Ze względu na coraz większej popularności sprzedaży internetowej, w ostatnim czasie ukształtował się nowy sposób handlu, polegający wyłącznie na pośrednictwie w sprzedaży. Dropshipping – bo o nim mowa – stosowany jest w transakcjach na terenie kraju, a także poza nim. Sprawdź, w jaki sposób należy opodatkować sprzedaż na gruncie podatku VAT w modelu dropshipping w transakcjach zagranicznych.
Czym jest dropshipping?
Dropshipping to logistyczny model sprzedaży polegający na zbieraniu zamówień oraz przekazywaniu ich do hurtowni lub dostawcy, która przekazuje towar bezpośrednio do nabywcy. Przedsiębiorca dokonujący sprzedaży w tym modelu fizycznie nie ma kontaktu z towarem. Organizuje on jedynie dostawę oraz czuwa nad zamówieniami i przepływem płatności. Osoba pośrednicząca nakłada na towar marżę, a zyskiem ze sprzedaży jest wówczas różnica między ceną sprzedaży towaru a ceną hurtową.
Dropshipping może odbywać się w dwóch modelach:
- sprzedaż towarów we własnym imieniu,
- pośrednictwo handlowe.
W przypadku sprzedaży towarów na własny rachunek przedmiot sprzedaży stanowi towar. Pośrednik dokonuje zakupu towaru na swoją firmę i odsprzedaje go dalej do finalnego nabywcy. W takiej sytuacji hurtownia lub dostawca wystawia fakturę sprzedaży na dane pośrednika, mimo że w rzeczywistości pośrednik nie ma styczności z towarem. Na tej podstawie ma on prawo zakwalifikować taki wydatek w kosztach uzyskania przychodu. Natomiast przychód ze sprzedaży towaru stanowi kwota otrzymana od nabywcy, która jest przychodem z działalności pośrednika. Podatek VAT naliczany jest zgodnie ze stawką VAT przeznaczoną dla danego towaru.
W modelu pośrednictwa handlowego przedmiotem sprzedaży pośrednika jest usługa. Dostawca towaru wystawia fakturę sprzedaży towaru bezpośrednio nabywcy. Sprzedawane towary nie stanowią kosztu uzyskania przychodu pośrednika, a przychodem ze sprzedaży jest wyłącznie prowizja, którą pobiera pośrednik, czyli wartość stanowiąca różnicę między kwotą otrzymana od klienta a kwotą zapłaconą dostawcy. Takie stanowisko potwierdza m.in. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 11 lutego 2016 r. sygn. IPTPB1/4511-721/15-4/MM:
„(...) jeżeli w istocie Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności gospodarczej pośredniczyć będzie jedynie w sprzedaży towarów handlowych (nie będzie dokonywał ich zakupu oraz nie będzie ich właścicielem), to przychodem uzyskanym z tego tytułu będzie wartość prowizji, którą stanowi różnica pomiędzy kwotą przelaną na konto bankowe Wnioskodawcy od klienta, a kwotą przekazaną przez Niego do dostawcy (właściciela towaru) tytułem poszczególnych transakcji”.
Stawka VAT na fakturze sprzedaży wystawionej przez pośrednika ustalana jest w odniesieniu do usługi pośrednictwa.
Dropshipping w transakcjach wewnątrz UE
Model dropshipping często obejmuje sprzedaż krajową, jednak nic nie stoi a przeszkodzie, aby poszerzyć obszar sprzedaży o inne kraje. Może to jednak wiązać się z dodatkowymi formalnościami oraz koniecznością właściwego opodatkowania sprzedaży na gruncie podatku VAT w zależności od kraju sprzedaży, oraz nabywcy.
Sprzedaż na własny rachunek
Przedsiębiorca dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności z UE w modelu dropshipping na własny rachunek może mieć w tej sytuacji do czynienia ze sprzedażą wysyłkową z terytorium kraju. Warunki do uznania transakcji za sprzedaż wysyłkową znajdują się w art. 2 ust. 23 ustawy o VAT, na mocy którego jest to dostawa towarów wysyłanych lub transportowanych przez czynnego podatnika VAT, lub na jego rzecz (np. przez wynajętego przewoźnika) z terytorium Polski na terytorium innego państwa członkowskiego, które jest państwem przeznaczenia dla wysyłanego lub transportowanego towaru. Dodatkowo dostawa ta powinna być dokonywana na rzecz
- podatnika podatku, który nie ma obowiązku rozliczania WNT lub
- innego podmiotu niebędącego podatnikiem podatku od wartości dodanej.
Wówczas opodatkowanie takiej transakcji występuje na zasadach szczególnych, czyli w kraju członkowskim, do którego towar zostaje transportowany. Transakcja taka jednak obowiązkowo powinna zostać udokumentowana fakturą.
Istotne w tej sytuacji jest jednak aby pilnować limitu sprzedaży wysyłkowej po przekroczeniu, którego zachodzi obowiązek rejestracji do VAT, w kraju, w którym ten limit został przekroczony. Każde państwo UE samodzielnie ustala taki limit we własnym zakresie.
