – a co za tym idzie miejsce opodatkowania dochodu – ustalana jest w oparciu o miejsce faktycznego zarządu, a nie miejsce formalnej rejestracji podmiotu w krajowych rejestrach.

Prowadzenie działalności przez spółkę za granicą a ustalenie miejsca faktycznego zarządu spółki

W kontekście przedstawionych okoliczności istotne zatem staje się określenie, gdzie znajduje się miejsce zarządu spółką. W tym zakresie warto posiłkować się dostępnym orzecznictwem.

W wyroku WSA w Szczecinie z 20 lipca 2022 roku, I SA/Sz 253/22, czytamy, że wykładnia językowa zwrotu „miejsce faktycznego zarządu” prowadzi do wniosku, że owym miejscem jest to, w którym odbywa się faktyczne zarządzanie podmiotem, podejmowane są decyzje w kluczowych dla podmiotu sprawach, a więc mające istotne dla tego podmiotu znaczenie zarówno z ekonomicznego, jak i funkcjonalnego punktu widzenia. Podkreśla się, że faktyczny zarząd dotyczy czynności ważnych dla podatnika, których znaczenie można oceniać zarówno w krótkiej, jak i długiej perspektywie.

Natomiast zgodnie z Komentarzem do Modelowej Konwencji OECD miejsce faktycznego zarządu to takie, w którym z merytorycznego punktu widzenia podejmowane są najważniejsze decyzje w sprawach zarządzania i w sprawach handlowych, niezbędne do prowadzenia działalności przedsiębiorstwa jako całości. W celu ustalenia miejsca faktycznego zarządu powinny być brane pod uwagę wszystkie fakty i okoliczności.

Co równie istotne, dany podmiot może mieć więcej niż jedno miejsce zarządu, lecz może mieć tylko jedno miejsce zarządu faktycznego.

Natomiast w wyroku WSA w Szczecinie z 20 lipca 2022 roku, I SA/Sz 320/22, wprost stwierdzono, że wykładnia językowa zwrotu „miejsce faktycznego zarządu” prowadzi do wniosku, że owym miejscem jest to, w którym odbywa się faktyczne zarządzanie podmiotem, podejmowane są decyzje w kluczowych dla podmiotu sprawach, a więc mające istotne dla tego podmiotu znaczenie zarówno z ekonomicznego, jak i funkcjonalnego punktu widzenia.

W opisanej sprawie warto też odnieść się do pisma MF z 12 czerwca 2017 roku, „Ostrzeżenie przed optymalizacją podatkową z wykorzystaniem spółek zagranicznych”.

W dokumencie tym możemy przeczytać, że ustalenie miejsca wykonywania zarządu nie ma charakteru wyłącznie formalnego. Ocena dla potrzeb określenia miejsca zarządu takiego podmiotu nie powinna zawężać się do stwierdzenia, że np. dokument lub uchwała organu zarządzającego zostały podpisane poza terytorium Polski. Dokument oznaczony jako podpisany w państwie obcym może podlegać ocenie, czy rzeczywiście okoliczności dotyczące jego wytworzenia wskazują na proces podejmowania decyzji za granicą.

Okolicznościami pomocniczymi odnoszącymi się do procesu decyzyjnego mogą być korespondencja e-mailowa (służbowa), miejsca spotkań z pracownikami, zleceniobiorcami, doradcami, odbiorcami lub dostawcami, dowody przebywania w innym państwie, takie jak koszty związane z przejazdami lub przelotami, wynajmem mieszkania lub posiadanie mieszkania za granicą przez członka organu zarządzającego.

W przypadku podatników będących spółkami mającymi osobowość prawną można wyodrębnić tylko jedno miejsce faktycznego zarządu. Chodzi w tym wypadku o określenie miejsca, gdzie podejmowane są istotne decyzje dotyczące bieżącego funkcjonowania spółki.

Podatkowe skutki zarejestrowania za granicą spółki, która ma faktyczny zarząd w Polsce

Polscy rezydenci podatkowi mogą być zainteresowani rozwiązaniem, w którym dokonują formalnej rejestracji spółki w innym kraju, oferującym korzystniejszy system podatkowy. Należy jednak mieć świadomość, że jeżeli faktyczne miejsce zarządu takiej spółki nadal będzie znajdować się w Polsce, to miejscem opodatkowania jej dochodów będzie Polska, a nie kraj formalnej rejestracji.

Tak też możemy przeczytać w przywołanym piśmie MF.

Stwierdzono tam, że jeżeli spółka formalnie zarejestrowana za granicą w rzeczywistości posiada zarząd w Polsce, to zgodnie z przepisami podatkowymi podlega opodatkowaniu od całości swych dochodów w Polsce. Oznacza to, że jej zarząd ma obowiązek zapłaty podatku dochodowego, złożenia deklaracji rocznej i wpłacania zaliczek na podatek dochodowy w Polsce.

Przykład 1.

Osoba fizyczna mająca miejsce zamieszkania w Polsce założyła spółkę na Malcie. Podatnik z Polski wszelkie decyzje dotyczące zarządu spółką podejmuje w Polsce. Nigdy nie był fizycznie na Malcie. Nie ma tam żadnego biura ani stałego miejsca prowadzenia działalności. To oznacza, że miejscem faktycznego zarządu jest terytorium Polski, zatem w świetle umowy międzynarodowej dochód takiej spółki podlega opodatkowaniu w Polsce.

W przypadku prowadzenia działalności gospodarczej poprzez zagraniczną spółkę należy mieć na uwadze, że rezydencja takiej spółki określana jest poprzez kryterium miejsca faktycznego zarządu. Jeżeli zatem miejsce faktycznego zarządu zagranicznej spółki znajduje się w Polsce, to dochód będzie podlegał pod polską ustawę CIT.

Z przedstawionej analizy wynika zatem, że próby optymalizacji podatkowej w postaci założenia spółki za granicą mogą okazać się fatalne w skutkach. W świetle regulacji krajowych oraz międzynarodowych miejscem opodatkowania takiej spółki nie jest kraj odnotowania jej istnienia w rejestrze, lecz miejsce faktycznego zarządu.

Artykuły
Brak wyników.
Więcej artykułów
Wzory
Brak wyników.
Więcej wzorów