Wprowadzenie sprzętu małżonka do firmy a jednorazowa amortyzacja

Prowadzę działalność gospodarczą i chcę zamortyzować sprzęt, który kupiłam 2 lata temu. Jestem jego właścicielką i osobą, która go użytkuje, jednak rachunki były wystawione na mojego męża. Czy w takim przypadku mogę zamortyzować ten sprzęt?

Kinga, Zduńska Wola

Jeżeli łączy Panią z mężem wspólnota majątkowa, sprzęt ten może zostać wprowadzony do Pani firmy i poddany amortyzacji. Przedsiębiorca ma prawo na wprowadzenie sprzętu małżonka do prowadzonej działalności gospodarczej, jednak pod warunkiem, że wykorzysta go do celów jej prowadzenia.

Podstawowym dokumentem wyceny jest dowód zakupu danego środka trwałego. Jednak w przypadku, gdy nie posiada Pani takiego dokumentu, to jego wartość początkowa ustalana jest na podstawie ceny rynkowej. Co ważne, w sytuacji, gdy jego wartość nie przekroczy 10 000 złotych, możne zostać zastosowana amortyzacja jednorazowa.

Zakup we wspólności majątkowej stanowi wspólny majątek

Na mocy art. 31 Ustawy z dnia 25 lutego 1964 roku – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (zwanej dalej kro) z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). 

Według art. 43 kro oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

W praktyce wszystko to, co zostało nabyte w czasie trwania wspólności majątkowej, należy do obojga małżonków. Nie ma przy tym znaczenia, czy rachunek nabycia majątku został wystawiony na jednego małżonka, na drugiego, czy na obojga. Najważniejsze jest to, że:

1. składnik majątku został nabyty w czasie trwania wspólności majątkowej oraz
2. składnik majątku nie został nabyty do majątku osobistego jednego z małżonków, np. w wyniku spadku, darowizny, dziedziczenia, chyba że spadkodawca lub darczyńca postanowił inaczej, wynagrodzenia, przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków, pozostałe przypadki.

Nie dotyczy to oczywiście sytuacji, w której nabyty majątek nie jest objęty wspólnością ustawową, a więc będzie on należeć do tzw. odrębnego, osobistego majątku każdego z małżonków.

Przekazanie składnika majątku małżonkowi do użytkowania w jego działalności

Małżonek nieprowadzący działalności gospodarczej może przekazać drugiemu małżonkowi do jego działalności składnik majątku nabyty w czasie trwania wspólności majątkowej. Przekazany składnik majątku jest majątkiem wspólnym.

Małżonek prowadzący działalność, który otrzyma od drugiego małżonka nieprowadzącego działalności składnik majątku do użytkowania w firmie, ma prawo wprowadzić go do ewidencji środków trwałych i użytkować go w tej działalności.Może to zrobić na podstawie standardowego oświadczenia o wprowadzeniu majątku prywatnego do firmy.

Istotną kwestią jest, że w tym konkretnym przypadku małżonek nieprowadzący działalności nie musi wyrażać pisemnej zgody na użytkowanie środka trwałego w działalności drugiego małżonka.

Wprowadzenie sprzętu małżonka do firmy otrzymanego od drugiego małżonka

Po otrzymaniu od małżonka składnika majątku do używania w działalności podatnik wprowadza go do ewidencji środków trwałych, jeżeli dany składnik majątku stanowiący współwłasność małżonków (wspólność majątkowa) spełnia cechy środka trwałego:

1. jest to rzeczowy składnik majątku,
2. jest kompletny i zdatny do użytkowania w momencie przyjęcia do używania,
3. będzie używany w działalności dłużej niż 12 miesięcy,
4. nie będzie używany prywatnie.

Jeżeli jego wartość przekroczy 10 000 zł, wówczas będzie podlegał wprowadzeniu go do ewidencji środków trwałych i rozpoczęciu amortyzacji.

Co bardzo ważne, małżonek prowadzący działalność wprowadzi otrzymany od drugiego małżonka składnik majątku do ewidencji środków trwałych według wartości początkowej stanowiącej:

1. cenę jego nabycia albo
2. wartość rynkową.

Do ewidencji środków trwałych małżonek prowadzący działalność wprowadzana ten środek trwały po wartości, która będzie niższa na moment wprowadzenia go do ewidencji. Małżonek nieprowadzący działalności nie użytkował tego środka w swojej działalności, natomiast ten środek trwały był używany prywatnie, a więc w ogóle był używany, stąd na moment przyjęcia do używania należy wziąć jedną z dwóch ww. wartości, ale tę, która jest niższa.

Przykład 1.

Po ślubie (wspólność majątkowa) jeden z małżonków, który nie prowadzi działalności, nabył w czerwcu 2024 roku ksero, a wartość zakupu z faktury wynosiła 55 000 zł. Składnik ten z chwilą nabycia stał się majątkiem wspólnym małżonków. Niemniej użytkował go małżonek nieprowadzący działalności.

Drugi małżonek, który prowadzi działalność, postanowił wprowadzić ksero do swojej działalności do ewidencji środków trwałych w lutym 2025 roku. Wartość ksera na moment wprowadzenia go do ewidencji środków trwałych, czyli na 15 lutego 2025 roku wyniosła 47 000 zł. Według tej wartości małżonek prowadzący działalność wprowadzi ksero do ewidencji środków trwałych.

Przykład 2.

Po ślubie (wspólność majątkowa) jeden z małżonków, który nie prowadzi działalności, nabył we wrześniu 2024 roku maszynę sprzątającą o wartości zakupu z faktury 15 000 zł. Składnik ten z chwilą nabycia stał się majątkiem wspólnym małżonków. Niemniej użytkował go małżonek prowadzący działalność, ale prywatnie, a nie w działalności. 

Małżonek prowadzący działalność chciałby wprowadzić go na stan swojej firmy do środków trwałych w okresie 02/2025 r. Może tego dokonać, ale musi sprawdzić, jaką wartość rynkową będzie miała maszyna sprzątająca na moment wprowadzenia jej do ewidencji środków trwałych. Wartość początkowa, według której małżonek prowadzący działalność wprowadzi maszynę do ewidencji środków trwałych, stanowi niższą wartość, czyli będzie to albo cena nabycia, albo wartość rynkowa.

Wprowadzenie sprzętu małżonka do firmy a jednorazowa amortyzacja

Dzięki wprowadzeniu środka trwałego do ewidencji środków trwałych małżonek prowadzący działalność będzie mógł dokonać jego amortyzacji. Jeżeli składnik majątku nie będzie spełniał cech środków trwałych, a jego wartość początkowa nie przekracza sumy 10 000 zł, wówczas małżonek prowadzący działalność nie wprowadza go do ewidencji środków trwałych, a ujmuje jednorazowo w koszty.

Jeżeli jednak małżonek wprowadzi go do ewidencji środków trwałych, to w powyższej sytuacji będzie mógł dokonać jego jednorazowej amortyzacji do 50 000 euro przy spełnieniu jej warunków.

W tym miejscu należy podkreślić jeszcze jedną rzecz, o której mówi art. 22k ust. 11 ustawy o PIT.

W powyższej sytuacji nie wspomniano, że drugi małżonek, na którego został nabyty sprzęt, prowadzi lub prowadził działalność, a więc powyższy wyjątek nie będzie miał zastosowania.