Przykład 1.
Przedsiębiorca Jan planuje pośredniczyć w sprzedaży odzieży przez internet, dokonując zakupu ubrań na własny rachunek. Głównymi nabywcami są osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej z Czech. W jaki sposób przedsiębiorca ma dokumentować sprzedaż dla konsumentów z Czech do momentu przekroczenia limitu sprzedaży wysyłkowej w tym kraju?
Limit sprzedaży wysyłkowej w Czechach wynosi 35 000 euro. Do momentu przekroczenia limitu przedsiębiorca wystawia fakturę dla czeskiego konsumenta opodatkowaną stawką VAT przeznaczoną dla danego towaru w Polsce (zwykle 23%). Po przekroczeniu limitu podatnik będzie miał obowiązek rejestracji jako podatnik VAT w Czechach oraz wystawiania faktur zgodnie z czeskimi przepisami.
Sposób rozliczenia sprzedaży towaru na rzecz firmy z UE uzależniony jest natomiast od tego, skąd podmiot pośredniczący sprowadził towary przeznaczone do dalszej odsprzedaży.
W sytuacji, gdy podmiot nabywa towar w Polsce, który następnie przetransportowuje do innego kraju UE do kontrahenta zarejestrowanego w VAT UE, ma miejsce wówczas transakcja wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. Obowiązek podatkowy z tytułu tego typu transakcji powstaje w dacie wystawienia dokumentu sprzedaży.
W przypadku WDT istnieje możliwość zastosowania preferencyjnej stawki 0% o ile sprzedawca jest w posiadaniu dokumentów wymienionych w art. 42 ust. 3 ustawy o VAT potwierdzających wywóz towarów z kraju. Jeśli sprzedawca nie dysponuje takimi dokumentami, transakcję należy wówczas opodatkować jak krajową.
Jeżeli natomiast towar będzie sprowadzany z jednego krajów UE oraz będzie sprzedawany do innego pod warunkiem, że każdy podmiot jest podatnikiem VAT UE, pośrednik będzie miał styczność z wewnątrzwspólnotową transakcją trójstronną. Sposób rozliczenia transakcji trójstronnych uzależniony jest m.in. od tego, który podmiot w łańcuchu dostaw organizuje transport.
Pośrednictwo handlowe
W przypadku sprzedaży w modelu pośrednictwa handlowego, z uwagi na to, że przedmiotem sprzedaży pośrednika jest jedynie prowizja, dojdzie do transakcji eksportu usług. Miejsce opodatkowania transakcji uzależnione jest od tego, czy kontrahent jest podatnikiem w swoim kraju, czy też nie.
Dla transakcji świadczenia usług na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej zastosowanie ma art. 28d ustawy o VAT, zgodnie z którym miejscem opodatkowania świadczonych usług przez pośredników jest w miejsce, gdzie dokonywana jest podstawowa transakcja.
Art. 28d ustawy o VAT:
Miejscem świadczenia usług na rzecz podmiotów niebędących podatnikami przez pośredników działających w imieniu i na rzecz osób trzecich jest miejsce, w którym dokonywana jest podstawowa transakcja.
W praktyce oznacza to, że opodatkowanie podatkiem VAT z tytułu sprzedaży usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności w UE podlega w kraju, w którym transakcja została sfinalizowana.
Przykład 2.
Przedsiębiorca Marcin prowadzi usługi pośrednictwa w handlu częściami do samochodów. W najbliższym czasie będzie pośredniczył w sprzedaży dla osoby fizycznej ze Słowacji. Do sprzedaży tych części dojdzie jednak na terenie Niemiec. Gdzie powinna zostać opodatkowana taka transakcja?
Jeśli do faktycznej sprzedaży dochodzi na terenie Niemiec, wówczas usługa powinna być opodatkowana w Niemczech zgodnie z niemieckimi przepisami w zakresie podatku VAT. Ze względu na to, że nabywcą jest osoba fizyczna, przedsiębiorca będzie zobowiązany do rejestracji do niemieckiego VAT i rozliczenia transakcji na tamtejszych zasadach.
Jeżeli sprzedaż dokonywana jest na rzecz firmy (podatnika), wówczas opodatkowanie danej usługi występuje w kraju, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. Zatem pośrednik wystawia fakturę ze stawką VAT „nie podlega”, natomiast do rozliczenia podatku VAT zobowiązany jest wówczas nabywca towaru. Na takiej fakturze powinna znaleźć się adnotacja „odwrotne obciążenie”.
Dropshipping w transakcjach zagranicznych poza UE
Sprzedaż w modelu dropshipping nie musi ograniczać się tylko do sprzedaży na terenie Unii Europejskiej. Sprzedawcy mogą poszerzać rynek zbytu o kolejne kraje, wychodząc poza obszar UE. W jaki sposób rozliczyć tego typu transakcje na rzecz kontrahentów spoza UE?
