Do rejestrowania sprzedaży za pomocą kas fiskalnych zobligowani są ci przedsiębiorcy, którzy dokonują sprzedaży na rzecz osób fizycznych i rolników ryczałtowych. Czy obowiązek ten dotyczy również przedsiębiorców prowadzących działalność budowlaną? W artykule wyjaśniamy, czy wymagana jest kasa fiskalna dla firmy budowlanej.
Obowiązek stosowania kasy fiskalnej
Obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących wynika z treści art. 111 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, który stanowi, że: „Podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących.” Warto zaznaczyć, że od obowiązku tego możliwe są odstępstwa – zwolnienie przedmiotowe i podmiotowe z kasy fiskalnej.
Zwolnienie z obowiązku stosowania kasy fiskalnej – podstawa prawna
Prowadząc firmę budowlaną, należy sprawdzić, czy możliwe jest skorzystanie ze zwolnienia z obowiązku stosowania kas rejestrujących. W świetle art. 111 ust. 8 ustawy o VAT Minister Finansów w drodze rozporządzenia może zwolnić na czas określony niektóre grupy podatników oraz niektóre czynności z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących. W obecnym stanie prawnym obowiązuje w tym zakresie rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących.
Kasa fiskalna dla firmy budowlanej – czy usługi budowlane są zwolnione przedmiotowo z ewidencjonowania kasy?
Zgodnie z § 2 ust. 1 ww. rozporządzenia z ewidencjonowania na kasie zwalnia się czynności wymienione w załączniku do rozporządzenia ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do 31 grudnia 2024 roku. Ustawodawca wprost wymienia usługi, które są zwolnione z konieczności ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kasy rejestrującej. Usługi budowlane nie zostały tam jednak uwzględnione.
Kasa fiskalna dla firmy budowlanej – czy usługi budowlane są zwolnione podmiotowo z ewidencjonowania kasy?
Należy jednak zwrócić uwagę, iż pod poz. 37 ww. załącznika wymieniono świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli świadczący usługę otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem). Z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę musi też jednoznacznie wynikać, jakiej konkretnie czynności dotyczyła.
Przykład 1.
Firma budowlana od 5 lat wykonuje usługi montażu stolarki okiennej dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Podatnik osiąga ze sprzedaży powyższych usług roczny obrót w wysokości około 190 000 zł. Wszelkie rozliczenia z usługobiorcami przeprowadza za pomocą konta firmowego. Nie rozlicza usług gotówkowo. Czy firma może korzystać ze zwolnienia z kasy fiskalnej?
W tej sytuacji – pomimo wykonywania usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej od wielu lat i osiągania z tej działalności znacznych obrotów na podstawie poz. 37 rozporządzenia w sprawie zwolnień z kasy fiskalnej – podatnik nie będzie musiał ewidencjonować sprzedaży za pomocą kasy rejestrującej. Przychód należy wykazać na podstawie ewidencji sprzedaży bezrachunkowej.
Ponadto stosownie do § 3 ust. 1 pkt 1 i 2 rozporządzenia – zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do 31 grudnia 2024 roku:
- podatników, u których wartość sprzedaży dokonanej na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty 20 000 zł, a w przypadku podatników rozpoczynających w poprzednim roku podatkowym dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli wartość sprzedaży z tego tytułu nie przekroczyła, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w poprzednim roku podatkowym, kwoty 20 000 zł;
- podatników rozpoczynających po dniu 31 grudnia 2023 r. dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli przewidywana przez podatnika wartość sprzedaży z tego tytułu nie przekroczy, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w danym roku podatkowym, kwoty 20 000 zł;
Zgodnie z § 3 ust. 2 rozporządzenia zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, nie stosuje się do podatników, którzy w poprzednim roku podatkowym byli obowiązani do ewidencjonowania lub przestali spełniać warunki do zwolnienia z kasy fiskalnej.
Tym samym podatnik prowadzący firmę budowlaną musi zwrócić uwagę na kwotę osiągniętego obrotu na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych.
