Coraz więcej obcokrajowców znajduje zatrudnienie na terenie Polski. Niestety często dochodzi do powierzania pracy cudzoziemcom niezgodnie z prawem.Jakie konsekwencje mogą grozić pracodawcy za nielegalne zatrudnienie cudzoziemca? Sprawdź i zobacz, jak ich uniknąć!
W jakim przypadku wykonywanie pracy przez cudzoziemca jest nielegalne?
Cudzoziemiec wykonuje pracę nielegalnie, wtedy gdy:
-
nie posiada ważnej wizy lub innego dokumentu uprawniającego go do pobytu w Polsce;
-
podstawa pobytu w Polsce nie uprawnia go do wykonywania pracy;
-
wykonuje pracę bez zezwolenia, w wypadkach, gdy jest ono wymagane;
-
wykonuje pracę na innych warunkach lub na innym stanowisku niż określone w zezwoleniu na pracę;
-
wykonuje pracę bez zawarcia wymaganych umów o pracę albo umów cywilnoprawnych.
Konsekwencje za powierzenie pracy cudzoziemcowi w powyższej sytuacji zostały przewidziane w art. 120 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz w art. 11 ustawy z dnia 15 czerwca 2012 r. o skutkach powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom przebywającym wbrew przepisom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Jakie są konsekwencje za nielegalne zatrudnienie cudzoziemca?
Ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy wprowadziła zaostrzenie kar za nielegalne powierzanie pracy cudzoziemcom. Obecnie zgodnie z art. 120 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy za nielegalne zatrudnienie cudzoziemca grozi kara grzywny od 1000 zł do 30 000 zł. Grzywna w wysokości od 3000 zł do 30 000 zł grozi również za:
-
wprowadzenie cudzoziemca w błąd, wyzyskanie błędu, wykorzystanie zależności służbowej lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, co w konsekwencji doprowadza cudzoziemca do nielegalnego wykonywania pracy
-
żądanie od cudzoziemca korzyści majątkowej w zamian za podjęcie działań zmierzających do uzyskania zezwolenia na pracę lub innego dokumentu uprawniającego do wykonywania pracy;
-
doprowadzenie innej osoby do powierzenia cudzoziemcowi nielegalnego wykonywania pracy za pomocą wprowadzenia tej osoby w błąd, wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania.
W jakich sytuacjach podmiot nielegalnie zatrudniający cudzoziemca uniknie kary?
Ustawodawca przewidział jednak przypadki, gdy nielegalne zatrudnienie cudzoziemca nie jest karalne. Stosownie do art. 120a ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy nie podlega karze za wykroczenie polegające na powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi nieposiadającemu ważnej wizy lub innego dokumentu uprawniającego do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej kto, powierzając wykonywanie pracy cudzoziemcowi, spełnił łącznie następujące warunki:
-
Wypełnił obowiązki, o których mowa w art. 2 i art. 3 ustawy z dnia 15 czerwca 2012 r. o skutkach powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom przebywającym wbrew przepisom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. poz. 769), tj.:
-
zażądał od cudzoziemca przedstawienia przed rozpoczęciem pracy ważnego dokumentu uprawniającego do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
-
przez cały okres wykonywania pracy przez cudzoziemca przechowywał kopię tego dokumentu, chyba że wiedział, że przedstawiony dokument uprawniający do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej został sfałszowany.
-
Zgłosił cudzoziemca, któremu powierzył wykonywanie pracy, do ubezpieczeń społecznych, o ile obowiązek taki wynika z obowiązujących przepisów.
Istnieją również inne sytuacje, gdy podmiot obwiniony o nielegalne zatrudnienie cudzoziemców uniknie kary, mając duże szanse na uniewinnienie.
