82,5 mld euro – to kwota, którą Polska jest i będzie wspierana funduszami unijnymi w latach 2014–2020. To ogromna suma, którą warto wykorzystać. Pieniądze właścicieli często pochodzą z ich wieloletnich oszczędności, czasem z ich inwestycji na rynku kapitałowym. Mogą to być inwestycje w nieruchomości, krótkoterminowe papiery wartościowe czy - w ostatnim czasie popularne, obligacje korporacyjne. Jednak zawsze początek jest taki
Dotacja i dofinansowanie
Dotacja jest nieodpłatną i bezzwrotną pomocą finansową udzielaną najczęściej przez państwo podmiotom gospodarczym na realizację ich celów biznesowych. Jest to forma uznaniowa. Warunkiem uzyskania dotacji jest spełnienie przez podmiot ubiegający się szeregu warunków zawieszających.
Jej przykładem jest subwencja oświatowa uzyskiwana przez podmioty zajmujące się edukacją i szkolnictwem. Dofinansowania mogą mieć formę bezzwrotną lub zwrotną w zależności od celu, na jaki zostają przyznane. Najczęściej jest to określona część całości wymaganej do realizacji danych działań gospodarczych. O dofinansowanie możemy się starać w różnych instytucjach finansowych. Możemy także skorzystać ze środków unijnych.
W Polsce mamy do dyspozycji kilka różnych programów, z których środki mogą być wykorzystane na różne cele związane z działalnością przedsiębiorcy. Poniżej przedstawiamy rodzaje programów krajowych i regionalnych z wartościami środkami, które mogą być maksymalnie wykorzystane.
Programy krajowe
- Program Infrastruktura i Środowisko – 27,4 mld euro
- Program Inteligentny Rozwój– 8,6 mld euro
- Program Wiedza Edukacja Rozwój – 4,7 mld euro
- Program Polska Cyfrowa – 2,2 mld euro
- Program Polska Wschodnia – 2 mld euro
- Program Pomoc Techniczna – 0,7 mld euro
Programy regionalne
- Dolnośląskie – 2,25 mld euro
- Kujawsko–Pomorskie – 1,9 mld euro
- Lubelskie – 2,23 mld euro
- Lubuskie – 0,9 mld euro
- Łódzkie – 2,25 mld euro
- Małopolskie – 2,87 mld euro
- Mazowieckie – 2,08 mld euro
- Opolskie – 0,9 mld euro
- Podkarpackie – 2,1 mld euro
- Podlaskie – 1,21 mld euro
- Pomorskie – 1,86 mld euro
- Śląskie – 3,47 mld euro
- Świętokrzyskie – 1,36 mld euro
- Warmińsko-Mazurskie – 1,72 mld euro
- Wielkopolskie – 2,45 mld euro
- Zachodniopomorskie – 1,6 mld euro
Ile możemy otrzymać z tych kwot?
Mazowsze jako region lepiej rozwinięty może korzystać z pomocy finansowej w wysokości 80%, a pozostałe regiony kraju w wysokości 85%, jak dla wszystkich regionów mniej rozwiniętych.
Poza istniejącymi funduszami Unia przeznaczyła na lata 2014–2020 specjalne środki na nowe programy dające dodatkowe wsparcie w różnych obszarach. Są to m.in.:
-
Program Horyzont 2020, który ma wspierać prowadzenie prac badawczych na najwyższym poziomie, promować współpracę międzynarodową, innowacyjne przedsiębiorstwa, itp. (80 mld euro),
-
Program COSME, który ułatwia małym i średnim przedsiębiorstwom dostęp do rynków na terenie Wspólnoty i poza nią, a także ma zapewnić łatwiejszy dostęp do finansowania poprzez gwarancje kredytowe i kapitał (2,3 mld euro),
-
Program Łącząc Europę jest najważniejszym instrumentem finansującym strategiczne inwestycje w infrastrukturę w zakresie budowy dróg, linii kolejowych, sieci energetycznych, a także rozwoju technologii informacyjno-komunikacyjnych (33 mld euro),
-
Program Erasmus+ ułatwia pobyt młodych ludzi, zwłaszcza gimnazjalistów i licealistów na stażach za granicą, co w rezultacie przyniesie poprawę ich umiejętności i zwiększy szansę na zatrudnienie (15 mld euro),
-
Program Kreatywna Europa, w którym środki otrzyma europejska kultura, kino, telewizja, muzyka, literatura, teatr, dziedzictwo kulturowe i inne powiązane dziedziny (1,5 mld euro).
