Osoby fizyczne prowadzący działalność gospodarczą często są zabiegani czy też zajęci mnóstwem spraw dotyczących prowadzenia firmy. Liczne obowiązki przedsiębiorcy a do tego obowiązki rozliczeniowe i dokumentacyjne dotyczące podatków powodują, iż w gąszczu zadań zapominają o ważnych terminach. Bywa jednak też tak, że mimo dopełnienia terminu i przekazania dokumentacji sprawa nie zostaje załatwiona. Czy rejestracja do celów VAT wstecz jest możliwa?
Rejestracja do celów VAT wstecz w świetle podatku należnego i naliczonego
Podatnik planował rozpocząć działalność od stycznia 2017r. jako czynny podatnik VAT. Wcześniej znalazł ofertę kancelarii podatkowej. Na zlecenie podatnika kancelaria rozpoczęła prowadzenie ksiąg podatkowych. Podatnik zarejestrował od 1 stycznia 2017r. działalność gospodarczą polegającą na sprzedaży odzieży roboczej. Ponadto złożył stosowny formularz UPL-1 dla możliwości elektronicznej wysyłki deklaracji. Kancelaria wysłała zgłoszenie VAT-R do właściwego urzędu skarbowego z datą od początku rejestracji działalności czyli od 1 stycznia 2017r.
Podatnik prowadząc działalność gospodarczą wystawiał faktury sprzedaży, dokonywał nabyć na potrzeby działalności od których odliczał podatek VAT. Z kolei kancelaria co miesiąc składała deklaracje VAT. W maju 2017r. okazało się, iż podatnik otrzymał pismo z urzędu skarbowego informujące, iż nie jest czynnym podatnikiem VAT, tzn. nie zostało wysłane zgłoszenie rejestracyjne VAT-R. Podatnik był zaskoczony bowiem wcześniej zgłoszenie do VAT było przekazane elektronicznie.
Od początku otwarcia działalności do otrzymania pisma z urzędu skarbowego były wykonywane czynności czynnego podatnika VAT polegające na:
- wystawianiu faktur sprzedaży opodatkowanych podatkiem VAT z wykazanym podatkiem VAT należnym w wysokości 23%,
- dokonywaniu odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur dokumentujących zakupy podatnika na cele prowadzonej działalności,
- prowadzeniu rejestru VAT zakupu i sprzedaży,
- co miesięcznym składaniu deklaracji VAT, w której były ujęte wszystkie operacje zakupu i sprzedaży występujące w prowadzonych rejestrach VAT.
W każdym miesiącu począwszy od stycznia do maja 2017r. w działalności podatnika:
- wystąpił obowiązek podatkowy w VAT z tytułu wystawionych faktur sprzedaży,
- wystąpiło nabycie udokumentowane otrzymanymi fakturami.
Podatnik w 2017r. nie miał jeszcze obowiązku składnia pliku JPK_VAT z uwagi na status podatnika. W tym przypadku podatnik intensywnie zastanawia się w jaki sposób powinien postąpić oraz jakie mogą wystąpić skutki podatkowe powyższej sytuacji. Podatnik przez cały czas wykonywał wszelkie czynności tak jak czynny podatnik VAT. Podatek dochodowy także został rozliczony tak jak u czynny podatników VAT czyli uwzględniając kwoty netto oraz ewentualny VAT bez prawa do odliczenia.
Podatnik postanowił złożyć 22 maja 2017r. zgłoszenie rejestracyjne VAT-R. Poza złożeniem formularza podatnik przedstawił wyjaśnienia zaistniałej sytuacji. Jednak urząd skarbowy wpisał go do rejestru czynnych podatników VAT z datą od 1 czerwca 2017r. a nie od 1 stycznia 2017r.
W tej sytuacji należy zaznaczyć, iż podatnik ma prawo do rejestracji jako czynny podatnik VAT z datą od 1 stycznia 2017r. z uwagi na to, że od początku rzeczywiście prowadził sprzedaż opodatkowaną VAT i dokonywał odliczeń od zakupu związanych z działalnością opodatkowaną.
W okresie styczeń – maj 2017r. jak i dalej były wystawiane faktury sprzedaży dokumentujące zbycie odzieży roboczej jak również były nabywane towary i inne materiały z przeznaczeniem na sprzedaż opodatkowaną. Podatnik składał co miesiąc deklarację VAT, uiszczał podatek VAT będąc pewnym, iż jest czynnym podatnikiem VAT z uwagi na złożone zgłoszenie rejestracyjne VAT-R przez kancelarię.
Podatnik może zatem w tej sytuacji złożyć zgłoszenie aktualizacyjne VAT-R wskazując datę od 1 stycznia 2017r. Ponadto ma prawo do odliczenia podatku VAT za miesiące styczeń – maj 2017r.
Fundamentem odliczenia podatku VAT jest tutaj podstawowe prawo podatnika zawarte w art. 86 ustawy o VAT, tzn w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych czyli do czynności opodatkowanych podatkiem VAT, podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego (wynikającego z sumy kwoty wykazanych na fakturach zakupu za dany okres rozliczeniowy) od kwoty podatku VAT należnego (wynikającego z sumy kwoty wykazanych na fakturach sprzedaży za dany okres rozliczeniowy).
Warto podkreślić także, że ustawodawca wskazuje jedynie, ze prawo do odliczenia podatku VAT podatnik posiada już w momencie otrzymania faktury zakupu (przy zachowaniu wcześniejszych warunków) natomiast prawo do może zrealizować jeżeli jest czynnym podatnikiem VAT. Dlatego też podatnik jest zobowiązany przed dokonaniem pierwszej czynności sprzedaży opodatkowanej VAT, przekazania zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R jeżeli oczywiście chce być czynnym podatnikiem VAT. Jeżeli natomiast od początku musi być podatnikiem VAT to od momentu rejestracji firmy.
Warto także wspomnieć o tym, iż podatnik dokonał ponownego zgłoszenia VAT-R mimo tego urząd skarbowy zarejestrował go z datą 22 maja 2017r. Natomiast powinien złożyć on mimo wszystko aktualizację VAT-R i wskazać datę rozpoczęcia wykonywania czynności opodatkowanych jako 1 stycznia 2017r. Bowiem ta data będzie oscylować jako data rezygnacji korzystania ze zwolnienia z podatku VAT.
Zatem podatnik posiadał prawo do odliczenia podatku VAT jak i prawidłowo wykazywał podatek VAT należny ze sprzedaży. Należy natomiast zaznaczyć, iż realizacja odliczenia VAT nastąpi w momencie dokonania przez podatnika aktualizacji zgłoszenia VAT-R ze wskazaniem w tej sytuacji daty 1 stycznia 2017r. jako daty od której podatnik stał się czynnym podatnikiem VAT.
Z kolei druga kwestia to wystawiane faktury i wykazany od nich podatek należny. Warto w tym miejscy przytoczyć art. 108 ustawy o VAT w którym ustawodawca wskazuje, iż w sytuacji gdy osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku, będzie zobowiązana do jego zapłaty. Podatnik postępował prawidłowo płacąc podatek VAT do urzędu skarbowego za okres styczeń – maj 2017r. Natomiast realizacja prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego z tych zakupów mogła (za powyższy okres) powstać w momencie wysłania zgłoszenia aktualizacyjnego VAT-R z datą rezygnacji ze zwolnienia z VAT od 1 stycznia 2017r.
Podsumowując rejestracja do celów VAT wstecz jest możliwa w zależności od zaistniałej sytuacji.
