Podatnicy uzyskujący przychody na terytorium Polski mają obowiązek złożyć roczne zeznanie podatkowe do końca kwietnia roku następnego rozliczające osiągnięte w poprzednim roku kalendarzowym dochody. Przy okazji rozliczania rocznego podatnik ma prawo do odliczenia darowizn przekazanych na cele pożytku publicznego.
Czym jest darowizna?
Zgodnie z art. 888 § 1 ustawy kodeks cywilny przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.
Nie stanowią darowizny następujące bezpłatne przysporzenia:
- gdy zobowiązanie do bezpłatnego świadczenia wynika z umowy uregulowanej innymi przepisami kodeksu,
- gdy ktoś zrzeka się prawa, którego jeszcze nie nabył albo które nabył w taki sposób, że w razie zrzeczenia się prawo jest uważane za nienabyte.
Oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.
Darowizna podlega opodatkowaniu
Darowizny w świetle ustaw o podatku dochodowym zostały wyłączone z kosztów uzyskania przychodów jak również nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Należy jednak pamiętać, że obdarowany będzie zobowiązany uiścić podatek od spadków i darowizn według właściwej dla danej rzeczy stawki.
Zgodnie z art. 1 ust 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn opodatkowaniu tym podatkiem podlega nabycie przez osoby fizyczne:
- rzeczy znajdujących się na terytorium Polski,
- praw majątkowych, które będą wykonane na terytorium Polski.
Obowiązek opodatkowania otrzymanej darowizny będzie miał miejsce w momencie dokonania czynności nabycia rzeczy w drodze darowizny, a zatem z dniem złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w przypadku zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy, obowiązek podatkowy otrzymanej darowizny powstanie z momentem realizacji przyrzeczonego świadczenia (sytuacja taka może wystąpić w przypadku, gdy z uwagi na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron).
Innym momentem opodatkowania darowizny jest sytuacja nabycia darowizny z polecenia darczyńcy. Obowiązek opodatkowania tej darowizny powstanie w momencie wykonania polecenia.
Kiedy zaistnieje prawo do odliczenia darowizn?
Zgodnie z art. 26 ust 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych istnieje możliwość odliczenia od dochodu w roku podatkowym wartość przekazanych darowizn maksymalnie w wysokości 6% kwoty dochodu.
Na rzecz jakich podmiotów darowizna podlega odliczeniu?
Zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz w myśl art. 3 ust. 2 oraz 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie odliczeniu od dochodu w kwocie nie większej niż 6% jego wysokości podlegają darowizny przekazane na rzecz organizacji pozarządowych w tym także:
- niebędącym jednostkami sektora finansów publicznych, instytutami badawczymi, bankami i spółkami prawa handlowego będącymi państwowymi lub samorządowymi osobami prawnymi,
- niedziałającym w celu osiągnięcia zysku,
- osobom prawnym lub jednostkom organizacyjnym nieposiadającym osobowości prawnej, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, w tym fundacje i stowarzyszenia,
- osobom prawnym i jednostkom organizacyjnym działającym na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, o stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, jeżeli ich cele statutowe obejmują prowadzenie działalności pożytku publicznego,
- stowarzyszeniom jednostek samorządu terytorialnego,
- spółdzielniom socjalnym,
- spółkom akcyjnym i z ograniczoną odpowiedzialnością oraz klubom sportowym, które nie działają w celu osiągnięcia zysku oraz przeznaczają całość dochodu na realizację celów statutowych oraz nie przeznaczają zysku do podziału między swoich udziałowców, akcjonariuszy i pracowników.
