Niniejsze opracowanie może być przydatne zwłaszcza dla pracodawców, którzy będą chcieli wprowadzić kodeks etyki w zakładzie pracy. Jest to dokument całkowicie dobrowolny, nie ma żadnych przepisów, które nakładałyby obowiązek jego wprowadzania. Jest to jednak jeden z elementów polityki przedsiębiorstwa, który wskazuje na zasady, którymi będą się kierować w pracy przełożeni i podwładni.
W artykule zostanie przedstawiony wzór kodeksu etyki, który można zastosować we własnym zakładzie pracy.
Nazwa, kto wprowadza kodeks etyki w zakładzie pracy?
Już sama nazwa dokumentu powinna wskazywać, czym on jest. Najlepiej nazwać go „Kodeks etyki pracowników” i wskazać nazwę zakładu pracy, np.:
- Kodeks Etyki Pracowników Myjni Samochodowej „CleanCar” Sp. z o.o.,
- Kodeks Etyki Pracowników Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
Kodeks jest wprowadzany przez pracodawcę w taki sposób, w jaki komunikuje on inne dokumenty pracownikom. Może być to forma zarządzenia, jeżeli zakład pracy cechuje się dużym stopniem sformalizowania, albo informacji przekazanej przez pracodawcę pracownikom.
Kodeks etyki może zawierać preambułę – informację, dlaczego zostaje on wprowadzony, powołanie się na to, że kwestie etyki, praworządności, lojalności, transparentności są szczególnie ważne w zakładzie pracy.
Kodeks etyki w zakładzie pracy - jakie informacje powinny być w nim zawarte?
Najistotniejsze miejsce w kodeksie etyki zajmuje kwestia działania pracowników zgodnie z przepisami prawa. Co do zasady powinno być to oczywiste, jednak warto wskazać pracownikom, że w pracy również obowiązują ich przepisy prawa. Ma to szczególne znaczenie w sytuacji, w której ktoś – przełożony, inny pracownik – wydałby polecenie sprzeczne z przepisami prawa. W takiej sytuacji pracownik może dodatkowo powołać się na kodeks etyki, aby odmówić wykonania takiego polecenia.
W kodeksie wskazano również, że z materiałów w zakładzie pracy można korzystać wyłącznie w celu wykonywania pracy. Pracownik np. salonu kosmetycznego co do zasady nie może pomalować sobie paznokci przy użyciu sprzętu pracodawcy.
Wszyscy pracownicy, a także pracodawca powinni dbać o pozytywną atmosferę w pracy poprzez wzajemny szacunek, równe i uczciwe traktowanie, unikanie konfliktów interesów, choć w prywatnych zakładach nie ma na to takiego znaczenia jak w placówkach wykonujących zadania publiczne, np. urzędach. W zakładzie pracy nie można nikogo mobbingować ani dyskryminować z żadnych przyczyn.
W kodeksie można również zawrzeć kwestie związane z obowiązkami pracowników w zakresie profesjonalnego wykonywania zadań pracowniczych – aby takie podejście zachowywać zarówno do klientów, jak i współpracowników.
W dużych zakładach pracy należy pamiętać o zasadach związanych z przyjmowaniem pracowników, dostępem do szkoleń, awansami, wynagrodzeniami – aby wszyscy byli traktowani w sposób równy, z zastosowaniem takich samych wymogów.
Każdy pracodawca ma możliwość skorzystania z kodeksu etyki oraz wybrania tych zapisów, które będą dla niego najkorzystniejsze i najbardziej adekwatne w zakładzie pracy, który prowadzi. Bardziej rozszerzone i istotne będą kodeksy w dużych zakładach pracy, a także w takich, które przyjmują interesantów, dysponują środkami publicznymi.
Kodeks etyki w zakładzie pracy - wzór
Kodeks etyki pracowników Salonu Kosmetycznego „Olga” Olga Mariacka
Kodeks etyki to zespół zasad i opartych na nich standardów postępowania w procesie pracy.
I. Praworządność
- W pracy należy kierować się literą prawa, ogólnie przyjętymi zasadami etycznymi i troską o wspólne dobro.
- Pracownicy mają obowiązek stosować się do wymogów prawa z należytą starannością, mając na względzie interes zakładu pracy oraz klientów.
