Podatnicy po zakończeniu roku podatkowego są zobowiązani do rozliczenia się z urzędem skarbowym i złożenia zeznania rocznego, które jest informacją o osiągniętych przychodach i poniesionych kosztach w trakcie danego roku. W przypadku niektórych podatników możliwe jest skorzystanie z ulg podatkowych. Jedną z nich jest ulga na dziecko. Sprawdź, kto może z niej skorzystać i jak ją rozliczyć!
Ulga na dziecko – komu przysługuje?
Jedną z ulg podatkowych jest ulga na dziecko, która pomniejsza wartość należnego podatku dochodowego za dany rok podatkowy. Zgodnie z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych może z niej skorzystać podatnik, który:
- wykonuje władzę rodzicielską,
- jest opiekunem prawnym dziecka, jeśli ono z nim zamieszkuje,
- sprawuje opiekę w formie rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.
Istotne jest również, że odliczenia można dokonać zarówno w przypadku małoletnich dzieci, jak i dzieci do 25. roku życia, które kontynuują naukę, a ich roczny dochód nie przekracza kwoty odpowiadającej dwunastokrotności renty socjalnej. Oznacza to, że w rozliczeniach PIT za 2023 rodzice/opiekunowie dziecka skorzystają z preferencji podatkowej, w sytuacji gdy ich podopieczny osiągnie nie więcej niż 19 061,28 zł dochodu.
• odpis aktu urodzenia dziecka;
• odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
• zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
• zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.
Kolejnym warunkiem, aby ulga na dziecko mogła być zastosowana jest limit dochodów. O ile w przypadku dwóch i więcej dzieci wysokość dochodów podatnika nie ma wpływu na ulgę, tak w przypadku jednego dziecka już tak. Zgodnie z art. 27f ust. 2 ww. ustawy podatnicy, którzy mają jedno dziecko, z ulgi skorzystają w sytuacji, gdy ich dochody w roku podatkowym nie przekroczą:
- 112 000 zł – w przypadku podatników pozostających przez cały rok w związku małżeńskim (sumuje się dochody obojga małżonków),
- 56 000 zł – w przypadku podatnika niepozostającego w związku małżeńskim.
Aby skorzystać z ulgi prorodzinnej, istotna jest też forma opodatkowania dochodu lub przychodu podatnika, ulga na dziecko nie dotyczy wszystkich podatników. Wyróżniamy następujące formy opodatkowania:
- zasady ogólne,
- podatek liniowy,
- ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.
Ulga na dziecko przysługuje w wysokości:
- na pierwsze dziecko – 92,67 zł miesięcznie (co daje rocznie 1 112,04 zł),
- na drugie dziecko – 92,67 zł miesięcznie (co daje rocznie 1 112,04 zł),
- na trzecie dziecko – 166,67 zł miesięcznie (co daje rocznie 2 000,04 zł),
- na czwarte i każde kolejne dziecko – 225,00zł (co daje rocznie 2 700,00 zł).
Działalność opodatkowana na zasadach ogólnych a ulga na dziecko
Podatnicy, którzy rozliczają się na zasadach ogólnych, opłacają podatek według stawki 12% lub 32%. Ta forma opodatkowania uprawnia podatników do skorzystania z ulg podatkowych. Zarówno podatnik, który prowadzi działalność gospodarczą, może rozliczyć ulgę w zeznaniu rocznym PIT-36, jak i podatnik pracujący na etat (jeśli nie prowadzi działalności opodatkowanej skalą), w deklaracji rocznej PIT-37.
Przykład 1.
Pani Ewelina posiada trójkę małoletnich dzieci i prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną na zasadach ogólnych. Dochody pani Eweliny w roku podatkowym 2023 wynoszą 100 000 zł. Czy pani Ewelina może skorzystać z ulgi na dzieci w rozliczeniu za rok 2023?
Tak, z uwagi na fakt, że pani Ewelina rozlicza się z podatku dochodowego na zasadach ogólnych, może skorzystać z ulgi na dzieci. Dodatkowo fakt posiadania trójki dzieci powoduje, że nie obowiązuje jej limit podatkowy.
Przykład 2.
Pani Małgorzata i Pan Łukasz prowadzą działalność gospodarczą na zasadach ogólnych i mają dwójkę uczących się dzieci w wieku 10 i 13 lat. W 2023 roku osiągnęli dochód w wysokości 200 000 zł. Czy w związku z tym mogą skorzystać z ulgi prorodzinnej w zeznaniu rocznym PIT-36 za 2023 rok?
Co do zasady podatnicy, którzy rozliczają się na zasadach ogólnych, mogą rozliczyć w PIT-36 ulgę na dzieci. Limit 112 000 zł nie ma znaczenia, gdy podatnicy posiadają minimum dwójkę dzieci. W związku z tym pani Małgorzata z panem Łukaszem mogą skorzystać z ulgi na dzieci.
Przykład 3.
Pani Michalina prowadzi firmę i opłaca progresywny podatek dochodowy. Jej mąż, pan Arkadiusz, osiąga dochody opodatkowane liniowo. Wspólnie wychowują swoje dwuletnie dziecko. W 2023 roku pani Michalina osiągnęła dochód w wysokości 55 000 zł, a pan Arkadiusz – 75 000 zł. Czy Pani Michalina może skorzystać z ulgi na dziecko w rozliczeniu za 2023 rok?
