Oprócz spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w gronie spółek kapitałowych znajduje się także spółka akcyjna. Sporym atutem takiej formy działalności jest to, że ma ona osobowość prawną oraz cechuje się ograniczoną odpowiedzialnością majątkową wspólników-akcjonariuszy. Jak wygląda kwestia zakładania takiej spółki w naszym kraju? Czy rejestracja spółki akcyjnej jest pracochłonna? Zapraszamy do lektury.
Spółka akcyjna - kto może ją założyć?
Aby znaleźć regulacje na ten temat, trzeba sięgnąć do Kodeksu spółek handlowych (k.s.h.). Można w nim przeczytać, że do stworzenia spółki konieczna jest tylko jedna osoba. Rzecz jasna w kontekście spółki akcyjnej taka sytuacja ma miejsce bardzo rzadko, ponieważ z zasady jej przeznaczeniem jest zebranie środków od wielu akcjonariuszy w celu połączenia sił.
Statut spółki akcyjnej i akt założycielski
Statut spółkiakcyjnej jest podstawowym dokumentem wymaganym dla zarejestrowania spółki akcyjnej w Krajowym Rejestrze Sądowym. Musi zostać stworzony w formie aktu notarialnego - w przeciwnym razie zostanie uznany za nieważny. Podpisują się pod nim - wyrażając w ten sposób zgodę na zapisane tam postanowienia - wszyscy akcjonariusze, będący tym samym założycielami spółki.
W Kodeksie spółek handlowych znajduje się katalog informacji, które muszą znaleźć się w statucie spółki akcyjnej:
Art. 304. § 1. Statut spółki akcyjnej powinien określać:
|
Poza tym powinny się w nim znaleźć zapisy o liczbie i typach tytułów partycypacji w zysku bądź w parcelacji majątku spółki oraz powiązanych z nim praw, jak również informacje o:
- wszelkich związanych z akcjami obowiązków świadczenia na rzecz spółki, poza obowiązkiem wpłacenia należności za akcje;
- warunkach i sposobach umorzenia akcji;
- ograniczeniach ich zbywalności.
Norma wyrażona w art. 354 kodeksu mówi o uprawnieniach osobistych posiadaczy akcji - zapisy na ich temat powinny zostać umieszczone w statucie. Oprócz tego trzeba zamieścić chociażby szacunkowe dane o kosztach poniesionych bądź obciążających podmiot wskutek jego ustanowienia.
Akt założycielski zaś to zgoda na stworzenie spółki akcyjnej i akceptacja statutu, a także na uzyskanie akcji przez jedynego założyciela lub założycieli - łącznie z osobami trzecimi. W takim dokumencie powinny zostać wymienione zwłaszcza:
- osoby obejmujące udziały,
- liczba i typ akcji objętych przez te osoby,
- wartość nominalna,
- cena emisyjna,
- terminy wpłat.
Może się jeszcze w nim znaleźć (bądź w innym, dodatkowym akcie) informacja o zrealizowanym wyborze pierwszych organów spółki. Dane osobowe (imiona i nazwiska) osób, które zostały wybrane do takich organów spółki, nie są umieszczane w statucie.
Kapitał zakładowy spółki
Kapitał zakładowy takiej spółki - według przepisów k.s.h. - musi wynosić minimum 100 tysięcy PLN. Dokonuje się jego podziału na akcje o tej samej wartości nominalnej, z tym zastrzeżeniem, że nie może być niższa niż jeden grosz.
Powyższe nie oznacza, iż istnieje konieczność posiadania kapitału w takiej wysokości w momencie stworzenia spółki akcyjnej. Kapitałem mogą być zarówno środki pieniężne, jak i prawa wynikające z majątku - czyli aport. Założyciele spółki są zobligowani do pokrycia kapitału zakładowego spółki.
Organy spółki akcyjnej
Kodeks spółek handlowych wymienia głównie dwa organy spółki akcyjnej: zarząd spółki (akcjonariusze lub osoby spoza tego grona) i rada nadzorcza.
