W lipcu 2013 roku miała miejsce przebudowa systemu gospodarki odpadami komunalnymi. Głośna nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach zastąpiła obowiązek podpisywania umów na odbiór odpadów komunalnych z przedsiębiorstwami, posiadającymi stosowne zezwolenie, obowiązkiem opłaty na rzecz gminy. To gminy obarczono odpowiedzialnością za utrzymanie czystości i porządku oraz zapewnienie niezbędnych ku temu warunków. Pojawiła się jednak niejasność - czy opłaty, pobierane przez gminy na usługi związane z gospodarowaniem odpadamikomunalnymi, podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT?
Gospodarowanie odpadami - zadanie gminy?
Obowiązek gospodarowania odpadami komunalnymi wynika z ustawy Ustawa z dnia 13.09.1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Artykuł 3 ustawy stanowi, że utrzymanie czystości i porządku w gminach należy do obowiązkowych zadań własnych gminy. Dodatkowo art. 6c nakłada na nie obowiązek zorganizowania odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy.
W związku z powyższym gminy pobierają od swoich mieszkańców opłaty na poczet gospodarowania odpadami.
Art. 6h.Właściciele nieruchomości, o których mowa w art. 6c, są obowiązani ponosić na rzecz gminy, na terenie której są położone ich nieruchomości, opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi. |
Czy zatem pobierane przez gminy usługi związane z gospodarowaniem odpadami podlegają opodatkowaniu VAT?
Usługi związane z gospodarowaniem odpadami a podatek VAT
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Obowiązek opodatkowania usług świadczonych za wynagrodzeniem mają czynni podatnicy VAT. Czy gmina jest czynnym podatnikiem VAT?
Gmina jako czynny podatnik VAT
Podatnikami zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. W definicji tej zatem mieści również gmina. Jest jednak jedno “ale”.
Artykuł 15 ust 6 ustawy o VAT stanowi, że:
Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. |
Zatem gmina występuje o w obrocie gospodarczym jako czynny podatnik VAT, ale wyłącznie w zakresie czynności wykonywanych na podstawie umów cywilnoprawnych, np. najmu czy dzierżawy.
Gospodarowanie odpadami przez gminę a podatek VAT
Jak zostało ustalone, gmina może występować jako czynny podatnik VAT, a więc może na niej ciążyć obowiązek opodatkowania VAT należnym świadczonych przez nią usług. Czy jednak dotyczy to usług związanych z gospodarowaniem odpadami? Otóż nie. Przepisy, które obowiązują od lipca 2013 roku, nałożyły bowiem na gminy ustawowy obowiązek pobierania od mieszkańców opłat na poczet gospodarowania odpadami. A zatem gmina pobierając opłaty jako organ władzy publicznej, do czego zobowiązują ją szczególne przepisy ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, nie opodatkowuje ich podatkiem VAT. Opłata za gospodarowanie odpadamikomunalnymi nie podlega zatem opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, co potwierdzają Dyrektorzy Izb Skarbowych w wydawanych w tym temacie interpretacjach indywidualnych:
- Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 27 czerwca 2013 r., nr IPTPP1/443-360/13-4/AK,
- Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 24 maja 2013 r., nr ITPP2/443-201/13/AK.
