1. Wadliwość i nierzetelność - brak definicji ustawowych
Kwestia wadliwości faktur wystawianych przez podatników VAT i konsekwencji karnoskarbowych wystawienia bądź otrzymania tego rodzaju dokumentów budzi wątpliwości podatników. Wątpliwości te wynikają zapewne z faktu, iż ani wadliwość ani też nierzetelność faktur nie została zdefiniowana w ustawie z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy. Określono natomiast, kiedy księgę uznać można za nierzetelną, a kiedy za wadliwą. Zgodnie z tym przepisem księga nierzetelna jest to księga prowadzona niezgodnie ze stanem rzeczywistym. Natomiast księga wadliwa jest to księga prowadzona niezgodnie z przepisem prawa.
2. Faktura nierzetelna - niezgodna ze stanem faktycznym
Na podstawie powyższych przepisów, można wysnuć wniosek, iż nierzetelność faktury wystąpi wówczas, gdy treść dokumentu będzie pozornie zgodna z obowiązującymi przepisami czyli pod względem formalnym faktura będzie wystawiona zgodnie z obowiązującymi zasadami, natomiast jej treść będzie niezgodna ze stanem faktycznym. Organy podatkowe będą zatem mogły stwierdzić ewentualną nierzetelność faktury jedynie w wyniku przeprowadzonego u podatnika (bądź u jego kontrahenta) postępowania kontrolnego, gdzie nastąpi porównanie dokumentów posiadanych przez podatnika ze stanem faktycznym.
3. Błędy w treści faktury - wadliwość dokumentu
Przyjmując analogię do definicji wadliwości księgi podatkowej, można stwierdzić, iż wadliwą fakturą jest taka, która nie zawiera wszystkich elementów, jakie zawierać powinna, w oparciu o obowiązujące w tym zakresie przepisy. W szczególności należy mieć tu na względzie przepis § 5 rozporządzenia w sprawie faktur, który wymienia wszystkie elementy, jakie muszą znaleźć się na fakturze.
Jeżeli chodzi o wadliwość faktur - stwierdzenie tej wadliwości jest zarówno dla organu podatkowego, jak i dla kontrahentów zdecydowanie prostsze. Wystarczy sprawdzić, czy dokument zawiera wszystkie niezbędne elementy - czyli czy został wystawiony zgodnie z obowiązującymi przepisami. Im szybciej nabywca towaru czy usługi dostrzeże wadliwość faktury, tym większe ma szanse skutecznej korekty takiego dokumentu przed ewentualną kontrolą podatkową.
4. Konsekwencje karnoskarbowe
Na podstawie przepisów Kodeksu karno - skarbowego karze podlega nie tylko nierzetelne wystawienie faktury, ale również wystawienie jej w sposób wadliwy. Wystawienie tego rodzaju faktury traktowane jest jak przestępstwo skarbowe.
Kara grzywny za przestępstwo skarbowe orzekana jest w stawkach dziennych. Jedna stawka dzienna nie może być niższa od 1/30 części minimalnego wynagrodzenia ustalonego na podstawie ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za prace. Kara grzywny nie może też przekraczać czterystukrotności minimalnej stawki dziennej. Przy ustalaniu dziennej stawki bierze się pod uwagę dochody sprawcy, jego warunki osobiste, sytuację rodzinną, stosunki majątkowe oraz możliwości zarobkowania.
W stosunku do sprawcy, który wbrew obowiązkowi nie wystawia faktur, wystawia je w sposób wadliwy albo odmawia ich wydania maksymalna kara grzywny wynosi 180 stawek dziennych. Za faktury wystawione nierzetelnie kara jest wyższa i wynosi do 240 stawek dziennych.
