Przedmiotem naszej dzisiejszej analizy będzie umowa darowizny pomiędzy małżonkami, której przedmiotem jest samochód osobowy. Rozważymy sytuacje, w których samochód stanowi środek trwały, jest wykupiony z leasingu oraz jest prywatnym składnikiem majątku. Darowizna samochodu dla żony - co warto wiedzieć?
Darowizna samochodu stanowiącego środek trwały
Na wstępie trzeba zaznaczyć, że zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT przepisów nie stosuje się do czynności, które są regulowane ustawą o podatku od spadków i darowizn.
Jeżeli przedsiębiorca w ramach umowy darowizny będzie osobą przekazującą nieodpłatnie należące do niego środki trwałe, to należy uznać, że dojdzie do zmniejszenia jego majątku. Jeżeli więc, w związku z tym przekazaniem, darczyńca nie otrzyma żadnych wartości pieniężnych ani innego przysporzenia majątkowego, to przekazanie to nie mieści się w zakresie powołanych powyżej definicji dochodów/przychodów podatkowych. W rezultacie po stronie darczyńcy nie powstaje żadne zobowiązanie podatkowe.
Z perspektywy darczyńcy warto jednak wskazać na treść art. 23 ust. 1 pkt 11 ustawy o PIT, który stanowi, że nie są kosztem uzyskania przychodu darowizny i ofiary wszelkiego rodzaju. Zatem ewentualna niezamortyzowana wartość początkowa środka trwałego nie stanowi kosztu podatkowego w chwili darowizny.
Co jednak istotne, na skutek darowizny środka trwałego nie pojawia się konieczność uprzedniego odliczenia odpisów amortyzacyjnych od samochodu będącego środkiem trwałym.
W przypadku darowizny środków trwałych darowizna jako jedna z form zbycia wyznacza datę zakończenia dokonywania odpisów amortyzacyjnych. Odpisy naliczone w okresie używania składnika majątku na potrzeby działalności pozostają kosztem uzyskania przychodu u darczyńcy. Ostatniego odpisu amortyzacyjnego dokonywanego od wartości początkowej amortyzowanego środka trwałego, który następnie zostaje darowany, można dokonać za miesiąc, w którym darowizna została dokonana.
Przykład 1.
Mąż posiadający w firmie samochód o wartości początkowej 80 000 zł dokonał odpisów amortyzacyjnych na kwotę 30 000 zł. Następnie w drodze darowizny przekazał pojazd żonie. Czy darowizna samochodu stanowiącego środek trwały oznacza konieczność korekty odpisów amortyzacyjnych?
Przedsiębiorca nie musi korygować in minus odpisów na kwotę 30 000 zł. Jednocześnie pozostała niezamortyzowana wartość początkowa nie będzie stanowić kosztu podatkowego w działalności gospodarczej.
Darowizna samochodu osobowego wykupionego z leasingu
Zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 19 ustawy o PIT do przychodów z działalności gospodarczej zalicza się przychody z odpłatnego zbycia składników będących rzeczami ruchomymi, wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą lub przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej, na podstawie umowy, o której mowa w art. 23b ust. 1 (tj. umowy leasingu).
Natomiast w myśl art. 10 ust. 2 pkt 4 ustawy o PIT przepisów dotyczących sprzedaży „prywatnych” składników majątku nie stosuje się do składników, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 19, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z działalności gospodarczej, a między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki te zostały wycofane z działalności i dniem ich odpłatnego zbycia, nie upłynęło 6 lat.
To oznacza, że auto wykupione z leasingu i sprzedane przed upływem 6 lat od daty wykupu spowoduje konieczność zapłaty podatku dochodowego z pozarolniczej działalności gospodarczej.
Należy jednak wskazać, że art. 10 ust. 2 pkt 4 ustawy o PIT dotyczy przypadków odpłatnego zbycia, a w tej kategorii nie mieści się darowizna będąca z mocy prawa czynnością nieodpłatną.
Dalej zaznaczmy, że stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d) ustawy o PIT nie podlega opodatkowaniu odpłatne zbycie rzeczy ruchomych dokonane po upływie 6 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym miała miejsce darowizna.
Przykład 2.
Mąż prowadzący działalność gospodarczą wykupił samochód z leasingu. Samochód nie został zaliczony ani do środków trwałych, ani do towarów handlowych. Mężczyzna tego samego dnia przekazał pojazd w darowiźnie żonie. Czy sprzedaż pojazdu wykupionego z leasingu i przekazanego w darowiźnie podlega opodatkowaniu PIT?
Po upływie pół roku żona może sprzedać pojazd bez podatku z uwagi na treść art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d ustawy o PIT. Z uwagi na nieodpłatne przekazanie nie znajdzie zastosowania reguła wynikająca z treści art. 10 ust. 2 pkt 4 ustawy o PIT.
Darowizna prywatnego samochodu pomiędzy małżonkami
Umowa darowizny jest czynnością prawną powodującą przeniesienie prawa własności. W związku z tym pojawia się pytanie o możliwość dokonywania darowizny pomiędzy małżonkami w ustroju wspólności małżeńskiej.
Przypomnijmy, że taka wspólność ma charakter łączny, a więc bezudziałowy, zatem każde z małżonków jest w pełni właścicielem każdego składnika majątkowego. Na mocy art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.
Darowizna samochodu dla żony
Możliwa przy tym jest sytuacja, w której składnik majątku objęty wspólnością małżeńską zostaje przekazany do majątku osobistego jednego z małżonków – w drodze umowy darowizny.
Taka darowizna korzysta z całkowitego zwolnienia od podatku (pod warunkiem złożenia zgłoszenia SD-Z2 w terminie 6 miesięcy, licząc od dnia otrzymania darowizny), przy czym jak wskazuje interpretacja Dyrektora KIS z 2 lutego 2021 roku (nr 0111-KDIB2-2.4015.103.2020.1.MZ), mając na uwadze charakter wspólności majątkowej istniejącej między małżonkami, a w szczególności zasadę wyrażoną w art. 43 kro, żona, składając na formularzu SD-Z2 zgłoszenie nabycia w darowiźnie, musi wykazać połowę wartości pojazdu.
Umowa darowizny samochodu pomiędzy małżonkami może wywoływać różne skutki podatkowe, które uzależnione są od okoliczności faktycznych. Samochód może być środkiem trwałym, pojazdem wykupionym z leasingu lub stanowić składnik wspólności małżeńskiej. Każdy z tych przypadków należy analizować odrębnie pod kątem przepisów podatkowych.
Polecamy:
