Osoby, które dopiero co zakładają działalność muszą liczyć się z poniesieniem w związku z tym pewnych kosztów. Na ich samodzielne sfinansowanie stać niewielu nowych przedsiębiorców. Wówczas mają oni możliwość skorzystania z dotacji. W jaki sposób należy rozliczyć dotację pod względem podatkowym czy wydatki finansowane z dotacji są kosztem i czy przedsiębiorca ponosi jakieś konsekwencje podatkowe po otrzymaniu dotacji? Odpowiadamy!
Finansowanie środków trwałych z dotacji
Zgodnie z artykułem 14 ust. 2 pkt 2 o PIT dotacje wydatkowane na zakup środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (od których dokonuje się odpisów amortyzacyjnych) bądź na ich wytworzenie we własnym zakresie nie stanowi przychodu z działalności gospodarczej. W związku z tym naliczone odpisy amortyzacyjne od środków trwałych nabytych ze środków otrzymanych z dotacji nie będą stanowiły kosztów uzyskania przychodu. Jedyny wyjątek od tej zasady powstaje, gdy środek trwały sfinansowany jest zarówno środkami z dotacji jak i własnymi. Wówczas proporcjonalnie do wkładu własnego zalicza się część amortyzacji w koszty.
Inne wydatki finansowane dotacją
Również na podstawie artykułu 14 ust. 2 pkt 2 otrzymane środki finansowe z tytułu dotacji jeżeli nie są wykorzystywane w celu nabycia lub wytworzenia środków trwałych, uważa się za przychód z działalności gospodarczej. Przychód ten jednak jest zwolniony z podatku dochodowego.
Zgodnie bowiem z art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który to wskazuje przychody zwolnione od podatku dochodowego wymieniane są wśród nich:
- pkt 121) jednorazowe środki przyznane bezrobotnemu na podjęcie działalności, o których mowa w art. 46 ust. 1 pkt 2 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy
- pkt 129) dotacje, w rozumieniu przepisów o finansach publicznych, otrzymane z budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego
- pkt 136) płatności na realizację projektów w ramach programów finansowanych z udziałem środków europejskich, otrzymane z Banku Gospodarstwa Krajowego, z wyłączeniem płatności otrzymanych przez wykonawców
- pkt 137) środki finansowe otrzymane przez uczestnika projektu jako pomoc udzielona w ramach programu finansowanego z udziałem środków europejskich, o których mowa w ustawie o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 oraz z 2010 r. Nr 28, poz. 146)
W związku z powyższym bez względu na to czy dotacja jest wypłacana dwutorowo w ramach:
- płatności - jakimi określane jest wydatkowanie środków europejskich, oraz
- dotacji celowej - środki krajowe
czy w ramach jednego źródła, przychód jaki stanowi jest zwolniony od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Co zatem z kosztami?
To, że odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych finansowanych z dotacji nie można traktować jako koszt uzyskania przychodu zostało już ustalone. Natomiast czy można zaliczyć do kosztów wydatki np. na wyposażenie lub zakup towarów finansowane dotacją? Tutaj należy przytoczyć art. 23 ustawy o PIT mówiący, iż za koszt uzyskania przychodu nie uznaje się: ” 56) wydatków i kosztów bezpośrednio sfinansowanych z dochodów (przychodów), o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 46, 47a, 47c, 47d, 116, 122, 129, 136 i 137;”. Zgodnie z przepisami wydatki finansowane dotacją lub płatnościami z funduszy europejskich nie mogą być traktowane jako koszt uzyskania przychodu.
Tutaj jednak pojawia się jeden wyjątek. W art. 23 nie wymieniono pkt 121 z art. 21, który to mówi o środkach stanowiących przychód zwolniony z podatku dochodowego, przyznawanych z Funduszu Pracy na podstawie art. 46 ust. 1 pkt 2 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.
"1. Starosta z Funduszu Pracy może: (...) 2) przyznać bezrobotnemu jednorazowo środki na podjęcie działalności gospodarczej, w tym na pokrycie kosztów pomocy prawnej, konsultacji i doradztwa związane z podjęciem tej działalności, w wysokości określonej w umowie, nie wyższej jednak niż 6-krotnej wysokości przeciętnego wynagrodzenia (...).”
Oczywiście należy pamiętać, że podstawą zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodów jest związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy poniesionymi wydatkami a uzyskiwanymi przychodami z prowadzonej działalności gospodarczej, a także należyte udokumentowanie poniesionych wydatków.
Zaliczenie wydatków sfinansowanych dotacją (o której mowa w art. 46 ust. 1 pkt. 2 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach) do KUP staje się kontrowersyjne gdy środki z Urzędu Pracy pochodzą z różnych źródeł i są m.in. współfinansowane środkami unijnymi. Czy wówczas traktować je jako wydatki nie stanowiące kosztu zgodnie z pkt 137 art. 21 czy jednak zgodnie z pkt. 121) zaliczane do KUP. Nawet zdania organów podatkowych są podzielone w tej sprawie.
Przychodami z Funduszu Pracy zgodnie z Art. 106 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy są również środki europejskie więc skoro uwzględniono je w art 21 pkt 121 jako osobno wyróżnione środki można uznać, że gdyby wydatki nimi sfinansowane nie stanowiły KUP również byłyby wyróżnione w art. 23 ustawy o PIT, a ponieważ nie są, to można wyciągnąć wnioski, że wydatki sfinansowane z jednorazowych środków otrzymanych z Powiatowego Urzędu Pracy przeznaczone na zakup wyposażenia (majątek nie zaliczany do środków trwałych), towarów lub usług związanych z rozpoczęciem działalności mogą stanowić koszt uzyskania przychodu prowadzonej działalności gospodarczej.
Konsekwencje podatkowe po otrzymaniu dotacji - VAT
W odniesieniu do VAT nie ma znaczenia, że zakupy zostały sfinansowane dotacją. W związku z tym, bez względu na to, czy korzystający z dotacji zakupił towary, wyposażenie czy środki trwałe jest możliwe odliczenie VAT na zasadach ogólnych. Należy pamiętać, że w przypadku dotacji z urzędu pracy, że odliczenie podatku VAT często wiąże się z koniecznością jego zwrotu na konto PUP (w zależności od zapisów w umowie). Oczywiście dotyczy to podatników zarejestrowanych jako czynni podatnicy podatku od towarów i usług.