Przykład 2.
Przedsiębiorstwo budowlane prowadzi działalność gospodarczą od siedmiu lat. Jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Osiąga roczny obrót w wysokości około 7 000 000 zł. Przedsiębiorstwo wykonuje usługi budowlane dla deweloperów. Sporadycznie wykonuje również usługi dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Wartość sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej nie przekracza rocznie 10 000 zł (wartość sprzedaży na rzecz osób fizycznych w 2023 roku wyniosła 9 562,60 zł). Czy możliwe jest skorzystanie z kasy fiskalnej?
W związku z tym, że osiągnięty obrót przedsiębiorstwa na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej nie przekroczył kwoty 20 000 zł, firma nie musi instalować kasy rejestrującej w 2024 roku.
Jak obliczyć limit zwolnienia dla nowo powstałych firm budowlanych?
Podatnik rozpoczynający w danym roku prowadzenie sprzedaży na rzecz osób prywatnych w zakresie usług budowlanych musi uważać, czy osiągnięte obroty na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych nie przekroczyły w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w danym roku podatkowym kwoty 20 000 zł.
Przykład 3.
Pan Zbigniew, z zawodu murarz, 1 lutego 2024 roku rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej. Pierwsza sprzedaż na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej nastąpiła 30 kwietnia 2024 roku W związku z rozpoczęciem sprzedaży na rzecz osób fizycznych od 30 kwietnia 2024 roku limit należy obliczyć według wzoru:
Kwota limitu w danym roku / Liczba dni w danym roku x Liczba dni od daty sprzedaży do końca roku
Czyli w tym przypadku:
20 000 zł / 365 dni x 246 dni = 13 479,45 zł
Tym samym zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży za pomocą kasy fiskalnej będzie obowiązywać do momentu przekroczenia limitu obrotu w wysokości 13 479,45 zł.
W przypadku gdy w poprzednim roku podatkowym podatnik nie przekroczył limitu 20 000 zł z tytułu sprzedaży na rzecz osób prywatnych oraz rolników ryczałtowych, nie musi przeliczać limitu proporcjonalnie – bez względu na to, czy sprzedaż na rzecz osób prywatnych będzie dokonywana przez cały rok, czy np. od połowy roku. Limit obrotów na kasę fiskalną stanowi pełna kwota 20 000 zł.
Przykład 4.
Pan Zbigniew z przykładu 3. w 2024 roku nie przekroczył samodzielnie wyliczonego limitu sprzedaży na rzecz osób fizycznych. Czy w związku z tym w 2025 roku potrzebna jest mu kasa fiskalna dla firmy budowlanej?
W sytuacji gdy podatnik rozpoczął prowadzenie sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych w trakcie poprzedniego roku podatkowego, w roku następnym nie dokonuje żadnych przeliczeń. Kwotę limitu obrotów na kasę fiskalną w kolejnym roku, czyli 2025, stanowi pełna kwota tego limitu, wynosząca 20 000 zł.
Moment instalacji kasy fiskalnej
Podatnik, którego obrót przekroczy limit 20 000 zł lub limit niższy liczony w proporcji, traci prawo do zwolnienia z kasy fiskalnej. Zgodnie z § 5 ust. 1 i 2 rozporządzenia w takim przypadku ma on obowiązek wprowadzić urządzenie fiskalne w ciągu 2 miesięcy – termin ten liczy się od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym przekroczono limit.
Przykład 5.
Pan Stanisław, prowadzący zakład budowlany, 15 lipca 2024 roku przekroczył samodzielnie wyliczony limit obrotu i stracił prawo do zwolnienia z ewidencjonowania sprzedaży za pomocą kasy rejestrującej. Podatnik powinien ewidencjonować obrót za pomocą kasy rejestrującej najpóźniej od 1 października 2024 roku.