- Informacje pozyskane w toku pracy można wykorzystywać wyłącznie w celach związanych z jej wykonywaniem i z działalnością salonu kosmetycznego.
- Z mienia pracodawcy, w szczególności z materiałów, urządzeń i oprogramowania, należy korzystać jedynie w sposób legalny, a z cudzego dorobku – z poszanowaniem praw własności intelektualnej autorów.
II. Uczciwość i lojalność zawodowa
- Zasadą jest równe i uczciwe traktowanie wszystkich współpracowników przy poszanowaniu ich prawa do prywatności i godności osobistej.
- Pracownicy zobowiązani są unikać takich działań, w których może wystąpić konflikt interesów. Należy wyłączyć się z czynności, które mogą rodzić podejrzenia o stronniczość lub interesowność, oraz nie podejmować prac pozostających w sprzeczności z wykonywanymi obowiązkami.
- Nie wolno tolerować przypadków łamania prawa, w szczególności niegospodarności, płatnej protekcji, korupcji, przekupstwa i innych przestępstw. Zauważenie znamion takich czynów podlega ujawnieniu pracodawcy lub organom ścigania.
- Zabronione jest przyjmowanie korzyści materialnych i osobistych w związku z realizowanymi zadaniami.
- W miejscu pracy należy się przeciwstawiać jakimkolwiek działaniom lub zachowaniom dyskryminującym innych pracowników, np. mobbingowi, dyskryminacji, molestowaniu lub stalkingowi, a także innym formom przemocy psychicznej i fizycznej.
III. Transparentność działań
- Pracownik dokonuje czynności w sposób jawny, a uzyskane informacje o charakterze publicznym udostępnia w pełnym zakresie, z wyłączeniem informacji chronionych przepisami prawa.
- Pracownicy zobowiązani są dbać o przejrzystość własnych działań, otwarty dialog, wzajemne zaufanie, mając na uwadze cele funkcjonowania zakładu pracy.
IV. Profesjonalizm
- Zadania należy realizować terminowo i efektywnie, wywiązując się z podjętych zobowiązań, wykorzystując przy tym w pełni posiadaną i nabywaną wiedzę i doświadczenie.
- Należy dążyć do uzyskiwania jak najwyższej jakości wyników pracy i na bieżąco podnosić swoje kwalifikacje zawodowe, zarówno w ramach proponowanych przez pracodawcę szkoleń, jak i we własnym zakresie.
V. Obiektywizm
- Pełniąc funkcje kierownicze, należy przestrzegać zasady równych szans zatrudnienia, awansu, sprawiedliwego wynagradzania, rozwoju i doskonalenia zawodowego w stosunku do podległych pracowników.
- Nie należy ulegać wpływom, groźbom ani innego rodzaju próbom nacisków, w tym o charakterze politycznym, które mogłyby doprowadzić do działań stronniczych lub sprzecznych z interesem zakładu pracy oraz klientów.
- Powierzone zadania należy wykonywać w sposób uczciwy i obiektywny.
- Zabronione jest prowadzenie i wykonywanie osobiście jakiejkolwiek działalności, gospodarczej lub politycznej, w czasie godzin pracy oraz w siedzibie pracodawcy.
VI. Współpraca i współodpowiedzialność za działania
- Należy dążyć do budowania pozytywnej atmosfery w pracy, nacechowanej poszanowaniem godności współpracowników, szacunkiem do nich, koleżeństwem, w tym dzieleniem się wiedzą i doświadczeniem zawodowym.
- Współpraca powinna opierać się na wzajemnym zaufaniu i być skoncentrowana na osiąganiu wspólnych celów.
- Nieetyczne jest uchylanie się od podejmowania decyzji leżących w kompetencjach pracownika, jak też unikanie odpowiedzialności za skutki działań zrealizowanych na ich podstawie. Dotyczy to również braku odpowiedzialności za słowa i zobowiązania do wykonania określonych zadań.
- Należy zachowywać się w sposób godny, przestrzegając porządku publicznego, zarówno w miejscu pracy, jak i poza nim tak, aby nie wpłynąć negatywnie na wizerunek oraz dobre imię zakładu pracy.
- W zakładzie pracy należy zachowywać schludny wygląd oraz ubiór stosowny dla pracy, w tym nosić odzież ochronną przekazywaną przez pracodawcę.
