Czynny podatnik VAT, który nabywa produkty rolne i usługi rolnicze od rolników ryczałtowych, sam wystawia faktury VAT. Faktury wystawione dla rolników ryczałtowych swą treścią znacznie odbiegają od tzw. zwykłych faktur. Jakie elementy powinna zawierać faktura VAT RR?
Działalność rolnicza w świetle ustawy VAT
Działalność rolnicza została zdefiniowana w art. 2 pkt 15 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1221 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, zgodnie z którym przez działalność rolniczą rozumie się produkcję roślinną i zwierzęcą, w tym również produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcję warzywniczą, gruntową, szklarniową i pod folią, produkcję roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadowniczą, chów, hodowlę i produkcję materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcję zwierzęcą typu przemysłowego lub fermowego oraz chów i hodowlę ryb i innych organizmów żyjących w wodzie, a także uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych, uprawy grzybów i ich grzybni, uprawy roślin "in vitro", fermową hodowlę i chów drobiu rzeźnego i nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowlę i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, chów i hodowlę dżdżownic, entomofagów i jedwabników, prowadzenie pasiek oraz chów i hodowlę innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym oraz sprzedaż produktów gospodarki leśnej i łowieckiej, z wyjątkiem drewna okrągłego z drzew tropikalnych (PKWiU 02.20.13.0) oraz bambusa (PKWiU ex 01.29.30.0), a także świadczenie usług rolniczych.
Biorąc pod uwagę definicję działalności gospodarczej zawartą w art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, należy uznać, iż działalność rolnicza, o której mowa w art. 2 ust. 15 cyt. ustawy, mieści się w pojęciu działalności gospodarczej.
Zasady rozliczania podatku VAT
Zgodnie z art. 116 ust. 1 ustawy o VAT podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT czynny nabywający produkty rolne od rolnika ryczałtowego wystawia w dwóch egzemplarzach fakturę dokumentującą nabycie tych produktów. Oryginał faktury jest przekazywany dostawcy.
Stosownie do art. 116 ust. 6 ustawy o VAT, zryczałtowany zwrot podatku zwiększa u nabywcy produktów rolnych kwotę podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym dokonano zapłaty, pod warunkiem że:
-
nabycie produktów rolnych jest związane z dostawą opodatkowaną;
-
zapłata należności za produkty rolne, obejmująca również kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku, nastąpiła na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego nie później niż 14. dnia, licząc od dnia zakupu, z wyjątkiem przypadku, gdy rolnik zawarł umowę z podmiotem nabywającym produkty rolne określającą dłuższy termin płatności;
-
w dokumencie stwierdzającym dokonanie zapłaty należności za produkty rolne zostaną podane numer i data wystawienia faktury potwierdzającej nabycie tych produktów albo na fakturze potwierdzającej zakup produktów rolnych podano dane identyfikacyjne dokumentu stwierdzającego dokonanie zapłaty.
W myśl przepisu art. 116 ust. 7 ustawy o VAT, za datę dokonania zapłaty uważa się datę wydania dyspozycji bankowej przekazania środków finansowych na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego, jeżeli dyspozycja ta została zrealizowana.
Przepis art. 116 ust. 8 ustawy o VAT stanowi, iż warunek, o którym mowa w ust. 6 pkt 2, dotyczy tej części zapłaty, która stanowi różnicę między kwotą należności za dostarczone produkty rolne a kwotą należności za towary i usługi dostarczone rolnikowi ryczałtowemu przez nabywcę tych produktów rolnych.
Zgodnie z art. 116 ust. 9 ustawy o VAT przez należności za towary i usługi dostarczane rolnikowi ryczałtowemu, o których mowa w ust. 8, rozumie się również potrącenia z tytułu spłat rat pożyczek i zaliczek udzielanych rolnikowi ryczałtowemu dostarczającemu produkty rolne, dokonane przez podatnika nabywającego te produkty, pod warunkiem że:
-
zaliczka została przekazana na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego, a na fakturze potwierdzającej zakup produktów rolnych podano dane identyfikacyjne dokumentu potwierdzającego dokonanie tej wpłaty;
-
raty i pożyczki wynikają z umów zawartych w formie pisemnej.
Stosownie do art. 116 ust. 9a ustawy o VAT, przez należności za towary i usługi dostarczane rolnikowi ryczałtowemu, o których mowa w ust. 8, rozumie się również potrącenia, jeżeli wynikają z innych ustaw, rozporządzeń Rady UE lub tytułów wykonawczych (egzekucyjnych).
