0 0
dni
0 0
godz
0 0
min
0 0
sek

Dyrektywa OMNIBUS a oferowane promocje i obniżki

Nasz ekspert:
Artykuły autora

Wielkość tekstu:

Przez wiele lat to sprzedawca decydował o możliwości stosowania promocji i obniżek cen w swoim sklepie. Dyrektywa OMNIBUS wprowadziła jednak w tym zakresie zmiany. Sprawdźmy, w jaki sposób obecnie można stosować promocje w sklepie i jakie są nowe obowiązki sprzedawców.

Dyrektywa OMNIBUS

Podstawowym celem dyrektywy OMNIBUS jest walka z tzw. pseudoobniżkami. Wiele sklepów, chcąc sprzedać swój towar, stosowało nieuczciwe praktyki handlowe polegające na obniżeniu ceny produktu, która finalnie była tak naprawdę wyższa niż przed fikcyjną obniżką. Takie sytuacje miały miejsce przede wszystkim przed dużymi świętami, w okresie karnawału oraz w tzw. czarny piątek. Klient, zamiast płacić mniej, wydawał w sklepie wyższą cenę niż przed taką promocją. Unia Europejska postanowiła wreszcie skończyć z tym procederem.

Dyrektywa OMNIBUS to w rzeczywistości dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2161 z dnia 27 listopada 2019 roku zmieniająca dyrektywę Rady 93/13/EWG i dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 98/6/WE, 2005/29/WE oraz 2011/83/UE w odniesieniu do lepszego egzekwowania i unowocześnienia unijnych przepisów dotyczących ochrony konsumenta. Zapisy powyższego aktu prawnego weszły w życie 1 stycznia 2023 roku i jednocześnie spowodowały konieczność nowelizacji polskiej Ustawy z dnia 9 maja 2014 roku o informowaniu o cenach towarów i usług.

Wskazuje się, że nowe regulacje prawne będą miały największy wpływ na sprzedawców internetowych. Szczególnie widoczne zmiany zachodzą w zakresie obowiązku informowania klienta o cenach produktów oraz tym, w jaki sposób doszło do promocji lub obniżki. Od 2023 roku konsument zyska tzw. prawo do przejrzystości cen.

Promocje i obniżki cen w świetle dyrektywny OMNIBUS

Sprzedawcy w dalszym ciągu mają możliwość stosowania promocji i obniżek cen swoich towarów – tego dyrektywa OMNIBUS nie zakazuje. Stosowanie takich zabiegów musi być jednak uczciwe i nie może narażać klienta na dodatkowe koszty. Innymi słowy, promocja nie może być fałszywa, a nowa cena sprzedawanego produktu wyższa niż przed dokonaną obniżką.

Zgodnie z treścią art. 6a dyrektywy OMNIBUS w każdym ogłoszeniu o obniżce ceny podaje się wcześniejszą cenę stosowaną przez podmiot gospodarczy przez określony okres przed zastosowaniem obniżki ceny. Wcześniejsza cena oznacza najniższą cenę stosowaną przez podmiot gospodarczy w okresie, który nie może być krótszy niż 30 dni przed zastosowaniem obniżki ceny. Wspomniany przepis wprowadza następujące dodatkowe szczegółowe wymogi dotyczące informacji przed zawarciem umowy na internetowych platformach handlowych:

  • opis głównych parametrów decydujących o rankingu różnych ofert;
  • czy osoba trzecia oferująca produkt jest przedsiębiorcą, czy nie;
  • czy prawa konsumenta wynikające z unijnych przepisów prawa konsumenckiego mają zastosowanie do umowy;
  • który przedsiębiorca jest odpowiedzialny za zapewnienie praw konsumenta wynikających z unijnych przepisów prawa konsumenckiego w odniesieniu do umowy, jeżeli umowa jest zawarta z przedsiębiorcą.

Jak w praktyce powinny być więc ustawiane nowe ceny przez sprzedawców? W tym zakresie przedsiębiorcy będą mogli stosować np. zapis o treści „Najniższa cena z 30 dni przed tą promocją wynosiła … zł”. Najważniejsze, aby dla konsumenta informacja o cenie sprzed obniżki była jasna i czytelna. Klient zyskuje więc prawo do porównania ceny sprzed zaoferowanej promocji.

Cena promocyjna nie musi być jednak niższa od ceny, która obowiązywała w danym sklepie przez ostatnie 30 dni. Wpływ na taki stan rzeczy może mieć chociażby inflacja, która zmusza sprzedawców do stosowania wyższych taryfikatorów. Najważniejsze jest jednak to, aby klient miał możliwość porównania wartości sprzedawanego towaru w trakcie i sprzed promocji.

Przykład 1.

Sprzedawca postanowił obniżyć cenę wszystkich swoich produktów o 30%. W związku z funkcjonującą dyrektywą OMNIBUS musi wskazać, jaka cena każdego produktu obowiązywała w ciągu ostatnich 30 dni. Niedopuszczalne jest stosowanie wyłącznie informacji o 30% obniżce i podanie nowej aktualnej ceny. Klient musi mieć wgląd do starego cennika produktów jeszcze sprzed zastosowanej promocji.

