Proszę o informację, na jaką kwotę może zawrzeć umowę 14-latka bez wiedzy rodziców. Czy jest to jakoś określone w prawie polskim? Kiedy umowa z niepełnoletnim jest skuteczna?
Karolina, Wrocław
Kim jest osoba młodociana?
Art. 190 Kodeksu pracy określa wprost, kim jest osoba młodociana. Młodocianym określamy osobę, która ukończyła 15 lat, ale nie przekroczyła wieku 18 lat.
Zatrudnienie osoby młodocianej
Wiele młodych osób decyduje się na podjęcie prac dorywczych, najczęściej w sezonie urlopowym. Jest to zjawisko powszechne i bardzo pozytywne. Chęć dorobku młodych osób skutkuje zwiększeniem się puli dostępnych pracowników na rynku pracy. Umowa z niepełnoletnim, młodocianym, zazwyczaj oznacza również mniejsze koszty niż zatrudnienie osoby starszej, posiadającej doświadczenie zawodowe. Jednakże Kodeks pracy (kp) określa granicę wieku, w ramach której młodocianego można dopuścić do pracy.
§ 2. „Zabronione jest zatrudnianie osoby, która nie ukończyła 15 lat, z zastrzeżeniem art. 191 zasady zatrudniania młodocianych § 2(1)–2(3)”.
Natomiast art. 191 kp określa, że dopuszczalnym jest zatrudnianie młodocianych, którzy spełniają pewne określone warunki, tzn.:
- ukończyli szkołę podstawową (co najmniej ośmioletnią) oraz
- posiadają zgodę lekarza na wykonywanie pracy danego typu – potwierdzoną orzeczeniem.
Ustawa przewiduje również sytuację, w której młodociany może zostać zatrudniony tylko w celu przygotowania zawodowego (np. gdy młodociany ukończył 8-letnią szkołę podstawową oraz kalendarzowo w danym roku ukończy 15 lat).
Zdolność do skutecznego zawierania umów
Zdolność do skutecznego zawierania umów jest ściśle związana ze zdolnością do czynności prawnych i została uregulowana przepisami ustawowymi.
Art. 11. „Pełną zdolność do czynności prawnych nabywa się z chwilą uzyskania pełnoletności”.
Art. 12. „Nie mają zdolności do czynności prawnych osoby, które nie ukończyły lat trzynastu, oraz osoby ubezwłasnowolnione całkowicie”.
Art. 15. „Ograniczoną zdolność do czynności prawnych mają małoletni, którzy ukończyli lat trzynaście, oraz osoby ubezwłasnowolnione częściowo”.
Wyjątek może stanowić sytuacja, w której osoba niepełnoletnia zyskuje pełną zdolność do czynności prawnych poprzez zawarcie związku małżeńskiego.
Odnosząc się do zapisów prawa cywilnego, osoba, która ma ukończone 14 lat, ma jedynie ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Oznacza to, że może ona samodzielnie i skutecznie zawierać umowy tylko w drobnych bieżących sprawach życia codziennego, a także zawierać umowy, które nie będą miały charakteru zobowiązującego ani rozporządzającego co do majątku takiej osoby.
W praktyce oznacza to, że osoba, która ukończyła 14 lat, może samodzielnie dokonywać zakupów (np. ubrań, książek, pożywienia), ale nie może np. skutecznie zawrzeć umowy na świadczenie usług telekomunikacyjnych – w tym przypadku powstaje bowiem długotrwałe zobowiązanie.
Badając skuteczność umowy zawartej z osobą o ograniczonej zdolności do czynności prawnych, należy brać pod uwagę nie tylko kwotę takiej umowy, ale też jej charakter.
W przypadku umów zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego granicą będzie kwota, jaką przeciętnie może dysponować osoba 14-letnia na potrzeby codziennych wydatków.
Natomiast wartość umowy nie będzie miała znaczenia, jeśli po stronie osoby o ograniczonej zdolności do czynności prawnych nie dojdzie do skutku zobowiązującego lub rozporządzającego. Przykładowo osoba taka może zawrzeć umowę darowizny w charakterze obdarowanego, z tym jednak warunkiem, że przedmiot darowizny nie może być obciążony (np. hipoteką). Poza wyjątkami przewidzianymi w ustawie, aby zobowiązanie lub rozporządzenie prawem przez osobę o ograniczonej zdolności do czynności prawnych było ważne, wymaga zgody jej przedstawiciela ustawowego (np. rodziców).
Umowa z niepełnoletnim w systemie wFirma.pl
Przedsiębiorca decydujący się na nawiązanie współpracy z osobą młodocianą ma możliwość rozliczenia jej w programie wFirma.pl.
Po wprowadzeniu nowego pracownika do systemu należy takiej osobie wystawić umowę z poziomu zakładki KADRY » UMOWY » DODAJ » UMOWA O PRACĘ
Po uzupełnieniu podstawowych danych w umowie należy przejść do zakładki ZUS i zmienić kod tytułu ubezpieczenia na 01 20 – pracownik młodociany.
Po wybraniu odpowiedniego kodu tytułu ubezpieczenia system automatycznie odznaczy składkę na Fundusz pracy. Pracodawcy zatrudniający pracowników młodocianych zwolnieni są obowiązku opłacania składek FP.
