Pożyczka na start dla Podmiotów Ekonomii Społecznej - warto wiedzieć!

Bank Gospodarstwa Krajowego już po raz kolejny odpowiada za wdrożenie instrumentów zwrotnych na rzecz rozwoju ekonomii społecznej. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus zakłada wsparcie zarówno na tworzenie nowych, jak i budowanie potencjału już istniejących Podmiotów Ekonomii Społecznej. W najbliższych latach na wspomniany cel zostanie przeznaczone blisko 180 mln zł, co powinno przyczynić się do powstania ponad 800 nowych miejsc pracy. Na początek uruchomione zostaną dwa instrumenty zwrotne: pożyczka na start oraz pożyczka na rozwój. W drugiej fazie planuje się również wdrożenie społecznych funduszy kapitałowych. Najważniejsza informacja dla podmiotów ubiegających się o wsparcie dotyczy możliwości umorzenia części pożyczki. Sprawdźmy zatem, kto i na jakich zasadach może zostać beneficjentem projektu „Europejskie instrumenty zwrotne na rzecz rozwoju ekonomii społecznej”. 

Gdzie zgłosić się po wsparcie?

Podmioty Ekonomii Społecznej, które są zainteresowane pozyskaniem wsparcia, powinny zgłosić się do jednego z operatorów finansowych. Bank Gospodarstwa Krajowego wyłonił następujące instytucje:

• Fundusz Regionu Wałbrzyskiego – udzielający wsparcia w makroregionie północno-zachodnim (województwa: zachodniopomorskie, pomorskie, kujawsko-pomorskie, wielkopolskie, lubuskie i dolnośląskie);
• Fundację Rozwoju Przedsiębiorczości w Suwałkach – działającą w makroregionie północno-wschodnim (województwa: warmińsko-mazurskie, podlaskie, mazowieckie i lubelskie);
• Rzeszowską Agencję Rozwoju Regionalnego – obejmującą swoim zasięgiem makroregion południowy (województwa: świętokrzyskie, łódzkie, opolskie, podkarpackie, śląskie, małopolskie).

Warto również wspomnieć, że w każdym województwie jest przynajmniej jeden oddział odpowiedzialny za wdrażanie działania. Na swojej stronie internetowej BGK umieścił dane kontaktowe do osób, które w poszczególnych podmiotach odpowiadają za udzielanie wsparcia.

Kto może być beneficjentem projektu? 

Przejdźmy zatem do katalogu podmiotów, które mogą być beneficjentami projektu. Do ubiegania się o pożyczkę na start oraz pożyczkę na rozwój uprawnione są następujące Podmioty Ekonomii Społecznej:

• spółdzielnie socjalne;
• warsztaty terapii zajęciowej i zakłady aktywności zawodowej;
• centra integracji społecznej i klub integracji społecznej;
• zakłady aktywizacji zawodowej;
• spółdzielnie pracy, w tym spółdzielnie inwalidów, spółdzielnie niewidomych oraz spółdzielnie produkcji rolnej;
• organizacje pozarządowe, tj. podmioty z ustawy o działalności pożytku publicznego oraz wolontariacie;
• spółki non profit, kluby sportowe, podmioty kościelne, stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego.

Należy jednak wspomnieć, że w przypadku podmiotów reintegracyjnych pożyczkobiorcą jest jednostka tworząca Podmiot Ekonomii Społecznej.

Jakie są warunki pożyczki na start? 

Proces ubiegania się o pożyczkę na start jest bardzo uproszczony i wymaga minimum formalności. O wsparcie mogą ubiegać się podmioty, które nie działają dłużej niż 12 miesięcy. Maksymalna jednostkowa wartość pożyczki to 100 000 zł. Podmiot Ekonomii Społecznej może zaciągnąć maksymalnie 2 pożyczki na kwotę nieprzekraczającą 200 000 zł. Wówczas należy spełnić dodatkowy warunek dotyczący przeznaczenia środków. Jedna pożyczka musi finansować koszty funkcjonowania podmiotu we wczesnej fazie rozwoju, a celem drugiej będzie utworzenie dodatkowego miejsca pracy. Ile wynosi oprocentowanie i maksymalny okres spłaty? Pożyczka udzielana jest na okres maksymalnie 60 miesięcy przy założeniu, że można skorzystać z karencji w spłacie do 6 miesięcy. Należy jednak pamiętać, że okres karencji nie wydłuża czasu na spłatę, i podmioty, które z niego skorzystają, mają wówczas 4,5 roku na spłatę zobowiązania. Oprocentowanie wynosi 5,8%, a podmiot finansujący nie pobiera już żadnych dodatkowych opłat i prowizji za rozpatrzenie wniosku.

Jakie są warunki pożyczki na rozwój?

