Specjalne Strefy Ekonomiczne – zmiany we wspieraniu inwestycji

Ustawa z 10 maja 2018 r. o wspieraniu nowych inwestycji, dalej ustawa o wsparciu, wprowadza nowy mechanizm udzielania przedsiębiorcom wsparcia w podejmowaniu nowych inwestycji na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Powyższa zmiana zastąpiła wsparcie dotychczas funkcjonujące w ramach ustawy o Specjalnych Strefach Ekonomicznych. Sprawdź jakie preferencyjne warunki występują po wprowadzeniu nowej ustawy, a jakie dawały Specjalne Strefy Ekonomiczne! 

Cele nowych regulacji

Nowe regulacje zastępujące Specjalne Strefy Ekonomiczne stanowią odpowiedź na potrzebę dostosowania zasad i trybu wspierania nowych inwestycji do zmieniających się realiów społeczno-gospodarczych. Celem ustawy jest stymulowanie wzrostu inwestycji prywatnych, co przyczyni się do: 

1. rozwoju innowacyjnych dziedzin działalności gospodarczej; 

2. tworzenia nowych stabilnych miejsc pracy dla wysoko wykwalifikowanych pracowników; 

3. rozwoju nowych rozwiązań technicznych i technologicznych oraz ich wykorzystanie w gospodarce narodowej; 

4. zwiększenia konkurencyjności wytwarzanych wyrobów i świadczonych usług; 

5. rozwoju eksportu; 

6. zahamowania wzrostu zróżnicowań regionalnych.

Odejście od ograniczeń terytorialnych

W nowej ustawie całkowicie odeszliśmy od ograniczeń terytorialnych dotyczących możliwości uzyskania wsparcia w formie zwolnienia od podatku dochodowego. W przeciwieństwie do rozwiązań przewidzianych w ustawie o SSE, ograniczonych do inwestycji realizowanych w konkretnych lokalizacjach, o wsparcie przewidziane w nowej ustawie będą mogli ubiegać się przedsiębiorcy z terenu całego kraju, niezależnie od miejsca prowadzonej działalności gospodarczej. Zgodnie z art. 1 ustawy o wsparciu przewidziane w niej narzędzie wsparcia będzie miało zastosowanie do nowych inwestycji realizowanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z zachowaniem warunku przeznaczenia terenów. Przedmiotowe rozwiązanie likwiduje długotrwałą i obciążającą przedsiębiorcę i administrację publiczną procedurę zmiany granic zajmowanych przez Specjalne Strefy Ekonomiczne oraz ograniczenie obszarów, na których można było uzyskać wsparcie. W tym miejscu należy przypomnieć, że ustawa o specjalnych strefach inwestycyjnych nadal obowiązuje.

Decyzja o wsparciu

Bardzo istotnym dokumentem jest decyzja o wsparciu. Zgodnie z art. 14 ustawy o wsparciu może być ona wydana w odniesieniu do nowej inwestycji po spełnieniu przez nią szeregu kryteriów, które mają na celu weryfikację, czy inwestycja przysłuży się do rozwoju gospodarczo-społecznego kraju i regionu. Decyzja o wsparciu może być wydana w odniesieniu do nowej inwestycji, w ramach której zostaną poniesione koszty kwalifikowane inwestycji w wysokości określonej w oparciu o przepisy rozporządzenia wydanego na podstawie art. 14 ust. 3 oraz która spełnia kryteria jakościowe określone w rozporządzeniu wydanym na podstawie art. 14 ust. 3. 

• 10 lat w regionach o maksymalnej intensywności pomocy publicznej wynoszącej 10, 15 albo 25%;

• 12 lat w regionach o maksymalnej intensywności pomocy publicznej wynoszącej 35%;

• 15 lat w regionach o maksymalnej intensywności pomocy publicznej wynoszącej 50%;

• 15 lat na terenie, który znajduje się w granicach zajmowanych przez Specjalne Strefy Ekonomiczne, niezależnie od intensywności pomocy publicznej w danym regionie.

Specjalne Strefy Ekonomiczne - wielkość wsparcia

Ustawodawca przy określaniu wysokości pomocy publicznej uznał, że kluczowe znaczenie ma obszar, na którym ma być realizowana inwestycja. Pomoc publiczna została określona na następującym poziomie: 

• 50% – na obszarach należących do województw: lubelskiego, podkarpackiego, podlaskiego, warmińsko-mazurskiego; 

• 35% – na obszarach należących do województw: kujawsko-pomorskiego, lubuskiego, łódzkiego, małopolskiego, opolskiego, pomorskiego, świętokrzyskiego, zachodniopomorskiego oraz na obszarach należących do podregionów: ciechanowsko-płockiego, ostrołęcko-siedleckiego, radomskiego i warszawskiego wschodniego; 

• 25% – na obszarach należących do województw: dolnośląskiego, wielkopolskiego, śląskiego; 

• 20% – w podregionie warszawskim zachodnim; 

• 10% – w m.st. Warszawie. 

