Podatnik prowadząc działalność gospodarczą w okresach zwiększonej intensyfikacji pracy może spotkać się z koniecznością zwiększenia liczby osób zatrudnionych w firmie. Inną opcją może być skorzystanie z możliwości zatrudnienia osoby na podstawie umowy cywilnoprawnej z tytułu usługi o wartości nieprzekraczającej kwoty 200 zł. Dla niektórych umów zastosowanie mają 50% koszty uzyskania przychodów jednak czy w tym przypadku będą mieć zastosowanie?.
Zgodnie z art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwanej dalej ustawą o PIT, od dochodów z tytułu umowy zlecenia lub umowy o dzieło zawartych na kwotę nieprzekraczającą 200 zł płatnik winien pobrać zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 17% od przychodu brutto, czyli sumy wynikającej z danej umowy bez potrącania kosztów uzyskania przychodów oraz składek na ubezpieczen ie społeczne (jeżeli występują).
Ponadto dana umowa musi dotyczyć działalności wykonywanej osobiście oraz nie może być zawarta z własnym pracownikiem zatrudnionym na podstawie umowy o pracę. Równocześnie kwota należności musi jednoznacznie wynikać z danej umowy cywilnoprawnej.
Kiedy znajdują zastosowanie podwyższone 50% koszty uzyskania przychodów
50% koszty uzyskania przychodów mogą być pobrane z tytułu:
- Zapłaty twórcy za przeniesienie prawa własności wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego – w wysokości 50% uzyskanego przychodu.
- Opłaty licencyjnej za przeniesienie prawa stosowania wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego, otrzymanej w pierwszym roku trwania licencji od pierwszej jednostki, z którą zawarto umowę licencyjną – w wysokości 50% uzyskanego przychodu.
- Korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami – w wysokości 50% uzyskanego przychodu, z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.
Uwzględniając powyższe należy stwierdzić, że 50% koszty uzyskania przychodów dotyczą przeniesienia autorskich praw majątkowych.
Warto również odnotować, że w roku podatkowym łączne podwyższone koszty uzyskania przychodów nie mogą przekroczyć kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej, czyli kwoty 85 528 zł.
Przekroczenie limitu kosztów gdy stosujemy 50% koszty uzyskania przychodów
Ustawa o PIT nie zawiera żadnych uregulowań, kto powinien kontrolować powyższy limit, dlatego też warto aby zarówno płatnik, jak i podatnik kontrolowali, czy nie został przekroczony roczny limit podwyższonych kosztów uzyskania przychodów. Może bowiem wystąpić sytuacja, w której podatnik posiadający kilka umów o dzieło dla których zastosowanie mają 50% koszty uzyskania przychodów przekroczy limit w wysokości 85 528 zł, co spowoduje konieczność ograniczenia w rozliczeniu rocznym (złożonym przez podatnika) podwyższonych kosztów uzyskania przychodów do kwoty powyższego limitu, i w efekcie powstanie niedopłaty w podatku dochodowym od osób fizycznych od wypłaconego wynagrodzenia z tytułu powyższych umów o dzieło.
Rezygnacja z naliczania podwyższonych kosztów uzyskania przychodów
Podatnik chcąc zrezygnować z naliczania 50% kosztów uzyskania przychodów może złożyć płatnikowi oświadczenie o rezygnacji ze stosowania powyższych kosztów, co umożliwia art. 41 ust. 11 ustawy o PIT. Płatnik, otrzymując powyższe oświadczenie, zaprzestaje potrącania podwyższonych kosztów uzyskania przychodów od miesiąca następującego po miesiącu złożenia przez podatnika danego oświadczenia. Jednakże bez tego oświadczenia płatnik powinien kontrolować wysokość potrącanych podwyższonych kosztów uzyskania przychodów, a w momencie przekroczenia limitu zaprzestać całkowicie naliczania jakichkolwiek kosztów uzyskania przychodów.
Warto podkreślić, że ustawodawca nie przewidział możliwości zastosowania standardowych 20% kosztów uzyskania przychodów po przekroczeniu limitu podwyższonych kosztów czyli gdy przestają mieć zastosowanie 50% koszty uzyskania przychodów.
Przychód z autorskich praw majątkowych
Zgodnie z art. 18 ustawy o PIT za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw.
Mając na uwadze istotę praw majątkowych oraz zastosowanie z tego tytułu podwyższonych kosztów uzyskania przychodów nasuwa się pytanie. W jaki sposób opodatkować przychód z umowy o dzieło wraz z przeniesieniem praw autorskich opiewającą na kwotę poniżej 200 zł.
Zryczałtowany podatek dochodowy a autorskie prawa majątkowe
W art. 30a ust. 1 ustawy o PIT określającym rodzaje źródeł dochodów podlegających opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym od osób fizycznych w wysokości 17% brak jest uwzględnienia przychodów określonych w art. 18 ustawy o PIT, dla których znajdują zastosowanie 50% koszty uzyskania przychodów.
W związku z tym umowy o dzieło na kwotę nieprzekraczającą 200 zł z jednoczesnym przeniesieniem praw autorskich do tego dzieła nie podlegają opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym od osób fizycznych w wysokości 17%, lecz zasadom ogólnym uwzględniającym potrącenie 50% kosztów uzyskania przychodów przed obliczeniem podatku.
Warto podkreślić, że nawet gdy w umowie o dzieło wykazano odrębnie wynagrodzenie za wykonanie utworu i za przeniesienie autorskich praw majątkowych, to całość przychodu wynikającego z danej umowy należy zaklasyfikować jako przychód z praw majątkowych. Najważniejszą bowiem kwestią w tym wypadku jest przedmiot umowy, a skoro stanowi on utwór i umowa obejmuje przeniesienie praw autorskich lub udzielenie licencji do niego, to całość przychodów stanowić będą autorskie prawa majątkowe uwzględniające podwyższone 50% koszty uzyskania przychodów, co potwierdza również stanowisko Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 26 czerwca 2012 r., o sygnaturze IPTPB1/415-186/12-5/KO.