Drugi produkt, czyli pożyczka rozwojowa, skierowana jest podmiotów, które działają na rynku powyżej 12 miesięcy. Potrzeby takich podmiotów są znacznie większe, dlatego też jej kwota jest wyższa. Wysokość wsparcia to 500 000 zł na jedną pożyczkę przy założeniu, że maksymalnie można uzyskać dwie, których wartość nie może przekroczyć 1 mln zł. Co za tym idzie, okres spłaty musi być dłuższy i w tym wypadku wynosi:

• 7 lat w przypadku pożyczek do 400 000 zł; 
• 10 lat w przypadku pożyczek powyżej 400 000 zł.

Nie wydłużono natomiast karencji w spłacie, która tak, jak w przypadku pożyczki na start wynosi 6 miesięcy. Oprocentowanie ustalono na poziomie 5,8%, co stanowi jedyny koszt pożyczki, gdyż brak jest dodatkowych opłat i prowizji. 

Jakie są warunki umorzenia pożyczki? 

Mimo że niektóre parametry pożyczki na start różnią się od parametrów pożyczki na rozwój, to w obu przypadkach zasady umorzenia są takie same. Jeżeli chodzi o wartość umorzenia, to może ona wynieść maksymalnie do 25% wartości wypłaconego kapitału. Warunkiem jest osiągnięcie wymiernych korzyści społecznych. Co kryje się pod tym pojęciem? Bank Gospodarstwa Krajowego zdefiniował wymierne korzyści społeczne jako: 

1. utworzenie miejsca pracy dla osób z niepełnosprawnościami o umiarkowanym i znacznym stopniu niepełnosprawności lub osób z zaburzeniami psychicznymi;
2. realizacja przedsięwzięć obejmujących usługi świadczone w społeczności lokalnej (usługi zdrowotne lub usługi społeczne);
3. realizacja przedsięwzięć obejmujących oferowanie usług lub produktów związanych z zapewnieniem dostępności, o której mowa w Ustawie z dnia 19 lipca 2019 roku o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami;
4. realizacja przedsięwzięć w obszarze zielonej gospodarki.

W przypadku pierwszego punktu o jego spełnieniu decyduje okres utrzymania miejsca pracy. Jeżeli podmiot ekonomii społecznej nie ma opóźnień w spłacie pożyczki oraz utrzymał nowo utworzone miejsce pracy przez 12 miesięcy, to jego kapitał spłaty ulega obniżeniu o 25%. Warunki wymienione w punktach 2–4 uważa się za spełnione, gdy wynika to ze złożonego biznesplanu, zawartej umowy pożyczki oraz jej rozliczenia.

Pożyczka na start - w jaki sposób ją zabezpieczyć? 

Podmioty Ekonomii Społecznej, które chcą skorzystać z pożyczki na start lub rozwój działalności, powinny znać formy zabezpieczenia wspomnianych produktów. Obligatoryjny jest zawsze weksel in blanco wraz z deklaracją wekslową oraz dodatkowo jedna z poniższych form zabezpieczenia:

• hipotek na nieruchomości, wraz z cesją z polisy ubezpieczenia w przypadku nieruchomości zabudowanej;
• zastaw rejestrowy;
• poręczenie cywilne lub weksle osób trzecich;
• przewłaszczenie wraz z przelewem wierzytelności;
• depozyt gwarancyjny lub blokada pieniężna;
• pełnomocnictwo do dysponowania rachunkiem.

Warto wspomnieć, że pożyczkobiorca może łączyć ze sobą różne rodzaje zabezpieczenia, ale zatwierdzenie jego ostatecznej formy jest uzależnione od akceptacji podmiotu finansującego. 

Zarówno pożyczkę na start, jak i pożyczkę na rozwój można przeznaczyć m.in. na: zakup środków trwałych oraz wyposażenia, maszyn i urządzeń, które przyczynią się do rozwoju lub poszerzenia zakresu działalności gospodarczej, tworzenie nowych miejsc pracy, a także wdrażanie nowych rozwiązań technologicznych. W przypadku pożyczki na start dopuszczone jest dodatkowo finansowanie kosztów funkcjonowania Podmiotu Ekonomii Społecznej. Oba produkty są łatwo dostępne, wymagają minimum formalności, a czas rozpatrzenia wniosku jest bardzo krótki. 

Oczywiście potrzeby rozwojowe podmiotów we wczesnej fazie rozwoju (prowadzący działalność do 12 miesięcy) są znacznie mniejsze niż podmiotów, które działają na rynku dłuższy czas, dlatego też maksymalne kwoty pożyczki różnią się od siebie. Wszystkich zainteresowanych uzyskaniem wsparcia w ramach projektu pn. „Europejskie instrumenty zwrotne na rzecz rozwoju ekonomii społecznej” zachęcamy do kontaktu z podmiotami finansującymi, które mają swoje oddziały we wszystkich województwach. Wniosek o pożyczkę można natomiast złożyć online.