Kasa fiskalna online dla firmy budowlanej
Kasa fiskalna online wprowadzana jest stopniowo i obejmuje obowiązkiem ewidencjonowania wybrane branże. Urządzenia te łączą się z Centralnym Rejestrem Kas prowadzonym przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej, dlatego proces zgłoszeniowy został znacznie skrócony i nie wymaga wykonywania dodatkowych czynności przez przedsiębiorcę – oprócz faktu fiskalizacji kasy.
Zakupiona kasa fiskalna dla firmy budowlanej może zostać ujęta w JPK_V7 jako ulga podatkowa. Podatnik ma prawo odliczenia 90% wartości netto, jednak nie więcej niż kwota 700 zł.
Przykład 6.
Pan Waldemar w lipcu 2024 roku zakupił kasę fiskalną online o wartości 1 100 zł. Jaką kwotę ulgi może odliczyć w JPK_V7M za lipiec 2024?
W tym przypadku należy przeliczyć możliwą do odliczenia ulgę, czyli 90% x 1 100 zł = 990 zł. Ujęciu może podlegać nie więcej niż 700 zł, zatem pan Waldemar w JPK_V7M za lipiec może odliczyć maksymalnie 700 zł.
Przykład 7.
Pan Mieczysław w kwietniu zakupił kasę fiskalną online w kwocie 650 zł. Jaką kwotę ulgi może odliczyć w JPK_V7M za kwiecień?
W przypadku gdy wartość zakupionej kasy nie przekracza 700 zł, uldze podlegać będzie pełna kwota ulgi, czyli 585 zł (650 zł x 90%).
Co do zasady ulga na zakup kasy online należy się zarówno czynnym podatnikom VAT, jak i podatnikom VAT zwolnionym (nievatowcom). Jeżeli przedsiębiorcy prowadzącemu firmę budowlaną, będącemu czynnym podatnikiem VAT, przysługuje prawo do skorzystania z ulgi na zakup kasy fiskalnej, odliczenia dokonuje się bezpośrednio w pliku JPK_V7 w pozycji P_49, gdzie kwota odliczenia wykazywana jest w części deklaracyjnej jako schemat:
W przypadku nievatowców o ulgę na zakup kasy fiskalnej wnioskuje się na podstawie wniosku, który należy złożyć we właściwym urzędzie skarbowym. Zwrot kwoty ulgi powinien nastąpić w terminie do 25. dnia od dnia złożenia wniosku i zostać przekazany na rachunek bankowy w banku mającym siedzibę na terytorium kraju lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest się członkiem. Wzór wniosku znajduje się w artykule: Wniosek o zwrot kwoty wydatkowanej na zakup kasy rejestrującej – wzór z omówieniem.
Wprowadzanie ulgi na zakup kasy w JPK_V7 w systemie wFirma.pl
W systemie wFirma.pl przypadku czynnego podatnika VAT ulgę na zakup kasy fiskalnej należy wykazać bezpośrednio w generowanym pliku JPK_V7M (rozliczenia miesięczne) / JPK_V7K (rozliczenia kwartalne). Plik trzeba wygenerować przez zakładkę START » PODATKI » JEDNOLITY PLIK KONTROLNY » DODAJ » DODAJ JPK_V7, gdzie wskazuje się okres składania pliku, a następnie jako CEL ZŁOŻENIA wyznacza ZŁOŻENIE DEKLARACJI.
Wartość ulgi na zakup kasy fiskalnej podlegającej odliczeniu wskazuje się w polu 27. – ULGA NA ZAKUP KASY FISKALNEJ DO ODLICZENIA W BIEŻĄCYM OKRESIE, gdzie po zaznaczeniu opcji odblokowana zostanie poz. 49, w której należy wpisać kwotę ulgi. Jeżeli kwota wydatkowana na zakup kas rejestrujących przekracza kwotę podatku VAT do zapłaty, nadwyżka nieodliczonej ulgi przysługuje do zwrotu w danym okresie rozliczeniowym, a jej wartość wprowadza się po zaznaczeniu opcji i wprowadzeniu jej w poz. 52.