Faktura VAT RR – elementy
Stosownie do art. 116 ust. 2 ustawy o VAT, faktura dokumentująca nabycie produktów rolnych powinna być oznaczona jako Faktura VAT RR i zawierać co najmniej:
-
imię i nazwisko lub nazwę albo nazwę skróconą dostawcy i nabywcy oraz ich adresy;
-
numer identyfikacji podatkowej lub numer PESEL dostawcy i nabywcy;
-
numer dowodu osobistego dostawcy lub innego dokumentu stwierdzającego jego tożsamość, datę wydania tego dokumentu i nazwę organu, który wydał dokument, jeżeli rolnik ryczałtowy dokonujący dostawy produktów rolnych jest osobą fizyczną;
-
datę dokonania nabycia oraz datę wystawienia i numer kolejny faktury;
-
nazwy nabytych produktów rolnych;
-
jednostkę miary i ilość nabytych produktów rolnych oraz oznaczenie (opis) klasy lub jakości tych produktów;
-
cenę jednostkową nabytego produktu rolnego bez kwoty zryczałtowanego zwrotu podatku;
-
wartość nabytych produktów rolnych bez kwoty zryczałtowanego zwrotu podatku;
-
stawkę zryczałtowanego zwrotu podatku;
-
kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku od wartości nabytych produktów rolnych;
-
wartość nabytych produktów rolnych wraz z kwotą zryczałtowanego zwrotu podatku;
-
kwotę należności ogółem wraz z kwotą zryczałtowanego zwrotu podatku, wyrażoną cyfrowo i słownie;
-
czytelne podpisy osób uprawnionych do wystawienia i otrzymania faktury lub podpisy oraz imiona i nazwiska tych osób.
Według art. 116 ust. 3 ustawy o VAT faktura VAT RR powinna również zawierać oświadczenie dostawcy produktów rolnych w brzmieniu: Oświadczam, że jestem rolnikiem ryczałtowym zwolnionym od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług.
Zgodnie z art. 116 ust. 4 ustawy o VAT w przypadku umów kontraktacji lub innych umów o podobnym charakterze oświadczenie, o którym mowa w ust. 3, może być złożone tylko raz w okresie obowiązywania umowy. Sporządza się je jako osobny dokument. Powinien on zawierać elementy, o których mowa w ust. 2 pkt 1-3, oraz datę zawarcia i określenie przedmiotu umowy, datę sporządzenia tego dokumentu oraz czytelny podpis składającego oświadczenie. Dokument sporządza się w dwóch egzemplarzach. Oryginał jest przekazywany nabywcy.
W myśl art. 116 ust. 2 pkt 13 ustawy o VAT faktura dokumentująca nabycie produktów rolnych powinna być oznaczona jako Faktura VAT RR i zawierać co najmniej czytelne podpisy osób uprawnionych do wystawienia i otrzymania faktury lub podpisy oraz imiona i nazwiska tych osób.
Korygowanie faktur RR
Faktury VAT RR korygujemy zgodnie z przepisem art. 106j ustawy o VAT. Bezpośrednie stosowanie tych przepisów przy korygowaniu faktur VAT RR nie jest bowiem w istocie często możliwe. Dotyczy to w szczególności przepisów o treści faktur korygujących. W konsekwencji faktura korygująca winna zawierać;
-
tytuł Faktura korygująca VAT RR,
-
numer kolejny faktury korygującej,
-
datę wystawienia faktury korygującej,
-
dane zawarte w fakturze VAT RR, której dotyczy faktura korygująca VAT RR: imię i nazwisko dostawcy i nabywcy (nazwę skróconą), adresy; NIP lub PESEL dostawcy i nabywcy; numer dowodu osobistego dostawcy lub innego dokumentu stwierdzającego jego tożsamość, datę dokonania nabycia oraz datę wystawienia i numer faktury, nazwy nabytych produktów rolnych,
-
przyczynę korekty,
-
kwotę korekty podstawy opodatkowania oraz - jeżeli zmienia się kwota zryczałtowanego zwrotu podatku - kwotę korekty zryczałtowanego zwrotu podatku.
Kto wystawia fakturę korygującą?
Jak już wyżej wspominaliśmy, faktury VAT RR wystawiają nabywcy produktów rolnych oraz usług rolniczych. W związku z tym również na nabywcach ciąży obowiązek wystawiania faktur korygujących VAT RR. W tym miejscu należy przypomnieć, iż faktura korygująca musi być podpisana. W tym przypadku fakturę korygującą podpisuje rolnik ryczałtowy. W wyniku jej wystawienia może ulec podwyższeniu zryczałtowany zwrot podatku. W takim przypadku na podstawie art. 116 ust. 6 ustawy o VAT powyższa kwota podatku winna być uwzględniona w rozliczeniu podatku VAT za okres rozliczeniowy, w którym kwota wynikająca z korekty została przekazana na konto rolnika, tj. nie później niż 14. dnia od dnia wystawienia faktury korygującej (wyjątek występuje w przypadku zawarcia umowy z podmiotem nabywającym produkty rolne na dłuższy termin płatności).