W związku z wejściem w życie przepisów dyrektywy OMNIBUS sprzedawcy coraz chętniej stosują ceny na swoich produktach, tj. cenę promocyjną, cenę dotychczasową (sprzed promocji) oraz cenę, która obowiązywała w ciągu ostatnich 30 dni przed zastosowaniem obniżki. Okazuje się, że w praktyce informacja cenowa może w takich przypadkach uwzględniać aż 3 różne wartości. Dyrektywa nie zakazuje stosowania sztucznych obniżek, tj. takich, które w rzeczywistości dla klienta nie są promocją, ponieważ ostatecznie przyjdzie mu zapłacić za produkt więcej, niż przed rzekomą promocją. Stosowanie takich zabiegów wydaje się jednak nieopłacalne z punktu widzenia sprzedawcy, chyba że powoła się on na wzrost cen wywołanych inflacją.

Jakie produkty obejmuje dyrektywa OMNIBUS?

Tak naprawdę dyrektywę OMNIBUS należy stosować względem wszystkich produktów i usług oferowanych konsumentom. Bez znaczenia jest, czy chodzi tutaj o sprzęt AGD, usługi fryzjerskie, czy żywność. Każdy sprzedawca, zarówno ten stacjonarny, jak i internetowy, musi uwzględniać nowe zasady stosowania promocji i obniżek cen w ramach prowadzonej przez siebie działalności.

Warto jednak w tym miejscu zaznaczyć, że dyskonty mają uproszczone zadanie przy wykonywaniu obowiązków w ramach dyrektywy OMNIBUS. Nowe przepisy w dyskontach muszą być stosowane tylko względem produktów, których termin przydatności do spożycia przekracza 30 dni. Sklepy dyskontowe mogą więc w zdecydowanej większości przypadków stosować uproszczony model informowania swoich klientów o wartości danej promocji. W tym zakresie można posłużyć się np. zapisem: „Aktualne ceny promocyjne są niższe niż najniższe ceny regularne tego samego produktu w 2022 roku”.

Przykład 2.

Duży sklep dyskontowy zamierza dokonać przeceny cytryn, pomarańczy i bananów. Jednocześnie chciałby także obniżyć cenę konserw i gotowych dań w słoikach. W przypadku pierwszej kategorii świeżych produktów nie musimy stosować dyrektywy OMNIBUS, ponieważ termin przydatności do spożycia takich towarów jest krótszy niż 30 dni. Jeśli chodzi o konserwy i dania w słoikach, to ze względu na długi termin ich przydatności do spożycia sklep będzie musiał zastosować dyrektywę OMNIBUS, tj. ma obowiązek wskazać, jaka cena obowiązywała na te produkty w ciągu ostatnich 30 dni. 

Promocje nie muszą być opisywane tak, jak nakazuje to dyrektywa OMNIBUS również przy transakcjach wiązanych. Mamy z nimi do czynienia w przypadku sprzedaży 2 w cenie 1 lub przy uzyskiwaniu rabatu za zakup większej ilości danego towaru. W tym zakresie sprzedawca może informować o obniżkach cen po staremu, tj. z podaniem wartości procentowej lub kwotowej obniżonej ceny.

Jeśli sklep nie zamierza stosować promocji, to tak naprawdę nie musi obawiać się nowych zmian prawnych. Po prostu będzie oznaczał swoje produkty tak, jak to robił dotychczas. Problem może jednak pojawić się, gdy informacja o cenie sprzed ostatnich 30 dni przed promocją okaże się nieczytelna np. z powodu zbyt małej czcionki lub wyblakłych liter. Takie praktyki mogą być uznane przez Urząd Konkurencji i Konsumentów za naruszające prawo i dobre zwyczaje handlowe, a co za tym idzie, wiązać się z odpowiedzialnością finansową po stronie sprzedawcy.

Kary za niestosowanie dyrektywy OMNIBUS

Jeśli sklep wbrew istniejącemu obowiązkowi nie będzie stosował dyrektywy OMNIBUS lub zrobi to nieprawidłowo, naraża się na kary pieniężne. Ich wysokość będzie uzależniona od wagi i skali popełnionego przewinienia. Podstawową karą jest grzywna w wysokości 20 000 zł, przy czym, gdy sprzedawca po raz trzeci źle zastosuje dyrektywę OMNIBUS, to kara może wzrosnąć do kwoty 40 000 zł. UOKiK zyska prawo do wymierzenia kary w wysokości 10% rocznych obrotów danego sklepu, choć dodajmy, że tylko w skrajnych przypadkach.

Podsumowując dyrektywa OMNIBUS, która zaczęła obowiązywać w Polsce od 1 stycznia 2023 roku, wprowadziła wiele ważnych zmian w zakresie informowania konsumentów o obniżonych cenach poszczególnych produktów i usług. Sprzedawca ma obowiązek podawać informację nie tylko o cenie promocyjnej, ale także tej, która obowiązywała w ciągu ostatnich 30 dni przed wejściem w życie obniżki. Za niedostosowanie się do nowych regulacji prawnych sklepy mogą ponosić dotkliwą odpowiedzialność finansową.

Artykuły
Brak wyników.
Więcej artykułów
Wzory
Brak wyników.
Więcej wzorów