Różnego rodzaju akcje promocyjne organizowane przez sprzedawców są działaniami marketingowymi, mającymi na celu zwiększenie popytu na określone produkty i usługi, a w konsekwencji zwiększenie przychodów z prowadzonej działalności gospodarczej. Jedną z form przyznawania rabatów dla klientów jest wydawanie bonów rabatowych na kolejne zakupy, co ma na celu pozyskanie jak największej liczby klientów i równocześnie zachęcenie ich do dokonania kolejnych zakupów w sklepie. Bony rabatowe to powszechny rodzaj narzędzia promocyjnego wykorzystywanego przez sprzedawców. Wyjaśniamy, jak ustalić wartość przychodu, gdy miejsce ma sprzedaż towarów opłaconych bonem rabatowym.
Przychody w działalności gospodarczej
Za przychód z działalności gospodarczej w rozumieniu ustaw o podatku dochodowym uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Udzielenie rabatu klientowi przy dokonywaniu sprzedaży towarów wpływa zatem na wysokość przychodu ze sprzedaży towarów objętych tym rabatem.
„Za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług”.
Art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych:
„Za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, a także za przychody uzyskane z zysków kapitałowych, z wyłączeniem przychodów, o których mowa w art. 7b ust. 1 pkt 1, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont”.
Sprzedaż towarów opłaconych bonem rabatowym częściowo
W celu pozyskania jak największej liczby klientów sprzedawcy organizują różnego rodzaju akcje promocyjne. Mogą one polegać w szczególności na przyznawaniu przez sklep swoim klientom bonów rabatowych po spełnieniu odpowiednich warunków określonych w regulaminie danej akcji promocyjnej. Wydawane w ten sposób klientom bony rabatowe są wówczas możliwe do wykorzystania przez nich na kolejne zakupy w określonym terminie, a sprzedawca godzi się na obniżenie ceny przy realizacji bonu przez klienta. Przy dokonywaniu sprzedaży towarów mogą pojawić się wątpliwości przedsiębiorców, w jakiej wysokości wykazać przychód, gdy klient częściowo płaci za towar przekazanym mu uprzednio bonem w ramach akcji promocyjnej, a pozostałą część zobowiązania reguluje ze swoich środków pieniężnych, czyli np. gotówką, kartą płatniczą czy przelewem.
Nominalna wartość bonu rozumiana jest jako udzielony przez sprzedawcę rabat finansowy, który koryguje cenę sprzedaży. Sprzedawca udzielający rabatu jako przychód powinien przyjąć kwotę pomniejszoną o wysokość tego rabatu. Wynika to z art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych/art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Skoro za przychód z działalności gospodarczej uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont, to obniżenie ceny przy sprzedaży towarów opłaconych częściowo bonem powoduje, że o wartość wykorzystanego przez klienta bonu rabatowego obniżony zostanie także przychód sprzedawcy. W przypadku sprzedaży towarów opłaconych częściowo bonem przedsiębiorca dokonujący dostawy towarów wykazuje przychód w wysokości ceny sprzedaży pomniejszonej o wartość udzielonego rabatu.
Fragment uzasadnienia interpretacji:
„[…] przychodem Wnioskodawcy ze sprzedaży będzie kwota faktycznie zapłacona przez nabywcę, tj. pomniejszona o udzieloną bonifikatę. Udzielenie bonifikaty ma tym samym wpływ na obniżenie przychodu, o którym mowa w art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Reasumując powyższe, za przychód Spółki należy uznać kwotę zapłaconą przez nabywcę odpowiadającą cenie obniżonej o wartość bonu”.
Przykład 1.
Pan Andrzej prowadzi sklep budowlany w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej, rozlicza się według skali podatkowej na podstawie Podatkowej Księgi Przychodów i Rozchodów. W ramach świątecznej akcji promocyjnej klient dokonujący zakupu towarów w dniach 13-23 grudnia 2023 roku o wartości przekraczającej 10 000 zł otrzymuje rabat specjalny w wysokości 500 zł na cały asortyment przy zakupach za minimum 2000 zł do wykorzystania w okresie od 2 do 31 stycznia 2024 roku. Rabat udzielany jest klientowi w formie bonu. W jakiej wysokości pan Andrzej powinien wykazać przychód w PKPiR z tytułu sprzedaży towarów w okresie od 2 do 31 stycznia 2024 roku w sytuacji, gdy klient wykorzysta otrzymany w ramach świątecznej akcji promocyjnej bon, czyli kwotę 500 zł ureguluje za pomocą bonu, a pozostałą kwotę zapłaci ze swoich środków pieniężnych w standardowy sposób (gotówką lub kartą płatniczą)?