Nie można zapominać jeszcze o walnym zgromadzeniu, które jest zwoływane przez radę nadzorczą bądź zarząd. Ten organ jest tworzony przez partycypujących w nim akcjonariuszy, do czego każdy z nich ma prawo.
Rejestracja spółki akcyjnej w KRS
Aby wpisać nowo utworzoną spółkę akcyjną do KRS, trzeba posłużyć się wnioskiem o rejestrację spółki w rejestrze przedsiębiorców - chodzi o druk KRS-W4 razem z załącznikami. Trzeba tego dokonać nie później niż 6 miesięcy od momentu stworzenia statutu. Poniżej zostały wskazane elementy, jakie powinny znaleźć się na zgłoszeniu
- firma, siedziba i adres spółki albo adres do doręczeń;
- przedmiot działalności spółki (KRS-WM);
- wysokość kapitału zakładowego, liczbę i wartość nominalną akcji;
- wysokość kapitału docelowego, jeżeli statut to przewiduje;
- liczba akcji uprzywilejowanych i rodzaj uprzywilejowania;
- wzmianka, jaka część kapitału zakładowego została pokryta przed zarejestrowaniem;
- nazwiska i imiona członków zarządu oraz sposób reprezentowania spółki (KRS-WK);
- nazwiska i imiona członków rady nadzorczej;
- jeżeli akcjonariusze wnoszą wkłady niepieniężne - zaznaczenie tej okoliczności;
- czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony;
- jeżeli statut wskazuje pismo przeznaczone do ogłoszeń spółki - oznaczenie tego pisma;
- jeżeli statut przewiduje przyznanie uprawnień osobistych określonym akcjonariuszom lub tytuły uczestnictwa w dochodach lub majątku spółki niewynikające z akcji - zaznaczenie tych okoliczności.
Rejestracja spółki akcyjnej wymaga przygotowania i złożenia następujących dokumentów:
- statut;
- akty notarialne o zawiązaniu spółki i objęciu akcji;
- oświadczenie wszystkich członków zarządu, że wymagane statutem wpłaty na akcje oraz wkłady niepieniężne zostały dokonane zgodnie z prawem;
- potwierdzony przez bank lub firmę inwestycyjną dowód wpłaty na akcje, dokonanej na rachunek spółki w organizacji; w przypadku gdy statut przewiduje pokrycie kapitału zakładowego wkładami niepieniężnymi po dokonaniu rejestracji, należy dołączyć oświadczenie wszystkich członków zarządu, że wniesienie tych wkładów do spółki jest zapewnione zgodnie z postanowieniami statutu przed upływem terminu określonego w art. 309 § 3 k.s.h.:
Art. 309. § 3 k.s.h. Akcje obejmowane za wkłady niepieniężne powinny być pokryte w całości nie później niż przed upływem roku po zarejestrowaniu spółki. Akcje obejmowane za wkłady pieniężne powinny być opłacone przed zarejestrowaniem spółki co najmniej w jednej czwartej ich wartości nominalnej. |
- dokument stwierdzający ustanowienie organów spółki z wyszczególnieniem ich składu osobowego;
- zezwolenie lub dowód zatwierdzenia statutu przez właściwy organ władzy publicznej, jeżeli są one wymagane do powstania spółki;
- oświadczenie, o którym mowa w art. 310 § 2 k.s.h., jeżeli zarząd złożył takie oświadczenie (statut spółki może określać minimalną lub maksymalną wysokość kapitału zakładowego).
Zgłoszenie rejestracyjne w Krajowym Rejestrze Sądowniczym - KRS - należy poprzedzić wszystkimi omówionymi wcześniej działaniami - zebraniem akcjonariuszy, stworzeniem i akceptacją statutu, pokryciem kapitału założycielskiego i wybraniem jej organów. Dokonanie tych wszystkich czynności pozwala na uzyskanie całości dokumentów potrzebnych do zdobycia wpisu w KRS.