Drugim kryterium jest wielkość przedsiębiorstwa. Pomoc ma być skierowana przede wszystkim do sektora MŚP. Przedsiębiorstwa te mogą liczyć na większą pomoc. Dla średnich przedsiębiorców kwotę maksymalnej pomocy podwyższamy o 10%, a dla małych i mikro o 20%.

Zwolnienia z podatku dochodowego

Nowe rozwiązania przewidują wsparcie nowych inwestycji w formie zwolnienia od podatku dochodowego (odpowiednio na zasadach określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych, dalej jako ustawa o CIT, lub w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, dalej jako ustawa o PIT). Na ich podstawie zwolnione od podatku dochodowego są dochody podatników uzyskane z działalności gospodarczej określonej w decyzji o wsparciu, przy czym:

1. wielkość pomocy publicznej udzielanej w formie tego zwolnienia nie może przekroczyć wielkości pomocy publicznej dla przedsiębiorcy, dopuszczalnej dla obszarów kwalifikujących się do uzyskania pomocy w największej wysokości, zgodnie z odrębnymi przepisami;

2. zwolnienie przysługuje podatnikowi wyłącznie z tytułu dochodów uzyskanych na terenie określonym w decyzji o wsparciu (zob. art. 17 ust. 4 ustawy o CIT oraz art. 21 ust. 5a ustawy o PIT).

Ustawa o wsparciu przewiduje korzystanie ze zwolnienia podatkowego przez okres obowiązywania wydanej na rzecz przedsiębiorcy decyzji o wsparciu, która uprawnia przedsiębiorcę do korzystania ze wsparcia nowej inwestycji w postaci zwolnienia od podatku dochodowego, na zasadach określonych odpowiednio w ustawie.

Należy podkreślić, że decyzja uprawniająca do korzystania ze wsparcia może być uchylona. Organem uprawnionym do uchylenia jest minister właściwy do spraw gospodarki. Decyzja zostanie uchylona, gdy:

1. zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej określonej w decyzji o wsparciu na terenie wskazanym w decyzji o wsparciu lub

2. rażąco uchybił warunkom określonym w decyzji o wsparciu, lub

3. nie usunął uchybień w realizacji warunków, o których mowa w pkt 2, stwierdzonych w toku kontroli, o której mowa w art. 22 ustawy o wspieraniu inwestycji, w terminie do ich usunięcia wyznaczonym w wezwaniu ministra właściwego do spraw gospodarki.

W takich przypadkach przedsiębiorca jest obowiązany do zwrotu pomocy publicznej. Do dnia jej zwrotu przedsiębiorcy nie może zostać wydana nowa decyzja o wsparciu.

Mała klauzula antyoptymalizacyjna

Projekt ustawy wprowadza tzw. małą klauzulę antyoptymalizacyjną w przepisach ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT) oraz ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT). 

W art. 35 pkt 1 lit. e i w art. 37 pkt 3 lit. e projektu wskazano, że przedsiębiorca traci prawo do zwolnienia podatkowego z chwilą, gdy:

1. osiągnięcie dochodów z działalności gospodarczej określonej w decyzji o wsparciu lub z działalności gospodarczej prowadzonej na podstawie zezwolenia na terenach zajmowanych przez Specjalne Strefy Ekonomiczne następuje w związku z zawarciem umowy lub dokonaniem innej czynności lub wielu powiązanych czynności prawnych, dokonanych przede wszystkim w celu uzyskania zwolnienia od podatku dochodowego, lub 

2. czynności, o których mowa w lit. a, nie mają rzeczywistego charakteru, lub

3. podatnik korzystający ze zwolnień, o których mowa w ust. 1 pkt 34 i pkt 34a, dokonuje czynności prawnej lub wielu czynności prawnych, w tym związanych z działalnością nieobjętą tymi zwolnieniami, których głównym lub jednym z głównych celów jest uniknięcie opodatkowania lub uchylanie się od opodatkowania.

Klauzula zawarta w wyżej wymienionych przepisach ma służyć wyeliminowaniu fikcyjnych uzgodnień, które nie odzwierciedlają rzeczywistości gospodarczej i stosowane są wyłącznie w celu uzyskania korzyści podatkowej

Skutki zmian dla przedsiębiorców

Zmiany mają na celu zwiększenie inwestycji przez wszystkie grupy przedsiębiorców, jednak w największym stopniu mają zwiększyć inwestycje wśród mikro- i małych przedsiębiorców. Nowe regulacje mają na celu umożliwienie większej liczbie mikro-, małych, średnich przedsiębiorców skorzystania ze zwolnień od podatku dochodowego. Dla MMŚP wprowadzono osobne, znacznie niższe kryteria ilościowe, które musi spełnić przedsiębiorca, aby otrzymać decyzję o wsparciu oraz dodatkowe preferencje w kryteriach jakościowych. Powyższe zmiany na pewno należy ocenić pozytywnie.