Podatnicy z różnych względów spóźniają się z rejestracją działalności do celów VAT. Powody braku dopełnienia formalności, jak i okoliczności są różne. W sytuacji spóźnienia podatnik może nadal mieć prawo do odliczenia podatku VAT z faktur dokumentujących nabycie sprzed rejestracji. Podatnik powinien natomiast mieć na względzie to, że każdy przypadek należy rozpatrywać indywidualnie. Kiedy zatem możliwa jest rejestracja do celów VAT wstecz? Odpowiadamy!
Brak zgłoszenia rejestracyjnego do VAT w terminie
Podatnik rozpoczynający działalność gospodarczą 1 lutego 2021r. zapomniał dokonać zgłoszenia VAT-R z uwagi na rezygnację z podmiotowego zwolnienia z VAT od początku prowadzenia działalności. W maju 2020r. wystawił faktury sprzedaży, których suma obrotu łącznego od początku roku przekroczyła 200.000zł. Podatnik nie był zobowiązany od początku zarejestrować działalność do VAT więc zdecydował, że złoży zgłoszenie do VAT przed przekroczeniem w maju 2020r. obrotu 200.000zł.
Warto przy tej okazji przytoczyć art. 113 ust. 4 ustawy o VAT który mówi, iż podatnicy zwolnieni podmiotowo z VAT mogą zrezygnować z tego zwolnienia pod warunkiem pisemnego zawiadomienia o tym zamiarze naczelnika urzędu skarbowego przed początkiem miesiąca, w którym rezygnują ze zwolnienia, a w przypadku podatników rozpoczynających w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu VAT, którzy chcą zrezygnować ze zwolnienia od pierwszej wykonanej czynności - przed dniem wykonania tej czynności.
Ponadto, jeżeli faktyczna wartość sprzedaży zwolnionej od podatku w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej, przekroczy w trakcie roku podatkowego kwotę 200.000zł, wówczas zwolnienie traci moc począwszy od pierwszej sprzedaży, która spowodowała przekroczenie tej kwoty.
Rejestracja do celów VAT wstecz - przekazanie VAT-R do US
Podatnik zwolniony podmiotowo z VAT wystawił fakturę sprzedaży w marcu 2020r. wraz z podatkiem VAT. Podatnik zachował się jak podatnik VAT, ale zapomniał o rejestracji. Z kolei zgłoszenie jako czynny podatnik VAT przekazał w maju 2020r. ze skutkiem od 1 czerwca 2020r. Podatnik wybrał miesięczny tryb rozliczenia VAT. Także w czerwcu 2020r. zapłacił kwotę podatku VAT należnego wynikającego z faktury sprzedaży wystawionej w marcu 2020r. Podatnik powziął wątpliwość czy postąpił prawidłowo i co ze sprzedażą wykazaną w marcu 2020r.?
W tym wypadku podatnik powinien chcąc uporządkować rozliczenia VAT począwszy od marca 2020r. dokonać aktualizacji zgłoszenia VAT-R z datą od 1 marca 2020r. Należy przy tej okazji wspomnieć, iż złożenie zgłoszenia aktualizacyjnego VAT-R uwzględniającego obowiązek wcześniejszego zgłoszenia do VAT wymagałoby złożenia czynnego żalu. Natomiast podatnik winien mieć na uwadze, iż czynny żal będzie bezskuteczny bowiem urząd skarbowy będzie miał udokumentowane, iż nie została dokonana rejestracja do celów VAT wstecz.
Warto zaznaczyć w tym miejscu, iż podatnik nie traci także prawa do odliczenia podatku VAT z faktur dokumentujących nabycia a wystawionych i otrzymanych przez podatnika przed dniem rejestracji do celów VAT wstecz.
Uwzględniając jeszcze podatek VAT należny, to zgodnie z art. 108 ust. 1 w przypadku gdy osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku, jest obowiązana do jego zapłaty. Wobec czego podatnik postąpił prawidłowo. Może natomiast wystąpić jeszcze obowiązek uiszczenia odsetek za zwłokę.
Ponadto podatnik powinien złożyć zaległe deklaracje VAT miesięczne oraz pliki JPK_VAT począwszy od deklaracji za marzec 2020r.
Podatnik bez rejestracji do VAT prowadził działalność tak jak czynny podatnik VAT
Podatnik prowadząc działalność gospodarczą złożył formularz VAT-R zgłaszający go jako podatnika VAT czynnego od 1 stycznia 2020r. Okres rozliczeniowy jaki wybrał to miesiąc. Podatnik wystawiał faktury VAT sprzedaży i dokonywał zakupu. Odliczał podatek VAT naliczony od nabyć. Nadszedł moment na złożenie pierwszej deklaracji VAT i plik JPK VAT za styczeń 2020. Okazało się, wówczas, iż podatnik wcale nie jest zarejestrowany do VAT. Jednakże przyczyny tego zdarzenia nie zostały wyjaśnione. Podatnik złożył zgłoszenie rejestracyjne z datą wstecz uwzględniając okres od 1 stycznia 2020r.
W tym wypadku podatnik dokonując zgłoszenia wstecznego w VAT-R zrezygnował ze zwolnienia z VAT ze skutkiem od 1 stycznia 2020r.
Należy podkreślić, iż podatnik od początku 2020r. zachowywał się jak osoba prowadząca działalność gospodarczą będąca czynnym podatnikiem VAT. Wystawiał faktury sprzedaży, dokonywał nabyć w związku ze sprzedażą opodatkowaną VAT. Złożył deklarację VAT za styczeń 2020r. Jednakże nie z jego winy nie dokonano rejestracji do VAT we właściwym terminie.
W związku z powyższym podatnik ma prawo do odliczenia podatku VAT z faktur dokumentujących nabycie, ale żeby zrealizować to prawo musiał złożyć zgłoszenie rejestracyjne VAT-R i wskazać okres, w którym doszło do pierwszej czynności opodatkowanej.
Podatnik złożył już deklarację VAT z wykazanymi prawidłowo kwotami. Z uwagi na rejestrację do VAT wstecz kwoty nie ulegną zmianie.
W przypadku wątpliwości ze strony organu podatkowego podatnik powinien udowodnić, iż faktycznie zachowywał się jak podatnik VAT, tzn.:
- dokonywał czynności sprzedaży,
- wystawiał faktury sprzedaży z podatkiem VAT należnym,
- realizował zakupy przeznaczone na działalność opodatkowaną VAT,
- podjął uprzednio próbę złożenia zgłoszenia rejestracyjnego VAT oraz
- przekazał do właściwego organu podatkowego deklarację VAT za styczeń 2020r. czyli za miesiąc, w którym pierwszy raz doszło do wystąpienia czynności opodatkowanych VAT i który podatnik wskazał w pierwotnym zgłoszeniu rejestracyjnym VAT-R.
