Prowadząc działalność gospodarczą niektóre jednostki podlegają obowiązkowemu badaniu sprawozdań finansowych, które przeprowadza biegły rewident. Sprawdźmy, jakie dokumenty należy udostępnić biegłemu rewidentowi oraz które podmioty podlegają badaniu!
Kim jest biegły rewident?
Zawód biegłego rewidenta polega na przeprowadzeniu czynności rewizji finansowej, a więc na audycie finansowym w postaci badania sprawozdań finansowych mających na celu ustalenie, czy jednostka przedstawia w sposób rzetelny i niewadliwy sytuację finansową, majątkową oraz wypracowany wynik finansowy.
Zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym, biegłym rewidentem może być:
- osoba fizyczna, prowadząca działalność gospodarczą we własnym imieniu i na własny rachunek;
- wspólnik podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych, czyli firmy audytorskiej;
- osoba, która zawarła umowę cywilnoprawną lub umowę o pracę z firmą audytorską.
Aby osoba spełniająca powyższe warunki mogła pracować jako biegły rewident, musi zostać wpisana do rejestru biegłych rewidentów. Aby było to możliwe, musi ona spełniać szereg warunków, mianowicie:
- korzystać z pełni praw publicznych i mieć pełną zdolność do czynności prawnych;
- mieć nieposzlakowaną opinię;
- nie być skazana prawomocnym wyrokiem za umyślnie popełnione przestępstwo lub przestępstwo skarbowe;
- ukończyć studia wyższe w Polsce lub zagraniczne studia wyższe uznawane w Polsce za równorzędne;
- posługiwać się językiem polskim w mowie i piśmie;
- posiadać potwierdzenie wydane przez Komisję Egzaminacyjną odbycia:
-rocznej praktyki w zakresie rachunkowości w państwie UE oraz co najmniej dwuletniej aplikacji w firmie audytorskiej zarejestrowanej w UE pod kierunkiem biegłego rewidenta lub pod kierunkiem biegłego rewidenta zarejestrowanego w UE;
-trzyletniej aplikacji w firmie audytorskiej zarejestrowanej w UE pod kierunkiem biegłego rewidenta lub pod kierunkiem biegłego rewidenta zarejestrowanego w UE; - złożyć z pozytywnym wynikiem przed Komisją Egzaminacyjną egzaminy dla kandydatów na biegłego rewidenta wraz z egzaminem dyplomowym;
- złożyć ślubowanie przed prezesem Krajowej Rady Biegłych Rewidentów lub innym upoważnionym członkiem Krajowej Rady Biegłych Rewidentów.
Jakie obowiązki ma biegły rewident?
Zgodnie z art. 8 ww. ustawy, biegły rewident ma obowiązek postępować zgodnie ze złożonym ślubowaniem. Dodatkowo zobowiązany jest do stałego podnoszenia kwalifikacji zawodowych w każdym roku kalendarzowym i przestrzegania standardów rewizji finansowej, zasad niezależności oraz etyki zawodowej jak również uchwał organów Polskiej Izby Biegłych Rewidentów.
Ponadto biegły rewident zobowiązany jest do regularnego opłacania składki członkowskiej. W związku z tym, że poniesiony koszt składki jest obligatoryjny, może jednocześnie stanowić koszt uzyskania przychodu w przypadku prowadzenia przez biegłego rewidenta działalności gospodarczej. Wynika to z ogólnej definicji kosztu uzyskania przychodu, zgodnie z którą kosztem podatkowym jest wydatek poniesiony w związku z uzyskaniem przychodu lub zabezpieczeniem i zachowaniem jego źródła. Nieopłacenie przez biegłego rewidenta składki członkowskiej uniemożliwiłoby wykonywanie zawodu biegłego rewidenta, w związku z czym związek jej kosztu z uzyskiwanym przychodem został spełniony.
Które podmioty podlegają badaniu i jaki jest zakres podlegający rewizji finansowej?
Zgodnie z art. 64 ust. 1 ustawy o rachunkowości, badaniu przez biegłego rewidenta podlegają m.in. roczne skonsolidowane sprawozdania finansowe grup kapitałowych oraz roczne sprawozdania finansowe kontynuujących działalność:
- spółek akcyjnych – pod warunkiem, że na dzień bilansowy nie mają statusu w organizacji;
- podmiotów, które w poprzedzającym roku obrotowym, za który sporządzono sprawozdania finansowe, spełniły co najmniej dwa z trzech warunków:
- średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło minimum 50 osób;
- suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła równowartość w złotówkach minimum 2 500 000 euro (w 2020 roku – 10 646 250 zł);
- przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych za rok obrotowy stanowiły równowartość w złotówkach minimum 5 000 000 euro (w 2020 roku – 21 292 500 zł).
Podsumowując, obowiązkowemu badaniu przez biegłego rewidenta nie podlegają wszystkie spółki kapitałowe. Aby wymóg ten był obligatoryjny, muszą zostać spełnione określone warunki, z których wynika, że zazwyczaj obowiązek ten obejmuje sprawozdania finansowe dużych podmiotów gospodarczych.