Darowizny przekazane tylko na niektóre cele umożliwiają podatnikowi odliczenie ich od dochodu
Odliczeniu od dochodu w kwocie nie większej niż 6% jego wysokości podlegają darowizny przekazane na:
- na cele kultu religijnego,
- krwiodawstwo realizowane przez honorowych dawców krwi na podstawie ustawy o publicznej służbie krwi, w wysokości iloczynu kwoty rekompensaty określonej przepisami wydanymi na podstawie art. 11 ust. 2 tej ustawy i litrów oddanej krwi lub równoważnej ilości jej składników przeliczonej zgodnie z art. 8 tej ustawy,
- kształcenia zawodowego publicznym szkołom prowadzącym kształcenie zawodowe, o których mowa w art. 4 pkt 28a ustawy - Prawo oświatowe, oraz publicznym placówkom i centrom, o których mowa w art. 2 pkt 4 tej ustawy,
- określone w art. 7 ust. 1 ustawy o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie odbudowy Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla oraz kamienic przy ulicy Królewskiej w Warszawie,
- na cele pożytku publicznego w tym:
- pomocy społecznej, wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej,
- udzielania nieodpłatnej pomocy prawnej,
- działalności na rzecz integracji i reintegracji zawodowej i społecznej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym,
- działalności charytatywnej,
- podtrzymywania i upowszechniania tradycji narodowej,
- działalności na rzecz mniejszości narodowych i etnicznych oraz języka regionalnego,
- działalności na rzecz integracji cudzoziemców,
- ochrony i promocji zdrowia, w tym działalności leczniczej,
- działalności na rzecz osób niepełnosprawnych,
- promocji zatrudnienia i aktywizacji zawodowej osób pozostających bez pracy i zagrożonych zwolnieniem z pracy,
- działalności na rzecz równych praw kobiet i mężczyzn,
- działalności na rzecz osób w wieku emerytalnym,
- działalności wspomagającej rozwój gospodarczy, w tym rozwój przedsiębiorczości,
- działalności wspomagającej rozwój techniki, wynalazczości i innowacyjności,
- działalności wspomagającej rozwój wspólnot i społeczności lokalnych,
- nauki, szkolnictwa wyższego, edukacji, oświaty i wychowania,
- działalności na rzecz dzieci i młodzieży, w tym wypoczynku dzieci i młodzieży,
- kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i dziedzictwa narodowego,
- wspierania i upowszechniania kultury fizycznej,
- ekologii i ochrony zwierząt oraz ochrony dziedzictwa przyrodniczego,
- turystyki i krajoznawstwa,
- porządku i bezpieczeństwa publicznego,
- obronności państwa i działalności Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej,
- upowszechniania i ochrony wolności i praw człowieka oraz swobód obywatelskich, a także działań wspomagających rozwój demokracji,
- udzielania nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego,
- ratownictwa i ochrony ludności,
- pomocy ofiarom katastrof, klęsk żywiołowych, konfliktów zbrojnych i wojen w kraju i za granicą,
- upowszechniania i ochrony praw konsumentów,
- działalności na rzecz integracji europejskiej oraz rozwijania kontaktów i współpracy między społeczeństwami,
- promocji i organizacji wolontariatu,
- pomocy Polonii i Polakom za granicą,
- działalności na rzecz kombatantów i osób represjonowanych,
- działalności na rzecz weteranów i weteranów poszkodowanych,
- promocji Rzeczypospolitej Polskiej za granicą,
- działalności na rzecz rodziny, macierzyństwa, rodzicielstwa, upowszechniania i ochrony praw dziecka,
- przeciwdziałania uzależnieniom i patologiom społecznym,
- rewitalizacji.
Darowizny na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą odliczane są w 100% od dochodu
Podatnik ma możliwość dokonać odliczenia od dochodu darowizny przekazane na rzecz kościelnej działalności charytatywno-opiekuńczej, które mogą być odliczane w pełnej wysokości, nawet do 100% osiągniętego dochodu.
Niezbędna dokumentacja potwierdzająca przekazanie darowizny
Niezbędnym wymogiem dokumentacyjnym umożliwiającym odliczenie przekazanej darowizny jest:
- posiadanie dowodu wpłaty na rachunek płatniczy obdarowanego w przypadku przekazania środków pieniężnych,
- dysponowanie pokwitowaniem odbioru darowizny wystawionym przez obdarowanego ,
- posiadanie dowodu poniesienia wydatków na zakup przedmiotu darowizny
- dysponowanie w przypadku krwiodawców zaświadczeniem jednostki organizacyjnej realizującej zadania w zakresie pobierania krwi
- otrzymanie sprawozdania o przeznaczeniu darowizny na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą, które obdarowany musi przekazać darczyńcy w okresie dwóch lat od otrzymania darowizny.
Odliczenie darowizn w zeznaniu rocznym
Odliczenia przekazanych darowizn należy dokonać w zeznaniach PIT-37 i PIT-36 dodając załącznik PIT-O służący ujęciu wszystkich odliczeń i ulg przysługujących podatnikowi. Natomiast podatnicy korzystający z opodatkowania swoich dochodów podatkiem liniowym mogą jedynie odliczyć w 100% od dochodu darowizny przekazane na cele charytatywno-opiekuńcze.
