Imprezy turystyczne mogą być organizowane przez różne podmioty – najczęściej będą to oczywiście biura podróży. Osoby prywatne również mogą zajmować się takimi przedsięwzięciami, choć z reguły są one niewielkie. Czy organizacja imprezy turystycznej wymaga uzyskania jakiegokolwiek zezwolenia lub dokonania zgłoszenia? W artykule odpowiadamy, czy obowiązkowe jest zgłoszenie organizacji imprezy turystycznej?
Usługa i impreza turystyczna
Zanim przejdziemy do kwestii zgłoszeń imprez turystycznych, najpierw warto zapoznać się z definicją takiego wydarzenia. Zgodnie z treścią art. 4 Ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych ilekroć w ustawie jest mowa o usłudze turystycznej, należy przez to rozumieć:
- przewóz pasażerów;
- zakwaterowanie w celach innych niż pobytowe, które nie jest nieodłącznym elementem przewozu pasażerów;
- wynajem pojazdów samochodowych lub innych pojazdów silnikowych;
- inną usługę świadczoną podróżnym, która nie stanowi integralnej części usług wskazanych powyżej.
Z kolei pod pojęciem „imprezy turystycznej” kryje się połączenie co najmniej dwóch różnych rodzajów usług turystycznych na potrzeby tej samej podróży lub wakacji spełniające warunki, o których mowa w ustawie. Zgodnie z art. 5 Ustawy z dnia 24 listopada 2017 roku o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych do utworzenia imprezy turystycznej dochodzi, jeżeli:
- usługi turystyczne zostały połączone przez jednego przedsiębiorcę turystycznego, w tym na prośbę podróżnego lub zgodnie z jego wyborem, przed zawarciem umowy obejmującej wszystkie usługi
- lub niezależnie od tego, czy zawarto odrębne umowy z dostawcami poszczególnych usług turystycznych, usługi te są nabywane w jednym punkcie sprzedaży i zostały wybrane, zanim podróżny zgodził się dokonać zapłaty lub oferowane lub sprzedawane po cenie obejmującej wszystkie usługi lub po cenie całkowitej, lub gdy jedną z tych cen obciążany jest nabywca, lub reklamowane lub sprzedawane przy użyciu określenia „impreza turystyczna” lub podobnego, lub łączone po zawarciu umowy, na podstawie której podróżny został uprawniony do dokonania wyboru spośród różnych rodzajów usług turystycznych, lub nabywane od odrębnych przedsiębiorców turystycznych za pośrednictwem powiązanych procesów rezerwacji online, podczas których przedsiębiorca turystyczny, z którym zawarta została pierwsza umowa, przekazuje innemu przedsiębiorcy turystycznemu lub przedsiębiorcom turystycznym: imię i nazwisko podróżnego, adres poczty elektronicznej oraz szczegóły płatności, a umowa z tym innym przedsiębiorcą turystycznym lub przedsiębiorcami turystycznymi zostanie zawarta najpóźniej 24 godziny po potwierdzeniu rezerwacji pierwszej usługi turystycznej.
Zgłoszenie organizacji imprezy turystycznej
Osoby trudniące się turystyką podlegają kilku ważnym obowiązkom wynikającym bezpośrednio z przepisów omawianej ustawy. Organizatorzy turystyki oraz przedsiębiorcy ułatwiający nabywanie powiązanych usług turystycznych są zobligowani spełniać następujące warunki:
- zapewnić podróżnym na wypadek swojej niewypłacalności pokrycie kosztów kontynuacji imprezy turystycznej lub kosztów powrotu do kraju, obejmujących w szczególności koszty transportu i zakwaterowania, w tym także w uzasadnionej wysokości koszty poniesione przez podróżnych, w przypadku gdy organizator turystyki lub przedsiębiorca ułatwiający nabywanie powiązanych usług turystycznych, wbrew obowiązkowi, nie zapewnia tej kontynuacji lub tego powrotu, zwrot wpłat wniesionych tytułem zapłaty za imprezę turystyczną lub każdą opłaconą usługę przedsiębiorcy ułatwiającemu nabywanie powiązanych usług turystycznych, w przypadku gdy z przyczyn dotyczących organizatora turystyki lub przedsiębiorcy ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych lub osób, które działają w ich imieniu, impreza turystyczna lub którakolwiek opłacona usługa przedsiębiorcy ułatwiającemu nabywanie powiązanych usług turystycznych nie została lub nie zostanie zrealizowana, zwrot części wpłat wniesionych tytułem zapłaty za imprezę turystyczną odpowiadającą części imprezy turystycznej lub za każdą usługę opłaconą przedsiębiorcy ułatwiającemu nabywanie powiązanych usług turystycznych odpowiadającą części usługi, która nie została lub nie zostanie zrealizowana z przyczyn dotyczących organizatora turystyki lub przedsiębiorcy ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych, lub osób, które działają w ich imieniu;
- składać marszałkowi województwa oryginały lub poświadczone za zgodność z oryginałem przez adwokata, radcę prawnego lub notariusza kopie posiadanego zabezpieczenia finansowego, nie później niż 14 dni przed upływem terminu obowiązywania umowy lub gwarancji poprzedniej; przedsiębiorcy turystyczni zaprzestający działalności albo zawieszający działalność są zwolnieni z tego obowiązku, jeżeli zawiadomią marszałka województwa o zaprzestaniu albo zawieszeniu działalności organizatora turystyki lub przedsiębiorcy ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych;
- prowadzić wykaz umów o udział w imprezie turystycznej oraz umów zawartych przez podróżnego z przedsiębiorcą ułatwiającym nabywanie powiązanych usług turystycznych;
- składać terminowo do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego deklaracje zawierające wyliczenie wysokości należnych składek na Turystyczny Fundusz Gwarancyjny, określenie liczby i rodzaju umów turystycznych zawartych w danym miesiącu oraz liczby podróżnych objętych tymi umowami, informacje o zabezpieczeniach finansowych posiadanych w okresie, za jaki jest składana deklaracja, oraz o podmiotach ich udzielających, informację o liczbie podróżnych, za których składka jest należna na Turystyczny Fundusz Gwarancyjny, a impreza turystyczna lub powiązana usługa turystyczna została odwołana przez organizatora turystyki lub przedsiębiorcę ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych z powodu niewystarczającej liczby zgłoszeń, jeżeli realizacja usług była uzależniona od liczby zgłoszeń, w przypadku rozwiązania umowy lub odstąpienia od umowy przez podróżnego, a także w przypadku zmiany liczby podróżnych, których dotyczy dana umowa;
- realizować wobec podróżnych obowiązki informacyjne wynikające z przepisów prawa.