Sprzedaż na własny rachunek
Sprzedaż towarów na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności spoza UE może korzystać z preferencyjnej stawki podatku 0%, analogicznie jak w przypadku sprzedaży na rzecz firm. Warunkiem do jej zastosowania jest posiadanie dokumentów potwierdzających wywóz towaru przed upływem terminu złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy. Jeżeli podatnik nie zdobędzie dokumentów w tym terminie, ma prawo do zastosowania preferencyjnej stawki w okresie kolejnym. Natomiast po upływie dwóch okresów rozliczeniowych, brak wymaganych dokumentów wywozowych będzie skutkował obowiązkiem opodatkowania sprzedaży krajową stawką VAT przeznaczoną dla danego towaru. Przyjmuje się, że na mocy art. 41 ust. 6a ustawy o VAT dokumentami potwierdzającymi wywóz towarów przy transakcjach eksportu poza UE mogą być np.:
- dokumenty elektroniczne pochodzące z systemu teleinformatycznego służącego do obsługi zgłoszeń wywozowych lub potwierdzony przez urząd celny wydruk tego dokumentu, bądź inny niebudzący wątpliwości co do jego autentyczności dokument,
- dokument SAD lub PZC.
[alert-info]Co do zasady sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej spoza UE powinna być ewidencjonowana na kasie fiskalnej na takich samych zasadach jak transakcje krajowe, o ile sprzedawca nie korzysta ze zwolnienia z kasy fiskalnej.
Przykład 3.
Przedsiębiorca Leszek rozlicza podatek VAT w okresach miesięcznych i dokonał eksportu towarów na rzecz firmy z Chin 19 listopada 2019 r. Prawo do zastosowania stawki 0% będzie miał w JPK_V7M za listopad 2020 (w terminie do 25 grudnia 2019 r.) oraz w JPK_V7M za grudzień 2020 (w terminie do 25 stycznia 2021 r.). Jeżeli przedsiębiorca nie uzyska wymaganych dokumentów do 25 stycznia 2021 r., straci prawo do preferencyjnej stawki VAT 0% oraz będzie miał obowiązek wykazania tej transakcji ze stawką 23%.
Pośrednictwo handlowe
Jeżeli sprzedawca jest jedynie osobą pośredniczącą, wówczas dla sprzedaży na rzecz osób fizycznych z kraju trzeciego będą miały zastosowanie te same przepisy, co dla osób fizycznych z UE, czyli art. 28d ustawy o VAT.
W tej sytuacji również miejscem opodatkowania usługi pośrednictwa handlowego będzie miejsce, w którym doszło do sprzedaży, czyli kraj, w którym transakcja została sfinalizowana.
Pośrednicząc w sprzedaży na rzecz firmy, otrzymaną prowizję należy opodatkować zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy o VAT, czyli w kraju, w którym usługobiorca posiada siedzibę. W związku z tym konieczne jest wówczas ustalenie, od kogo ta prowizja jest należna – od dostawcy czy od nabywcy (zwykle wynika to z zawartej umowy).
Jeśli prowizja należna jest od kontrahenta z kraju trzeciego, wówczas opodatkowanie usługi odbywa się właśnie w tym kraju. Sprzedawca wystawia fakturę ze stawką „nie podlega”. Na fakturze powinna znaleźć się adnotacja „odwrotne obciążenie”.
Przykład 4.
Przedsiębiorca Maciej pośredniczy w sprzedaży na rzecz dostawcy z Chin. Jego zadaniem jest organizowanie dostaw, zbieranie zamówień oraz pobieranie płatności od polskich nabywców. Fakturę sprzedaży towarów chiński podmiot wystawia bezpośrednio ostatecznemu nabywcy. W jaki sposób przedsiębiorca powinien wystawić dokument sprzedaży dotyczący pobranej prowizji?
Prowizją pośrednika jest różnica między kwotą otrzymaną od nabywcy a kwotą przekazaną dostawcy. W sytuacji, gdy z umowy pośrednictwa wynika, że pośrednik działa na rzecz kontrahenta z Chin, wówczas prowizja z tytułu usług świadczonych przez pośrednika będzie opodatkowana w Chinach przez dostawcę. Podatnik z tego tytułu wystawia fakturę chińskiemu kontrahentowi ze stawką „nie podl.”. Na takiej fakturze powinna znaleźć się dodatkowo adnotacja „odwrotne obciążenie”.
Dropshipping w transakcjach zagranicznych może być stosowany w dwóch modelach: pośrednictwa handlowego lub sprzedaży na własny rachunek. Sposób opodatkowania zarówno w jednym, jak i w drugim modelu będzie się różnił ze względu na przedmiot opodatkowania, gdyż w pierwszym przypadku będzie to usługa, a w drugim towar. Decydując się na taką sprzedaż, należy starannie przeanalizować przepisy o podatku VAT ze względu na różne sposoby opodatkowania transakcji w zależności od kraju oraz statusu kontrahenta.
