Jak rozliczyć mechanizm VAT marża za samochód z UE?

Podatnik kupujący używane samochody w celu dalszej odsprzedaży może skorzystać ze specjalnej procedury rozliczania podatku od towarów i usług, jaką jest VAT marża. Faktura VAT marża za samochód z UE - w poniższym artykule zastanowimy się, czy jest możliwość stosowania tego mechanizmu w stosunku do samochodów nabywanych w innych krajach UE.

Faktura VAT marża za samochód z UE - mechanizm rozliczenia podatku VAT

W pierwszej kolejności wskażmy, że analizowana procedura nie znajdzie zastosowania do każdego towaru handlowego. Katalog przedmiotów, które mogą być opodatkowane w ten sposób, określa art. 120 ust. 4 ustawy VAT. W przepisie tym czytamy, że w przypadku podatnika dokonującego dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków nabytych uprzednio przez tego podatnika w ramach prowadzonej działalności, w celu odprzedaży, podstawą opodatkowania podatkiem jest marża stanowiąca różnicę między kwotą sprzedaży a kwotą nabycia, pomniejszona o kwotę podatku. Natomiast zgodnie z art. 120 ust. 1 pkt 4 ustawy przez towary używane rozumie się ruchome dobra materialne nadające się do dalszego użytku w ich aktualnym stanie lub po naprawie, inne niż określone w pkt 1–3 oraz inne niż metale szlachetne lub kamienie szlachetne (CN 7102, 7103, 7106, 7108, 7110, 7112).

Ponadto z powyższych przepisów wynika, że opodatkowaniu podlega marża będąca różnicą między kwotą sprzedaży a kwotą nabycia. Zgodnie z art. 120 ust. 1 pkt 5 ustawy VAT przez kwotę sprzedaży rozumie się całkowitą kwotę, którą podatnik otrzymał lub ma otrzymać z tytułu dostawy towarów od nabywcy lub osoby trzeciej, wliczając w to otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty bezpośrednio związane z tą dostawą, podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze oraz koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, którymi podatnik obciąża nabywcę, z wyłączeniem kwot, o których mowa w art. 29a ust. 7 ustawy. Natomiast w myśl art. 120 ust. 1 pkt 6 ustawy przez kwotę nabycia rozumie się wszystkie składniki wynagrodzenia, o których mowa w pkt 5, które dostawca towarów otrzymał lub ma otrzymać od podatnika.

Faktura VAT marża za samochód z UE - jakie pojazdy mogą być objęte tym mechanizmem?

Tak jak wskazaliśmy, ta szczególna procedura rozliczania podatku VAT nie obejmuje każdego kupionego samochodu, ale wyłącznie tego, który jest używany. W konsekwencji mechanizmu VAT marża za samochód z UE nie można stosować do nabycia nowych pojazdów. Jak bowiem czytamy w art. 120 ust. 21 ustawy VAT, przepisów ust. 1–20 nie stosuje się do nowych środków transportu będących przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. 

Natomiast w myśl art. 2 pkt 10 lit. a ustawy VAT nowym środkiem transportu są pojazdy lądowe napędzane silnikiem o pojemności skokowej większej niż 48 centymetrów sześciennych lub o mocy większej niż 7,2 kilowata, jeżeli przejechały nie więcej niż 6.000 kilometrów lub od momentu dopuszczenia ich do użytku upłynęło nie więcej niż 6 miesięcy; za moment dopuszczenia do użytku pojazdu lądowego uznaje się dzień, w którym został on pierwszy raz zarejestrowany w celu dopuszczenia do ruchu drogowego lub w którym po raz pierwszy podlegał on obowiązkowi rejestracji w celu dopuszczenia do ruchu drogowego w zależności od tego, która z tych dat jest wcześniejsza; jeżeli nie można ustalić dnia pierwszej rejestracji pojazdu lądowego lub dnia, w którym podlegał on pierwszej rejestracji, za moment dopuszczenia do użytku tego pojazdu uznaje się dzień, w którym został on wydany przez producenta pierwszemu nabywcy, lub dzień, w którym został po raz pierwszy użyty dla celów demonstracyjnych przez producenta.

Zakup używanego pojazdu w innym kraju UE

W obrocie gospodarczym często zdarza się, że polscy podatnicy kupują używane samochody za granicą. W związku z tym pojawia się pytanie, czy również w takim przypadku istnieje możliwość skorzystania z procedury VAT marża za samochód z UE?

