Formy opodatkowania podatkiem dochodowym - podstawowe informacje

Formy opodatkowania PIT

Osoby fizyczne, które decydują się na założenie własnej firmy muszą przede wszystkim dokonać wyboru formy opodatkowania. Jest do decyzja kluczowa z punktu widzenia późniejszych rozliczeń podatkowych. Przedsiębiorcy mogą wybierać spośród czterech form opodatkowania:

• podatek według skali podatkowej,

• podatek liniowy,

• ryczałt od przychodów ewidencjonowanych,

• karta podatkowa.

Podatek według skali podatkowej

Skala podatkowa jest metodą opodatkowania PIT, na podstawie której stosowana jest tzw. progresja podatkowa. Polega na tym, że stawka podatku rośnie wraz z przekroczeniem ustalonego ustawowo progu.

Skala podatkowa obowiązująca w 2018 roku wynosi:

Podstawową zaletą tej metody rozliczania PIT jest przede wszystkim fakt, że podatnik może obniżyć przychody o koszty poniesione w celu ich uzyskania, a także o straty z lat ubiegłych poniesione z działalności gospodarczej czy składki ZUS. Dodatkowo przysługują z tego tytułu ulgi podatkowe (w tym wspólne rozliczanie się z małżonkiem). Natomiast należy pamiętać, że w tej sytuacji przychody osiągnięte z pozarolniczej działalności gospodarczej łączy się z innymi przychodami osiągniętymi z innych źródeł opodatkowanych podatkiem progresywnym (skala podatkowa). Tym samym może to spowodować zwiększenie stawki podatku z 18% na 32%, gdy suma dochodów przekroczy próg 85.528 zł.

Podatek liniowy

Z opodatkowania podatkiem liniowy według stawki 19% mogą korzystać m.in. podatnicy samodzielnie prowadzący działalność gospodarczą. Podatek liniowy jest prosty do wyliczenia i w swej konstrukcji przypomina schemat wyliczenia podatku według skali podatkowej. Do urzędu skarbowego wpłacany jest w okresach miesięcznych lub kwartalnych 19-procentowy podatek od dochodu. W tej sytuacji jest również możliwe rozliczenie straty z lat ubiegłych.  

Jednak przy tej formie opodatkowania została wyłączona możliwość wspólnego rozliczania się z małżonkiem czy korzystania z innych ulg podatkowych.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

Przedsiębiorcy rozliczający się ryczałtem ewidencjonowanym płacą podatek wyłącznie od osiągniętego przychodu. Nie mają możliwości pomniejszania go o koszty jego uzyskania. Aby można było się rozliczać z uproszczonej formy opodatkowania, należy zgłosić ten fakt do US właściwego według miejsca zamieszkania, do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia działalności, nie później niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu. W zależności od rodzaju wykonywanej działalności stawka ryczałtu może wynosić 3%, 5,5%, 8,5%, 17% lub 20%.

Jednak nie każdy przedsiębiorca może skorzystać z tej formy opodatkowania. Bowiem zgodnie z ustawą z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, pewne kategorie działalności zostały zwolnione z tego przywileju. Należą do nich:

• apteki,

• działalność w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych,

• prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej w zakresie wolnych zawodów innych niż określone w art. 4 ust. 1 pkt 11 (czyli z wyjątkiem zawodu lekarza wszystkich specjalności, technika dentystycznego, felczera, położnej, pielęgniarki, tłuma­cza oraz nauczyciela w zakre­sie świadczenia usług edukacyjnych polegających na udzielaniu lekcji na godziny),

• świadczenie usług wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy (m.in. reklamowe, pośrednictwa finansowego, detektywistyczne i ochroniarskie),

• działalność w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych,

• wytwarzanie wyrobów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, na podstawie odrębnych przepisów, z wyjątkiem wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii.

Poza tym wyłączenie ma również zastosowanie w odniesieniu do podmiotów rozpoczynających działalność samodzielnie lub w formie spółki, jeżeli podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników, przed rozpoczęciem działalności w roku podatkowym lub w roku poprzedzającym rok podatkowy, wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres działalności podatnika lub spółki.