Korekta VAT podczas zawieszenia działalności - kiedy jest konieczna?

Zawieszenie działalności gospodarczej wiąże się z odstąpieniem od wielu obowiązków formalnych związanych z rozliczeniem podatku VAT. Przykładem może być brak konieczności składania deklaracji JPK VAT podczas zawieszenia działalności. Jednocześnie pojawia się pytanie, jak na tę sytuację wpływa okoliczność otrzymania korekty faktury zakupu towarów w okresie zawieszenia działalności gospodarczej.

Zakres możliwych działań w okresie zawieszenia działalności gospodarczej

Jak wynika z treści art. 23 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca wpisany do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej może zawiesić wykonywanie działalności na czas nieokreślony albo określony, nie krótszy jednak niż 30 dni. Zawieszenie oraz wznowienie wykonywania działalności gospodarczej następują na wniosek przedsiębiorcy.

Ponadto, jak wynika z treści art. 25 ust. 1 ww. ustawy, w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca nie może wykonywać działalności i osiągać bieżących przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. W okresie zawieszenia wykonywania działalności przedsiębiorca:

1. może wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, w tym rozwiązywanie zawartych wcześniej umów;
2. może przyjmować należności i jest obowiązany regulować zobowiązania, powstałe przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej;
3. może zbywać własne środki trwałe i wyposażenie;
4. ma prawo albo obowiązek uczestniczyć w postępowaniach sądowych, postępowaniach podatkowych i administracyjnych związanych z działalnością gospodarczą wykonywaną przed datą zawieszenia wykonywania działalności;
5. wykonuje wszelkie obowiązki nakazane przepisami prawa;
6. może osiągać przychody finansowe, także z działalności prowadzonej przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej;
7. może zostać poddany kontroli na zasadach przewidzianych dla przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą;
8. może powołać albo odwołać zarządcę sukcesyjnego.

Jak wynika z treści ww. przepisów, w okresie zawieszenia przedsiębiorca ma nie tylko określone prawa, ale również pewne obowiązki wynikające z treści przepisów konkretnej ustawy. W dalszej części artykułu odniesiemy się do treści ustawy o podatku od towarów i usług.

Składanie deklaracji JPK VAT podczas zawieszenia działalności gospodarczej

Reguła ogólna wyrażona w art. 99 ust. 1 ustawy o VAT wskazuje, że podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu. Deklaracje te są składane w postaci elektronicznej (w formacie JPK VAT).

Jednocześnie przepisy ustawy o VAT przewidują sytuacje, w ramach których nie jest konieczne składanie deklaracji VAT. Taki przypadek dotyczy tych podatników, którzy zawiesili prowadzenie działalności gospodarczej i stanowi na ten temat art. 99 ust. 7a ustawy o VAT.

We wskazanym przepisie jest mowa o tym, że w przypadku zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej na podstawie przepisów dotyczących zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej podatnicy nie mają obowiązku składania deklaracji za okresy rozliczeniowe, których to zawieszenie dotyczy.

Ponadto od powyższego wyłączenia przewidziano kilka wyjątków. Otóż zgodnie z art. 99 ust. 7b ustawy o VAT zwolnienie z obowiązku składania deklaracji podatkowych, o którym mowa w ust. 7a, nie dotyczy:

• podatników dokonujących wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów;
• podatników dokonujących importu usług lub nabywających towary – w których zakresie są podatnikiem;
• okresów rozliczeniowych, w których zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej nie dotyczyło pełnego okresu rozliczeniowego;
• okresów rozliczeniowych, za które podatnik jest obowiązany do rozliczenia podatku z tytułu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu oraz za które jest obowiązany dokonać korekty podatku naliczonego.

Jednym z wyjątków – obligujących do złożenia deklaracji JPK VAT w okresie zawieszenia działalności gospodarczej – jest przypadek, w którym podatnik ma dokonać korekty podatku naliczonego. 

Przykład 1.

Pani Agnieszka prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą opodatkowaną VAT zawiesiła działalność poprzez CEIDG od 1 lipca 2024 roku. 10 sierpnia otrzymała ona od sprzedawcy korektę faktury sprzedaży towaru z 2 maja 2024 roku. Na fakturze korygującej jest wykazana mniejsza kwota podatku naliczonego do odliczenia. Czy pomimo skutecznego zawieszenia działalności gospodarczej kobieta ma obowiązek złożenia korekty deklaracji JPK VAT?

Pomimo że działalność pani Agnieszki jest zawieszona, to jednak z uwagi na obowiązek dokonania korekty kwoty podatku naliczonego do odliczenia ma ona obowiązek złożenia deklaracji JPK VAT w okresie zawieszenia.

Podobne skutki powstaną w zakresie ulgi na złe długi, której skutki powstaną w okresie zawieszenia działalności gospodarczej. Przypomnijmy, że zgodnie z art. 89b ustawy o VAT w przypadku nieuregulowania należności wynikającej z faktury dokumentującej dostawę towarów lub świadczenie usług na terytorium kraju w terminie 90 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze, dłużnik jest obowiązany do korekty odliczonej kwoty podatku wynikającej z tej faktury, w rozliczeniu za okres, w którym upłynął 90. dzień od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze.

Przepisu nie stosuje się, jeżeli dłużnik uregulował należność najpóźniej w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego, w którym upłynął 90. dzień od dnia upływu terminu płatności tej należności. Natomiast w przypadku częściowego uregulowania należności w terminie 90 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze korekta dotyczy podatku naliczonego przypadającego na nieuregulowaną część należności. 

Przykład 2.

10 czerwca pan Norbert zakupił towar i odliczył podatek naliczony w deklaracji składanej za czerwiec. Od 1 sierpnia jego działalność jest zawieszona. Termin 90 dni, licząc od daty płatności wskazanej na fakturze, upłynął 15 września. Czy pomimo zawieszenia działalności gospodarczej mężczyzna ma obowiązek zastosować ulgę na złe długi?

Pomimo że działalność gospodarcza została zawieszona poprzez odpowiedni wpis w CEIDG, pan Norbert ma obowiązek złożenia deklaracji JPK VAT za wrzesień i dokonania korekty podatku naliczonego z nieopłaconej faktury.

W świetle powyższego możemy wskazać, że zawieszenie działalności gospodarczej nie powoduje całkowitego wykluczenia obowiązku składania deklaracji VAT za ten okres. Mogą się bowiem pojawić takie sytuacje – przewidziane w ustawie o VAT – w których z uwagi na konieczność dokonania korekty podatku naliczonego złożenie deklaracji będzie obowiązkowe.