Obowiązek zgłoszenia organizacji imprezy turystycznej obciąża więc każdego organizatora i powinien być wykonany względem Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego co do zasady jeszcze przed rozpoczęciem danej imprezy. Pamiętajmy, że deklaracje zgłoszeniowe dotyczą całej działalności organizatora imprez, a więc od chwili organizacji pierwszej z nich aż do zakończenia danej działalności. Formularz deklaracji można znaleźć na oficjalnej stronie TFG. Nie wolno zapominać, że obowiązek przesyłania wspomnianych informacji należy zrealizować do 21. dnia każdego miesiąca za okres poprzedniego miesiąca kalendarzowego. W deklaracji wykazuje się jedynie umowy o imprezy turystyczne lub powiązane usługi turystyczne zawarte w danym miesiącu, za który składana jest deklaracja. Od niedawna przedsiębiorcy mogą składać deklaracje w formie elektronicznej, co wymaga założenia konta na stronie TFG. E-deklaracje nie podlegają jednak jakimkolwiek opłatom. W przypadku opłacania składek na TFG deklaracje w tym zakresie posiadają tylko elektroniczną postać.
Konieczność dokonywania zgłoszeń organizowanych imprez podyktowana jest troską o podróżnych oraz zabezpieczeniem ich przed ewentualnymi problemami pojawiającymi się na skutek zachowania organizatora (celowego lub nieumyślnego). TFG pozwala bowiem turystom wrócić do kraju nawet w sytuacji, gdy organizator stał się niewypłacalny i samodzielnie nie może zorganizować takiego powrotu.
Niezłożenie deklaracji turystycznej
Każdy przedsiębiorca turystyczny ma prawny obowiązek składać deklarację za każdy miesiąc, w którym posiadał wpis do rejestru prowadzonego przez właściwego marszałka województwa. Bez znaczenia jest tutaj fakt, czy w danym miesiącu została zorganizowana jakakolwiek impreza turystyczna. Obowiązek złożenia deklaracji istnieje również w przypadku, gdy w danym miesiącu nie została zawarta żadna umowa z klientem, jak również w razie zawarcia umów, za które składka wynosi 0 zł.
W przypadku gdy organizator nie dokonał obligatoryjnego zgłoszenia, zostanie on wezwany przez TFG do uzupełnienia tego braku i wysłania wszystkich zaległych deklaracji oraz zapłaty wszystkich zaległych składek. Obowiązek składania deklaracji i odprowadzania składki do TFG nie dotyczy jednak przedsiębiorców, których działalność gospodarcza jest zawieszona. O dokonanym zawieszeniu należy jednak poinformować marszałka województwa, u którego przedsiębiorca uzyskał wpis do rejestru organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych.
Organizator, który nie złoży wymaganej deklaracji i nie uiści obowiązkowej składki, zostanie wykreślony z rejestru organizatorów turystyki i pośredników turystycznych. Dodatkowo zostanie wydany względem niego zakaz wykonywania działalności objętej wpisem do tego rejestru na okres 3 lat. W przypadku zaniżenia obowiązkowej składki TFG organizator imprezy musi liczyć się z dużo surowszą odpowiedzialnością – za taki czyn grozi kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat.
Podsumowując, organizacja imprezy turystycznej podlega obowiązkowemu zgłoszeniu do Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego. Powinność ta jest wykonywana w ramach miesięcznych deklaracji przesyłanych do TFG w formie pisemnej lub elektronicznej. Brak umów turystycznych w danym miesiącu nie zwalnia przedsiębiorcy z obowiązku złożenia stosownej deklaracji i opłacenia składki. W przypadku uchylania się od tej powinności organizator zostaje wezwany do uzupełnienia brakujących deklaracji i składek, a jeśli nie zrobi tego w terminie, zostanie skreślony z rejestru organizatorów turystyki i pośredników turystycznych oraz nie będzie mógł wykonywać tej działalności przez 3 lata.