Infrastruktura transportowa (drogowa i kolejowa) jest sferą najbardziej dofinansowywaną, jednak największy wzrost wydatków obserwujemy w sferze innowacyjności i wsparcia przedsiębiorców. Dużym zainteresowaniem cieszą się również inwestycje w ochronę środowiska i energetykę, a także projekty z dziedziny kultury, edukacji, zatrudnienia czy przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu.
Miasta wojewódzkie wraz z okalającymi je gminami otrzymają duże wsparcie na realizację wspólnych przedsięwzięć w zakresie dostępności komunikacyjnej. Ponadto fundusze sfinansują inwestycje w miastach, zwłaszcza projekty związane z kompleksową rewitalizacją, ekologicznym transportem miejskim, gospodarką niskoemisyjną. Wymogiem unijnym jest również rozwój tzw. inteligentnych specjalizacji, czyli skupienie się poszczególnych regionów na wybranych priorytetach polityki innowacyjnej. Innowacyjność jest dziś potencjałem rozwoju gospodarczego i na nią możemy uzyskać najszybciej dotację i dofinansowanie. Pamiętajmy jednak, że innowacyjność, a właściwie projekty z nią związane mogą być ryzykowne, choćby z punktu widzenia specyfikacji, jaką przedkładamy do wniosków. Środki, które otrzymamy z UE lub innej jednostki muszą być wykorzystane w dokładnie taki sposób, jaki wcześniej zawrzemy we wniosku. Każda zmiana rodzi ryzyko cofnięcia dotacji bądź jej wstrzymania.
Czy Unia „obdarowuje” nas tylko bezzwrotnymi środkami?
Oczywiście, że nie. Dotacja i dofinansowanie to najpopularniejsze rodzaje pomocy, ale Unia Europejska daje także możliwość korzystania z tzw. instrumentów zwrotnych, czyli pożyczek i kredytów. Korzystać z nich mogą zarówno przedsiębiorcy, jak i samorządy. Korzystając z kredytów pomostowych, bo tak nazywają się kredyty inwestycyjne z dofinansowaniem, pamiętajmy o wymogu wykorzystania części pomostowej na realizację celu zgodnego z wnioskiem o dofinansowanie. Również często wymagane jest uzyskanie wcześniej promes w banku na takowe finansowanie. Ważnym elementem jest zabezpieczenie takiego kredytu, czyli przelew praw z umowy o dofinansowanie. W zależności od celu finansowania bank może zażądać zabezpieczenia rzeczowego w postaci hipoteki bądź zastawu na zakupionych przedmiotach finansowania.
Dotacja i dofinansowanie - czy istnieją inne możliwości poza środkami unijnymi?
Jak najbardziej tak. Poza dofinansowaniem ze środków unijnych, na rynku jest coraz więcej programów oferowanych przez urzędy pracy, z których może skorzystać każdy przedsiębiorca. Osoby bezrobotne zarejestrowane w urzędach pracy mają możliwość skorzystania z dodatkowych środków na rozpoczęcie działalności. Każda osoba jest zobowiązana do odbycia szkolenia organizowanego przez urząd pracy oraz zdania egzaminu końcowego w postaci własnoręcznie przygotowanego biznesplanu. Inną możliwością jest skorzystanie ze środków udostępnionych w ramach programów unijnych związanych z kapitałem ludzkim. Po przygotowaniu wniosku należy go złożyć w punkcie obsługi wniosków unijnych w przewidzianym przepisami terminie i… wygrać konkurs.