W celu odpowiedzi na tak postawione pytanie należy sięgnąć do treści art. 120 ust. 10 ustawy VAT, który podaje, że procedura marży dotyczy wyłącznie tych towarów używanych, które zostały nabyte od:

1. osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, niebędącej podatnikiem, o którym mowa w art. 15, lub niebędącej podatnikiem podatku od wartości dodanej;

2. podatników, o których mowa w art. 15, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 113;

3. podatników, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana zgodnie z ust. 4 i 5;

4. podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku na zasadach odpowiadających regulacjom zawartym w art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 113;

5. podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana podatkiem od wartości dodanej na zasadach odpowiadających regulacjom zawartym w ust. 4 i 5, a nabywca posiada dokumenty jednoznacznie potwierdzające nabycie towarów na tych zasadach.

Szczególną uwagę zwróćmy na pkt 4 i 5 powyższego wyliczenia. Jak bowiem wskazuje art. 2 pkt 11 ustawy VAT, przez podatek od wartości dodanej rozumie się podatek od wartości dodanej nakładany na terytorium państwa członkowskiego, z wyjątkiem podatku od towarów i usług nakładanego tą ustawą. Podatnikami podatku od wartości dodanej są zatem przedsiębiorcy z innych krajów UE. Oznacza to, że stosowanie procedury VAT marża wobec samochodów nabytych w innym kraju UE jest możliwe, przy czym konieczne jest spełnienie określonych warunków.

Art. 120 ust. 10 pkt 4 i 5 ustawy VAT posługuje się zwrotem „na zasadach odpowiadających regulacjom”, co jednoznacznie wskazuje, że chodzi tu o odpowiednie dla kraju sprzedawcy zagraniczne przepisy ustawy VAT stanowiące o zwolnieniu, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 113 ustawy VAT. Pamiętajmy bowiem, że wszelkie przepisy wewnętrzne każdego kraju członkowskiego są oparte i wdrożone na zasadach opisanych w Dyrektywie Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. 

Przypomnijmy, że zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy VAT zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Natomiast w myśl art. 113 ust. 1 ustawy VAT zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku. 

Jeżeli zatem zagraniczny podatnik z kraju UE będzie dokonywał sprzedaży używanego samochodu i sprzedaż ta będzie zwolniona od podatku na mocy jego krajowych przepisów odpowiadających regulacjom art. 43 ust. 1 pkt 2 oraz art. 113 ustawy VAT, to nabyte w ten sposób samochody będą mogły następnie korzystać z polskiej procedury VAT marża. Tak samo będzie w przypadku, gdy zagraniczny przedsiębiorca sprzedaje używany samochód w ramach obowiązującej w jego kraju procedury VAT marża.

Na marginesie dodajmy również, że stosowanie procedury VAT marża za samochód z UE w przypadku nabycia pojazdu używanego od osoby fizycznej, która nie prowadzi działalności gospodarczej, art. 120 ust. 10 pkt 1 ustawy VAT wymienia bowiem również „osobę fizyczną niebędącej podatnikiem podatku od wartości dodanej”.

Przykład 1.

Polski podatnik kupuje samochody używane od podatnika z Niemiec, który jest podmiotowo zwolniony od podatku w swoim kraju. Zwolnienie podmiotowe odpowiada treści polskiej regulacji art. 113 ustawy VAT, co oznacza, że sprzedaż tak zakupionego samochodu może być rozliczona w ramach polskiej procedury VAT marża.

Przykład 2.

Polski podatnik kupił samochód używany od lekarza z Francji. Działalność lekarzy jest przedmiotowo zwolniona od podatku, a sprzedaż towarów wykorzystywanych wyłącznie w działalności zwolnionej jest wolna od opodatkowania na mocy art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy VAT. Analogiczne regulacje występują w prawie francuskim, w związku z czym sprzedaż tak zakupionego samochodu może być rozliczona w ramach polskiej procedury VAT marża.

Przykład 3.

Polski podatnik kupił samochód używany od osoby fizycznej mieszkającej na Litwie. Taka osoba nie jest podatnikiem litewskiego podatku od wartości dodanej, co powoduje, że sprzedaż tak zakupionego samochodu może być rozliczona w ramach polskiej procedury VAT marża.

Można zatem wskazać, że jeżeli na zagranicznej fakturze otrzymanej z tytułu nabycia pojazdu nie ma kwoty podatku, co wynika z tego, że zagraniczny dostawca był zwolniony podmiotowo z podatku lub na skutek tego, że przedmiotem dostawy był towar używany, w związku z czym była ona zwolniona przedmiotowo z podatku, to dalsza dostawa wykonywana w Polsce będzie mogła zostać opodatkowana w procedurze opodatkowania marżą.