Amortyzacja elektrowni wiatrowej - jak przebiega?

Elektrownia wiatrowa będąca zespołem wielu elementów stanowi dla podatnika środek trwały, co oznacza, że jej wartość początkowa jest uwzględniana w kosztach podatkowych poprzez odpisy amortyzacyjne. W celu ustalenia właściwej stawki amortyzacyjnej konieczne jest jednak odniesienie się do klasyfikacji KŚT. W artykule omówimy, jak wygląda amortyzacja elektrowni wiatrowej.

Odpisy amortyzacyjne jako koszty uzyskania przychodów

Jedynie ogólnie przypomnijmy, że zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy CIT kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie zgodnie z przepisami art. 16a–16m, z uwzględnieniem art. 16.

W myśl art. 16a ust. 1 ustawy CIT amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 16c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:

1. budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością;
2. maszyny, urządzenia i środki transportu;
3. inne przedmioty

– o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 17a pkt 1, zwane środkami trwałymi.

Aby więc dany składnik majątku był uznany za środek trwały, musi spełniać następujące warunki:

1. stanowić własność lub współwłasność podatnika;
2. być kompletnym i zdatnym do użytku w dniu przyjęcia do używania;
3. przewidywany jego okres używania musi być dłuższy niż rok;
4. winien być wykorzystywany przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Ponadto warto wskazać, że w negatywnym katalogu określonym w art. 16c ustawy CIT nie wymieniono elektrowni wiatrowych, a zatem nie dotyczy jej zakaz amortyzacji. 

Przypomnijmy też, że zgodnie z art. 16g ust. 1 pkt 2 ustawy CIT wartość początkową wybudowanego środka trwałego ustala się na podstawie kosztu wytworzenia. W myśl art. 16g ust. 4 ustawy CIT za koszt wytworzenia uważa się wartość, w cenie nabycia, zużytych do wytworzenia środków trwałych: rzeczowych składników majątku i wykorzystanych usług obcych, kosztów wynagrodzeń za prace wraz z pochodnymi, i inne koszty dające się zaliczyć do wartości wytworzonych środków trwałych. Do kosztu wytworzenia nie zalicza się: kosztów ogólnych zarządu, kosztów sprzedaży oraz pozostałych kosztów operacyjnych i kosztów operacji finansowych, w szczególności odsetek od pożyczek (kredytów) i prowizji, z wyłączeniem odsetek i prowizji naliczonych do dnia przekazania środka trwałego do używania. 

Amortyzacja elektrowni wiatrowej a ustalenie prawidłowej stawki amortyzacyjnej

Przepis art. 16i ust. 1 ustawy CIT stanowi, że odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych, z zastrzeżeniem art. 16j–16ł, dokonuje się przy zastosowaniu stawek amortyzacyjnych określonych w Wykazie stawek amortyzacyjnych i zasad, o których mowa w art. 16h ust. 1 pkt 1.

Zasadą jest, że zainteresowany podmiot sam klasyfikuje prowadzoną działalność, swoje produkty (wyroby i usługi), towary, środki trwałe i obiekty budowlane według zasad określonych w poszczególnych klasyfikacjach i nomenklaturach. Natomiast w przypadku trudności w ustaleniu właściwego grupowania m.in. środka trwałego według Klasyfikacji Środków Trwałych, zainteresowany podmiot może zwrócić się z wnioskiem do Urzędu Statystycznego w Łodzi, który udziela informacji w zakresie stosowania takiej klasyfikacji.

Odwołując się do treści rozporządzenia w sprawie KŚT, należy wskazać, że nie przewidziano jednej stawki amortyzacyjnej dla całego kompleksu, jakim jest elektrownia wiatrowa. W tym zakresie należy dokonać wyodrębnienia poszczególnych elementów. Z tego też względu właściwe będą następujące stawki amortyzacyjne:

1. zespół elektryczno-wiatrowy – rodzaj 346 KŚT – stawka amortyzacyjna 7%. Zgodnie z objaśnieniami do grupy 3 KŚT odrębny obiekt w grupie 3 stanowi każdy oddzielny kocioł, turbinę, prądnicę prądu stałego, maszynę parową tłokową, koło wodne, silnik, prądnicę synchroniczną, kompensator wirujący, układ napędowy elektryczny skojarzony, turbozespół, zespół prądotwórczy, zespół wiatrowo-elektryczny i przetwornicę. W skład poszczególnego obiektu wchodzą także: fundamenty, podpory, konstrukcje wsporcze, ogrodzenia oraz przynależne elementy wyposażenia;

2. radiolinie – rodzaj 629 KŚT – stawka amortyzacyjna 10%;

3. fundamenty i wieża – rodzaj 201 KŚT – stawka amortyzacyjna 4,5%. Zgodnie z objaśnieniami do KŚT rodzaj ten obejmuje budowle na terenach innych elektrowni wytwarzających energię elektryczną (przykładowo elektrowni opalanych węglem, elektrowni atomowych, elektrowni napędzanych wiatrem).