Pamiętajmy, że środki otrzymane z Unii Europejskiej - również dotacja i dofinansowanie - są bardzo mocno nadzorowane i muszą zostać wydatkowane zgodnie z przedłożonym planem działania. Warto rozeznać się, czy w gminie, w której planujecie otworzyć własną firmę, nie są aktualnie organizowane dofinansowania z samorządu. Środki te mogą być wykorzystane zarówno na założenie firmy, jak i na jej dalsze funkcjonowanie.
Dobrze działający młody przedsiębiorca może zostać zauważony przez tzw. Anioła Biznesu. Aniołowie Biznesu to inwestorzy indywidualni, mający możliwość zaangażowania swojego czasu oraz pieniędzy w młodego rozwijającego się przedsiębiorcę. Również przedsiębiorcy sami mogą poszukać takich osób w swojej okolicy i zwrócić się do nich z pomysłem/propozycję nowego projektu, który chcą zrealizować. Jeśli pomysł okaże się ciekawy i wart zaangażowania wiedzy, doświadczenia oraz finansów, na pewno pomoc Anioła Biznesu okaże się strzałem w dziesiątkę.
Jednym z rozwiązań są środki finansowe dla firm, które dopiero zaczynają, czyli tzw. start-upów. W dzisiejszej ofercie banków oraz innych instytucji finansowych znajdziemy propozycję finansowania dla młodych, dopiero rozpoczynających swoją przygodę z przedsiębiorczością firm. W wielu dużych miastach funkcjonują Inkubatory Przedsiębiorczości, które zrzeszają wokół siebie przedsiębiorców, dając im w zamian możliwość dofinansowania na realizację planów biznesowych. Uzyskane w ramach tego środki wahają się w granicach od 2- do 6-krotności średniego miesięcznego wynagrodzenia krajowego, a okres ich zwrotu może wynosić nawet 7 lat.
Inną formą uzyskania dofinansowania jest możliwość prowadzenia działalności jako fundacja. Przede wszystkim fundacja działa w oparciu o statut, który zawiera informacje skąd i na jakie cele mogą być wykorzystywane środki. Często fundacje mają swoich darczyńców, którzy wpłatami na cele fundacji wspierają ich działalność.
Dotacja i dofinansowanie to nie jedyne sposoby pozyskania pieniędzy na rozwój biznesu. Jedną z ostatnich form pozyskiwania środków finansowanie zewnętrzne. Kredyt bankowy nie jest ani dotacją, ani dofinansowaniem unijnym. Pozyskane środki należy w całości zwrócić wraz z naliczonymi odsetkami. Trudnością w procesie ubiegania się o kredyt bankowy może być brak historii kredytowej w przypadku nowego przedsiębiorcy, takiego który nie posiada jeszcze doświadczenia związanego z prowadzeniem firmy. Istnieją na polskim rynku banki, które mają w swojej ofercie kredyty również dla „młodych” przedsiębiorców. Warunkiem z korzystania z takiego kredytu jest konieczność posiadania kolejnych produktów bankowych, tj. np. karta kredytowa firmowa, limit na koncie bądź rachunek inwestycyjny.
W niektórych bankach nowy przedsiębiorca ma możliwość korzystania z bezpłatnych usług księgowych oferowanych przez firmy współpracujące z bankiem bądź specjalnie wyodrębnione jednostki w banku. Korzyściami „Pakietów na start” może być wysokość udzielonego kredytu bankowego – nawet do 30 tysięcy złotych. Jednak nie zapominajmy, że każdy oferowany przez bank produkt kosztuje, zwłaszcza kredyt. Można powiedzieć, że wysokość oferowanego oprocentowania nie jest dziś wiodącym czynnikiem branym pod uwagę przy wyborze oferty bankowej. Na całkowity koszt finansowania zewnętrznego wpływają inne czynniki, takie jak marża banku, prowizje, opłaty i pozostałe koszty dodatkowe.
Wybór formy dofinansowania, czy to unijnego, czy dotacyjnego zależy od właściciela i jego możliwości ewentualnego zwrotu uzyskanego kapitału.