Nie, Pani Michalina nie może skorzystać z ulgi na dziecko, ponieważ suma osiągniętych przez nią i jej męża dochodów przekracza limit 112 000 zł.
Liniowe opodatkowanie działalności a ulga na dziecko
Przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą opodatkowaną liniowo opłacają podatek w wysokości 19% liczony od dochodu. Mimo że jest to korzystna stawka, ponieważ podatnicy niezależnie od wysokości dochodu zawsze płacą 19% podatku dochodowego, to uniemożliwia ona skorzystanie z ulg podatkowych w zeznaniu rocznym PIT-36L, m.in. ulgi na dziecko.
Przykład 4.
Pan Janusz prowadzi działalność opodatkowaną liniowo. Wychowuje samotnie pięcioletnią córkę. Czy może w rozliczeniu rocznym skorzystać z ulgi na dziecko?
Nie, ulga na dziecko nie przysługuje podatnikom rozliczającym się na zasadach podatku liniowego.
Przykład 5.
Pani Martyna osiąga dochody, które opodatkowane są liniowo, natomiast jej mąż prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą i rozlicza się na zasadach ogólnych. Małżonkowie wspólnie wychowują trójkę dzieci. Czy pani Martyna może rozliczyć ulgę prorodzinną w zeznaniu rocznym PIT-36L?
Nie, pani Martyna nie może rozliczyć ulgi na dziecko, ponieważ rozlicza się liniowo, ale jej współmałżonek rozliczający się na zasadach ogólnych może skorzystać z ulgi prorodzinnej w zeznaniu PIT-36.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych a ulga na dziecko
Podatnicy rozliczający się na zasadach ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych opłacają podatek dochodowy w zależności od rodzaju sprzedawanych towarów lub świadczonych usług. Ryczałtowcy składają zeznanie roczne PIT-28, ale nie mogą w nim rozliczyć ulgi na dziecko. Taka forma opodatkowania wyklucza korzystanie z ulgi na dziecko.
Przykład 6.
Pani Krystyna prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą i opłaca podatek w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Czy mając dwójkę dzieci, może w zeznaniu rocznym skorzystać z ulgi na dziecko?
Nie, pani Krystyna nie skorzysta z ulgi z uwagi na formę opodatkowania. Co do zasady ryczałtowcy nie mogą rozliczać ulg prorodzinnych.
Zdarza się również, że podatnicy prowadzą działalność na zasadach ryczałtu i pracują na etat, gdzie ich dochód opodatkowany jest skalą podatkową. W takiej sytuacji ulga na dziecko nie może być wykazana w rozliczeniu przychodu z działalności w PIT-28, ale w związku z pracą na etacie zobowiązani są złożyć również zeznanie roczne PIT-37, w którym to istnieje już możliwość rozliczenia ulgi na dziecko.
Przykład 7.
Pan Tomasz prowadzi firmę (ryczałt) i pracuje na etat (zasady ogólne). Na koniec roku podatkowego składa dwa zeznania roczne – PIT-28 oraz PIT-37. Czy może skorzystać z ulgi na dziecko?
W związku z tym, że pan Tomasz poza prowadzeniem działalności gospodarczej na zasadach ryczałtu pracuje również na etat, może rozliczyć ulgę na dziecko, niemniej jednak jest to możliwe w PIT-37, a nie w PIT-28.
Przykład 8.
Pani Joanna pracuje na etat (zasady ogólne) i prowadzi działalność w formie ryczałtu. W roku podatkowym osiągnęła dochody z etatu 55 000 zł oraz przychody z działalności w kwocie 70 000 zł. Czy pani Joanna może skorzystać z ulgi na jej jedyne dziecko?
Tak, pani Joanna może skorzystać z ulgi na dziecko, ponieważ dochody, które porównuje się z limitem do skorzystania z ulgi, nie przekroczyły 56 000 zł, mimo że fizycznie pani Joanna osiągnęła dochód przekraczający 56 000 zł. Niemniej jednak przychody z ryczałtu nie są brane pod uwagę przy limicie uprawniającym do rozliczenia ulgi prorodzinnej.
Ulga na dziecko – rozliczanie
Ulga na dziecko rozliczana jest w deklaracji rocznej PIT-36 (składanej przez podmioty prowadzące działalność gospodarczą) lub PIT-37 (składanej przez osoby m.in. pracujące na etat), poprzez dołączenie do zeznania załącznika PIT/O, w którym wykazuje się liczbę dzieci, kwotę przysługującej ulgi oraz informacje o dzieciach.
Kwotę przysługującej ulgi należy wykazać również w części J (w przypadku formularza PIT-36) lub w części G (w przypadku formularza PIT-37). Ulga na dziecko może przysługiwać podatnikowi za cały rok lub za kilka miesięcy.
Reasumując, ulga na dziecko przysługuje podatnikowi, który rozlicza się z urzędem skarbowym wg skali podatkowej. Nie jest ona rozliczana w trakcie roku, a dopiero w momencie generowania zeznania rocznego za dany rok podatkowy.
