Podmioty gospodarcze uzyskujące dochody z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej w Polsce, są zobowiązane do płacenia z tego tytułu podatku dochodowego.
Podatek dochodowy od osób prawnych
Osoby, które posiadają osobowość prawną - spółki z ograniczoną odpowiedzialnością a także spółki akcyjne opłacają podatek dochodowy od osób prawnych – CIT (ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych). Obowiązuje je co do zasady tylko jedna, 19-procentowa stawka podatku. Płacona jest w takiej wysokości bez względu na osiągane dochody, wielkość firmy czy rodzaj prowadzonej działalności.
Formy opodatkowania podatku dochodowego od osób fizycznych
Przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi, na mocy przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - PIT również zobowiązani są do płacenia podatku dochodowego. Mają oni jednak do wyboru jedną z następujących form opodatkowania:
- zasady ogólne – wg skali podatkowej 18% i 32%,
- podatek liniowy – 19%,
- ryczałt od przychodów ewidencjonowanych,
- karta podatkowa,
- podatek tonażowy.
Wybór formy opodatkowania
Na wybór odpowiedniej formy opodatkowania podatnik ma czas:
- do 20 stycznia roku podatkowego - w przypadku osób kontynuujących prowadzenie działalności,
- do dnia złożenia wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, w którym to dokonuje wyboru formy opodatkowania - w przypadku rozpoczęcia działalności gospodarczej,
- do rozpoczęcia prowadzenia działalności, w przypadku karty podatkowej lub do dnia uzyskania pierwszego przychodu w pozostałych przypadkach - jeżeli forma opodatkowania nie została wybrana we wniosku o wpis do CEIDG.
Istotne jest, że wybrany sposób rozliczania obowiązuje przez cały rok.
Zmiana formy opodatkowania
W myśl przepisów, wybraną formę opodatkowania należy stosować przez cały dany rok podatkowy. W praktyce zdarzają się jednak przypadki, gdzie zmiana formy opodatkowania w ciągu roku jest możliwa, a nawet konieczna. Są to sytuacje, kiedy podatnik z mocy przepisów ustawowych traci prawo do rozliczania się wybraną przez niego formą opodatkowania. Gdy podatnik zdecyduje się na zmianę formy opodatkowania przychodów z działalności, powinien najpóźniej do 20 stycznia nowego roku podatkowego, od którego ma nastąpić zmiana w rozliczaniu, zgłosić zmianę.
Wybór sposobu płacenia podatku
Gdy przedsiębiorca wybierze już odpowiednią dla siebie formę opodatkowania, pozostaje jeszcze kwestia wyboru sposobu odprowadzania podatku. Jest to ważne, ponieważ może istotnie wpływać na płynność finansową podatnika.
I tak oto istnieją następujące sposoby płacenia podatku dochodowego:
- miesięcznie,
- kwartalnie (pozwala niekiedy odroczyć termin płatności podatku), lub
- w formie uproszczonej.
Rozliczenie miesięczne
Miesięczne zaliczki od rzeczywiście uzyskanego dochodu to podstawowy sposób płacenia podatku dochodowego przez podatników prowadzących działalność gospodarczą (art. 44 ust. 1 pkt 1, ust. 3, 3f i 6 updof). Ich obowiązkiem jest obliczanie i wpłacanie na rachunek właściwego urzędu miesięcznej zaliczki na podatek dochodowy do 20 dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Podstawą obliczenia zaliczki jest dochód pomniejszony o odliczenie, które wskazuje art. 26 updof.
Zarówno w przypadku zasad ogólnych, jak i w przypadku podatku liniowego, zaliczki na podatek dochodowy liczone są w sposób narastający od początku roku. Natomiast przy ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych są one wyliczane konkretnie za dany miesiąc.
Podatnicy płacący podatek w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych zobowiązani są odprowadzić go na rachunek urzędu skarbowego do 20 dnia następnego miesiąca, natomiast za grudzień termin płatności podatku upływa wyjątkowo 31 stycznia roku następnego (art. 21 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne) - jest to ostateczny termin złożenia deklaracji podatkowej.
Rozliczenie kwartalne
Zaliczki kwartalne od dochodów z działalności gospodarczej mogą wybrać podatnicy, którzy za formę opodatkowania przyjęli skalę podatkową lub podatek liniowy – 19% oraz:
1. posiadają status tzw. małego podatnika, a więc ich dochody za poprzedni rok nie przekroczyły 4 922 000zł lub
2. rozpoczęli działalność w 2013r.; za osobę rozpoczynającą działalność gospodarczą nie uznaje się osoby, która w roku rozpoczęcia działalności (tj. w 2013) oraz w okresie dwóch lat, licząc od końca roku poprzedzającego rok rozpoczęcia:
- samodzielnie prowadziła działalność gospodarczą lub jako wspólnik spółki nieposiadającej osobowości prawnej,
- działalność prowadził małżonek podatnika, pod warunkiem, że istniała między nimi wspólność majątkowa (art. 44 ust. 3g i 3h updof).
O wyborze kwartalnego opłacania zaliczki na podatek dochodowy, należy zawiadomić właściwego naczelnika urzędu skarbowego. W przypadku małego podatnika, obowiązku tego należy dopełnić do 20 lutego roku podatkowego. Natomiast rozpoczynający działalność w trakcie roku podatkowego ma obowiązek złożenia zawiadomienia w terminie do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia działalności gospodarczej, jednakże nie później niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu (art. 44 ust. 3i updof).
Podatnik rozpoczynający działalność może zgłosić wybór kwartalnego rozliczenia już podczas składania wniosku o wpis do CEIDG-1 wypełniając odpowiednie pola.
Zaliczki kwartalne wpłacane są na konto urzędu skarbowego w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po kwartale, za który zaliczka jest wpłacana. Czyli zaliczka za:
- I kwartał - opłaca jest do 20 kwietnia,
- II kwartał - do 20 lipca,
- III kwartał - do 20 października,
- IV kwartał - do 20 stycznia.
Jeżeli termin zapłaty zaliczki przypada na sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy, przesuwa się on na pierwszy dzień roboczy następujący po dniu wolnym od pracy.
Zaliczki uproszczone
Zgodnie z art. 44 ust. 6b-6e updof, zaliczkę na podatek dochodowy w uproszczonej formie mogą wpłacać osoby, które odprowadzają od dochodów z działalności podatek według skali podatkowej lub podatek liniowy – 19%, za wyjątkiem podatników, którzy po raz pierwszy podjęli działalność w roku podatkowym albo w roku poprzedzającym rok podatkowy oraz tych, którzy w rozliczeniach rocznych z dwóch ubiegłych lat nie wykazali dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej podlegającego opodatkowaniu.
Podatnik korzystający po raz pierwszy z uproszczonej formy wpłacania zaliczek na podatek dochodowy, zobowiązany jest do 20 lutego roku podatkowego zawiadomić pisemnie naczelnika urzędu skarbowego o wyborze tej formy. Jeżeli po kilku latach chciałby zrezygnować z tego sposobu wpłacania zaliczek na podatek, powinien również w terminie do 20 lutego roku podatkowego zawiadomić pisemnie właściwego naczelnika urzędu skarbowego o zmianie swojej decyzji.
