Polskie spółki z o.o. niejednokrotnie powołują na członka zarządu osobę fizyczną, która pochodzi z zagranicy. Osoba ta może posiadać certyfikat rezydencji albo nie. Jeżeli go posiada, to może on dokumentować miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w Polsce albo w ZEA. Jak należy opodatkować przychód osiągnięty przez członka zarządu z ZEA?
Polski rezydent podatkowy
Określenie statusu polskiego rezydenta podatkowego lub nierezydenta ma duże znaczenie w kontekście ustalenia prawidłowego kraju opodatkowania osiąganych przez niego dochodów.
Polski a zagraniczny rezydent podatkowy | |
Polski rezydent podatkowy | Polski nierezydent podatkowy |
Osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium RP, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy). | Osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium RP miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium RP (ograniczony obowiązek podatkowy). |
Na mocy art. 3 ust. 1a Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (zwanej dalej ustawą o PIT) polskim rezydentem podatkowym jest osoba mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Za rezydenta uważa się osobę fizyczną, która:
- posiada na terytorium RP centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
- przebywa na terytorium RP dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
Należy zaznaczyć, że wystarczy spełnienie jednego warunku, aby osoba fizyczna miała status polskiego rezydenta podatkowego.
Niemniej w praktyce gospodarczej w orzecznictwie występuje tzw. priorytet pierwszeństwa warunku. W pierwszej kolejności należy zbadać, czy osoba fizyczna posiada centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) na terytorium RP. W drugiej kolejności natomiast, czy przebywa na terytorium RP dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
Certyfikat rezydencji i umowa unikania podwójnego opodatkowania
Zastosowanie odpowiedniej stawki podatku dochodowego od osób fizycznych lub zwolnienia z podatku, niepobrania podatku wobec wynagrodzenia uzyskanego przez członka zarządu z ZEA, należy stosować z uwzględnieniem umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Zjednoczonych Emiratów Arabskich w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, sporządzonej w Abu Zabi 31 stycznia 1993 roku.
Umowę tę stosuje się łącznie z uzyskanym zaświadczeniem – certyfikatem rezydencji wydawanym przez właściwy organ administracji podatkowej dla celów podatkowych ustalenia właściwego miejsca zamieszkania podatnika.
Obowiązki polskiego płatnika podatku
Jeżeli spółka z siedzibą w Polsce zakwalifikowała przychód członka zarządu z ZEA do przychodów z działalności wykonywanej osobiście (wypłaca członkowi zarządu wynagrodzenie), to występuje ona w roli płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych (od tego wynagrodzenia).
Skutkiem tego jest obowiązek właściwego opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych wypłacanego wynagrodzenia członkowi zarządu z ZEA.
Dla przypomnienia w art. 41 ust. 1 ustawy o PIT prawodawca wskazuje, iż osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z tytułu działalności m.in. prowadzonej osobiście wobec polskich rezydentów podatkowych – są obowiązane jako płatnicy:
- pobierać zaliczki na podatek dochodowy,
- stosować właściwe wielkości miesięcznych kosztów uzyskania przychodów,
- potrącać składki ZUS społeczne i zdrowotne w danym miesiącu,
- stosować właściwe ulgi podatkowe.
Przychód osiągnięty przez członka zarządu z ZEA z tytułu wynagrodzenia na mocy powołania
Pamiętając o art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT, jednym ze źródeł przychodu w podatku dochodowym od osób fizycznych PIT jest działalność wykonywana osobiście.
Przychody z działalności wykonywanej osobiście to przychody otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych.
Przychody zaliczone do przychodów z działalności wykonywanej osobiście opodatkowane są na zasadach ogólnych przy zastosowaniu skali podatkowej.
Niemniej wciąż pozostaje pytanie, czy członek zarządu z ZEA posiada certyfikat rezydencji, czy też nie i co on wskazuje – gdzie jest jego miejsce zamieszkania.
Jeżeli nie posiada w ogóle certyfikatu rezydencji (bądź go nie przedstawił), to z jego wynagrodzenia z tytułu powołania jako członka zarządu polska spółka pobierze zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 20% zgodnie z art. 29 ust. 1 i ust. 2 ustawy o PIT.
W takim wypadku polska spółka nie uwzględni kosztów uzyskania przychodu przy obliczaniu zryczałtowanego podatku dochodowego. Należy podkreślić, że polska spółka pełniąca funkcję płatnika podatku (i składek) pobierze wówczas zryczałtowany podatek dochodowy jeszcze przed wypłatą wynagrodzenia.
Idąc teraz w stronę zupełnie innej sytuacji, a mianowicie gdy członek zarządu przedstawi certyfikat rezydencji, należałoby bacznie zwrócić uwagę na art. 19 umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania pomiędzy Polską a ZEA.
Przepisy o unikaniu podwójnego opodatkowania pomiędzy Polską a ZEA
W art. 19 ustawy o unikaniu podwójnego opodatkowania pomiędzy Polską a ZEA ustalono, że wynagrodzenia dyrektorów oraz inne podobne należności, które osoba mająca miejsce zamieszkania w umawiającym się państwie osiąga z tytułu członkostwa w zarządzie lub radzie nadzorczej lub jakimkolwiek innym podobnym organie spółki mającej siedzibę w drugim umawiającym się państwie, podlegają opodatkowaniu tylko w pierwszym wymienionym państwie.
Jeżeli członek zarządu dysponowałby certyfikatem rezydencji i ten certyfikat wskazywałby, że miejscem zamieszkania dla celów podatkowych jest ZEA, to znajdzie zastosowanie powyższy art. 19.
Mówi on wprost, że w takiej sytuacji wynagrodzenie członka zarządu mającego miejsce zamieszkania w ZEA będzie opodatkowane podatkiem dochodowym tylko w ZEA.
Jeżeli natomiast członek zarządu dysponowałby certyfikatem rezydencji, który wskazywałby, że miejscem zamieszkania dla celów podatkowych jest Polska, to powyższy art. 19 nie znajdzie zastosowania.
Opodatkowanie takiego wynagrodzenia będzie odbywało się na zasadach ogólnych – skali podatkowej (12% dla dochodów z wynagrodzenia członka zarządu nieprzekraczających 120 000 zł oraz 32% dla nadwyżki ponad ten dochód 120 000 zł), a więc z uwzględnieniem miesięcznych zryczałtowanych kosztów uzyskania przychodów.