Zgodnie z wyrokiem Sądu Okręgowego w Koszalinie z 6 listopada 2013 r. (sygn. akt V Ka 696/13) o odpowiedzialności za powierzenie cudzoziemcowi nielegalnego wykonywania pracy można mówić tylko w przypadku rażących odstępstw od wymogów określonych w przywołanej ustawie. W ocenie sądu nie może być również mowy o wykroczeniu z art. 120 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, jeżeli obwiniony niezwłocznie wypłacił cudzoziemcom wynagrodzenie za okres wykonywanej pracy do wysokości wskazanej w zezwoleniu na pracę.
Jakie są konsekwencje powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom przebywającym nielegalnie na terytorium Polski?
Oprócz wyżej przedstawionych sankcji podmiot, który powierza pracę cudzoziemcowi nielegalnie przebywającemu na terytorium Polski, może ponosić konsekwencje określone w ustawie z dnia 15 czerwca 2012 r. o skutkach powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom przebywającym wbrew przepisom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Zgodnie z art. 2 i 3 tej ustawy pracodawca ma obowiązek:
-
żądać od cudzoziemca przedstawienia przed rozpoczęciem pracy ważnego dokumentu uprawniającego do pobytu na terytorium RP (wizy lub karty pobytu);
-
przechowywać kopię tego dokumentu przez cały okres wykonywania pracy przez cudzoziemca;
-
w terminie 7 dni zgłosić cudzoziemca do ubezpieczeń społecznych, o ile obowiązek taki wynika z obowiązujących przepisów.
Jeżeli dodatkowo okaże się, że pracodawca powierzył pracę cudzoziemcowi nielegalnie przebywającemu na terytorium Polski, to naruszenie powyższych obowiązków grozi poważnymi konsekwencjami.
Natomiast, gdy zachowanie to ma związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, czyn taki stanowi przestępstwo, za które grozi kara grzywny lub kara ograniczenia wolności. Tą samą karą zagrożone są również przestępstwa polegające na:
-
powierzaniu, w tym samym czasie, wykonywania pracy wielu cudzoziemcom przebywającym bez ważnego dokumentu uprawniającego do pobytu na terytorium RP;
-
powierzaniu wykonywania pracy małoletniemu cudzoziemcowi przebywającemu bez ważnego dokumentu uprawniającego do pobytu na terytorium RP.
Następnie wskazać należy, że przestępstwa polegające na:
-
powierzaniu wykonywania pracy cudzoziemcowi przebywającemu bez ważnego dokumentu uprawniającego do pobytu na terytorium RP w warunkach szczególnego wykorzystania;
-
powierzaniu wykonywania pracy cudzoziemcowi przebywającemu bez ważnego dokumentu uprawniającego do pobytu na terytorium RP, będącemu pokrzywdzonym przestępstwem handlu ludźmi,
są zagrożone karą pozbawienia wolności do lat trzech.
W przypadku skazania za którekolwiek z wymienionych powyżej przestępstw sąd ma prawo:
-
orzec zakaz dostępu podmiotu powierzającego pracę cudzoziemcowi do środków pochodzących z funduszy strukturalnych, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Rybackiego lub środków na realizację Wspólnej Polityki Rolnej – na okres od roku do 5 lat;
-
zasądzić na rzecz Skarbu Państwa kwotę stanowiącą równowartość powyższych środków publicznych, otrzymanych w okresie 12 miesięcy poprzedzających wydanie wyroku.
Kiedy następuje wykluczenie z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego?
Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 lit. d) oraz pkt 14 Ustawy z 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U. 2004 Nr 19, poz. 177, t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 2164), wykonawcę będącego osobą fizyczną prawomocnie skazanego za przestępstwo, o którym mowa w art. 9 lub art. 10 ustawy o skutkach powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom oraz wykonawcę, wyklucza się z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, jeżeli:
-
urzędującego członka jego organu zarządzającego lub nadzorczego,
-
wspólnika spółki w spółce jawnej lub partnerskiej albo
-
komplementariusza w spółce komandytowej lub komandytowo-akcyjnej, lub
-
prokurenta
prawomocnie skazano za tożsame przestępstwo.