W przypadku gdy cena wydanych klientowi towarów zostaje pomniejszona o wartość bonu rabatowego otrzymanego wcześniej od sprzedawcy do wykorzystania na kolejne zakupy, to wartość nominalna bonu, czyli w istocie wartość rabatu przyznanego klientowi, obniża kwotę należną zbywcy danych towarów, a w konsekwencji obniża jego przychód. Jeżeli zatem klient po spełnieniu odpowiednich warunków określonych w regulaminie świątecznej akcji promocyjnej ogłoszonej w sklepie budowlanym prowadzonym przez pana Andrzeja otrzyma bon rabatowy o wartości 500 zł, a następnie wykorzysta ten bon przy kolejnych zakupach, czego efektem będzie przyznanie rabatu na zakupy w kwocie 500 zł, to pan Andrzej powinien wykazać przychód w PKPiR w wysokości ceny sprzedaży pomniejszonej o wartość udzielonego rabatu. Przykładowo, jeżeli klient dokona zakupu towarów za kwotę 4500 zł, z czego 500 zł ureguluje, wykorzystując bon otrzymany w ramach świątecznej akcji promocyjnej, a pozostałą kwotę zapłaci gotówką lub kartą, pan Andrzej w Podatkowej Księdze Przychodów i Rozchodów powinien wykazać przychód w kwocie 4000 zł.
Sprzedaż towarów opłaconych bonem rabatowym w całości
Może się zdarzyć sytuacja, że zgodnie z regulaminem akcji marketingowej zorganizowanej przez przedsiębiorcę dokonującego dostaw określonych towarów klienci otrzymują bony, które uprawniają ich do zakupu kolejnych towarów u danego sprzedawcy i zapłaty za nie bonami bez określenia minimalnej kwoty kolejnych zakupów. Wartość realizowanego przez klienta przy dokonywaniu zakupu towarów bonu rabatowego może przewyższać wartość tych towarów. Jeżeli cena wydanych klientowi towarów jest niższa bądź równa wartości przekazanego wcześniej bonu, czyli klient przy dokonywaniu zakupów z wykorzystaniem bonu nie dopłaca nic z własnych środków pieniężnych, to po stronie sprzedawcy nie powstaje wówczas przychód w podatku dochodowym.
Przykład 2.
Pani Oliwia w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej 8 stycznia 2024 roku otwiera sklep z kosmetykami. W ramach akcji marketingowej w pierwszym dniu działalności sklepu rozdaje ona bony rabatowe o wartości 50 zł dla klientów, którzy w tym dniu dokonają zakupów za minimum 300 zł. Bony mogą zostać zrealizowane przez klientów przy kolejnych zakupach w sklepie do końca stycznia 2024 roku. Pani Oliwia nie wyznaczyła kwoty minimalnej przyszłych zakupów, w których trakcie klienci mogą wykorzystać otrzymany uprzednio w ramach akcji marketingowej bon. Oznacza to, że może zdarzyć się sytuacja, że klient wykorzysta bon rabatowy o wartości 50 zł na zakupy o łącznej wartości niższej od 50 zł. W takiej sytuacji zgodnie z regulaminem akcji promocyjnej pozostała kwota bonu „przepada”. Czy pani Oliwia prowadząca uproszczoną księgowość w ramach PKPiR i rozliczająca się według skali podatkowej powinna wykazać przychód w księdze, gdy wartość bonu rabatowego przewyższa wartość dokonanych zakupów przez klienta?
W przypadku gdy klient wykorzysta bon rabatowy na zakupy, których wartość jest niższa od wartości przekazanego wcześniej bonu i w konsekwencji nie dopłaca nic z własnych środków pieniężnych, po stronie pani Oliwii jako sprzedawcy nie powstaje wówczas przychód w podatku dochodowym.