Na poprawność takiego wyodrębnienia kilku stawek amortyzacyjnych wskazuje m.in. interpretacja Dyrektora KIS z 26 maja 2017 roku (nr 0114-KDIP2-2.4010.26.2017.1.SO).

Amortyzacja elektrowni wiatrowej a metoda degresywna

Warto też dodać, że istnieje możliwość zastosowania metody degresywnej co do amortyzacji elektrowni wiatrowej. Jak wynika z treści art. 16k ust. 1 ustawy CIT, odpisów amortyzacyjnych można dokonywać od wartości początkowej maszyn i urządzeń zaliczonych do grupy 3–6 i 8 Klasyfikacji oraz środków transportu, z wyłączeniem samochodów osobowych, w pierwszym podatkowym roku ich używania przy zastosowaniu stawek podanych w Wykazie stawek amortyzacyjnych podwyższonych, z zastrzeżeniem ust. 2, o współczynnik nie wyższy niż 2,0, a w następnych latach podatkowych – od ich wartości początkowej pomniejszonej o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne, ustalonej na początek kolejnych lat ich używania.

Przy zastosowaniu metody degresywnej w pierwszych latach odpisy amortyzacyjne są wyższe (przy amortyzacji liniowej odpisy są równo rozłożone w czasie). W metodzie degresywnej odpisy amortyzacyjne maleją wraz ze „starzeniem się” eksploatowanego obiektu. W konsekwencji następuje skrócenie okresu amortyzowania obiektów majątku trwałego i jednocześnie wyraźne zróżnicowanie obciążeń z tego tytułu w kolejnych latach ich użytkowania. Wynika z tego, że metoda amortyzacji przyspieszonej jest szczególnie korzystna w odniesieniu do obiektów majątku trwałego podatnych na „starzenie się” technologiczne, a więc obiektów, których wytwarzanie charakteryzuje się szybkim postępem technicznym. 

Polega ona na tym, że maszyny i urządzenia zaliczone do grupy 3 oraz 6–8 Klasyfikacji mogą być amortyzowane w pierwszym podatkowym roku ich używania przy zastosowaniu stawek podanych w Wykazie stawek amortyzacyjnych podwyższonych o współczynnik nie wyższy niż 2,0, a w następnych latach podatkowych – od ich wartości początkowej pomniejszonej o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne, ustalonej na początek kolejnych lat ich używania.

Przykład 1.

Spółka Beta wybudowała na własnym gruncie elektrownię wiatrową mającą zasilać w energię elektryczną jej zakład produkcyjny. Elektrownia składa się z zespołu elektryczno-wiatrowego, radiolinii odprowadzających energię oraz fundamentu i wieży. Czy do wszystkich tych elementów spółka Beta może zastosować degresywną metodę amortyzacji?

Zgodnie z przyjętą klasyfikacją KŚT spółka Beta może:

• dla części elektrowni wiatrowej (tj. zespołu elektryczno-wiatrowego) przy zastosowaniu tzw. metody degresywnej stosować stawkę amortyzacyjną w wysokości 14% (7% × 2);
• dla radiolinii przy zastosowaniu tzw. metody degresywnej może stosować stawkę amortyzacyjną w wysokości 20% (10% × 2);
• natomiast do fundamentów i wieży można stosować stawkę amortyzacyjną przy zastosowaniu tzw. metody liniowej w wysokości 4,5%.

Podkreślić należy, że fundamenty oraz wieża się zaliczane do KŚT 201, co oznacza, że w tym zakresie nie jest możliwe zastosowanie metody degresywnej określonej w art. 16k ust. 1 ustawy CIT.

Mając na uwadze powyższe wyjaśnienia, należy wskazać, że środek trwały w przedsiębiorstwie w postaci elektrowni wiatrowej nie jest amortyzowany jedną stawką amortyzacyjną. Podatnik musi ustalić stawkę właściwą dla poszczególnych elementów środka trwałego, mając na uwadze, że w stosunku do niektórych z nich możliwe jest zastosowanie metody degresywnej.