Osoby posiadające gospodarstwa rolne, co do zasady podlegają ubezpieczeniom w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Aby otrzymać emeryturę rolniczą, konieczne jest spełnienie pewnych warunków. Poniżej podpowiadamy, komu zostanie przyznana emerytura KRUS.
Emerytura KRUS tylko po spełnieniu odpowiednich warunków
O emeryturę rolniczą, mogą się starać osoby, które ukończyły wiek emerytalny. Próg jest identyczny, jak w przypadku świadczeń z ZUS i wynosi 60 lat w przypadku kobiet i 65 lat u mężczyzn. Dodatkowym warunkiem uzyskania prawa do emerytury rolniczej, jest posiadanie okresu składkowego, wynoszącego co najmniej 25 lat. Okres podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu to okres ubezpieczenia społecznego rolników, począwszy od 1 stycznia 1991 r.
Wcześniejsza emerytura KRUS
Rolnik otrzyma emeryturę jeśli do dnia 31 grudnia 2017 r. spełnił on łącznie warunki dotyczące: osiągnął wiek 55 lat, jeśli jest kobietą, albo 60 lat, jeśli jest mężczyzną, podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez okres co najmniej 30 lat, zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej.
Okresy podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu
Do okresów, od których zależy prawo do emerytury rolniczej, zalicza się czas:
- objęcia ubezpieczeniami społecznymi rolników w latach 1983 - 1990,
- pracy w gospodarstwie rolnym lub prowadzenia takiego gospodarstwa po 16. roku życia, ale przed 1 stycznia 1983 r.,
- od którego zależne jest prawo do emerytury zgodnie z przepisami ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Wysokość emerytury rolniczej
Świadczenie emerytalne złożone jest z dwóch części – składkowej i uzupełniającej, ustalonych zgodnie z art. 25 i 26. Dla każdej z tych części ustala się wskaźnik wymiaru. Pierwsza z nich wypłacana jest, gdy rolnik uzyska prawo do świadczeń emerytalno-rentowych.
Art. 26. Ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników:
1. Część składkową ustala się przyjmując po 1% emerytury podstawowej za każdy rok podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu [...].
1. Część uzupełniająca wynosi 95% emerytury podstawowej, jeżeli liczba lat przyjęta do ustalenia części składkowej [...], jest mniejsza od 20; przy każdym pełnym roku od 20 lat część uzupełniającą zmniejsza się o 0,5% emerytury podstawowej.
2. Część uzupełniająca nie może wynosić mniej niż 85% emerytury podstawowej, a suma części uzupełniającej i części składkowej nie może być mniejsza od emerytury podstawowej [...]”.
Wysokość najniższej emerytury rolniczej jest waloryzowana co roku w dniu 1 marca. Waloryzacja ta polega na przemnożeniu kwoty bazowej przez wskaźnik wymiaru ustalany indywidualnie dla każdego świadczenia (dla części składkowej i dla części uzupełniającej) - ustalone odrębnie dla każdego świadczeniobiorcy. Kwota rolniczej emerytury podstawowej od dnia 1 marca 2023 r. wynosi 1 429,60 zł. Istotne jest, że w przypadku, gdy świadczenie ustalone w sposób określony powyżej jest niższe od kwoty minimalnej emerytury pracowniczej, która od 1 marca 2023 r. wynosi 1 588,44 zł zł, to wówczas automatycznie zostanie podwyższone do 1 588,44 zł.
Wnioskowanie o emeryturę rolniczą
Ustawa o ubezpieczeniu społecznym rolników stanowi, że prawo do świadczeń z ubezpieczenia emerytalnego ustala się na podstawie wniosku osoby zainteresowanej. Konieczne jest w tym przypadku złożenie wniosku o emeryturę na formularzu KRUS SR-20, a także kwestionariusza dotyczącego okresów podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników KRUS SR-21A lub formularz unijny E-207. Do wniosku dołącza się również dowody potwierdzające prawo do przyznania emerytury oraz wpływające na jej wysokość, mogą to być m.in. dokumenty potwierdzające okresy:
- pracy i prowadzenia gospodarstwa rolnego oraz podlegania z tego tytułu ubezpieczeniu społecznemu rolników i opłacania składek,
- podlegania ubezpieczeniu społecznemu, jeśli wnioskodawca legitymuje się innym ubezpieczeniem społecznym niż rolnicze,
- ubezpieczenia przebyte w państwach UE/EOG, Szwajcarii lub w państwach połączonych z Polską umową o zabezpieczeniu społecznym (jeśli wnioskodawca legitymuje się okresami ubezpieczenia za granicą).
Rolnik, podobnie jak pozostali ubezpieczeni, powinien samodzielnie zgłosić chęć pobierania emerytury. Nie jest ona bowiem przyznawana z urzędu po ukończeniu powszechnego wieku emerytalnego. Warto zatem mieć wiedzę na temat warunków, jakie należy spełnić oraz dokumentów niezbędnych do uzyskania tego świadczenia.
