Przedsiębiorcy coraz częściej otwierają swoje sklepy w internecie. Handel w sieci to jedna z najszybciej rozwijających się branż gospodarki. Wielu młodych klientów dokonuje swoich zakupów głównie online. Otwarcie e-sklepu to oczywiście duże wyzwanie. Przedsiębiorca chcący zaistnieć w sieci musi poza tzw. marketingiem sieciowym móc zapewnić szybką i sprawną dostawę swoich towarów. W związku z takim zapotrzebowaniem na rynku w Polsce funkcjonuje coraz więcej firm kurierskich. Firma, prowadząc sklep internetowy, musi zwracać uwagę na moment powstania obowiązku podatkowego w podatku VAT. W przypadku sklepu internetowego nie mamy bezpośredniego kontaktu z klientem. Dokonując dostawy zamówionego towaru, korzystamy bowiem z pośrednika, którym jest zazwyczaj firma kurierska. W poniższym artykule omówimy, kiedy powstaje obowiązek podatkowy przy dostawie przez kuriera.
Obowiązek podatkowy przy dostawie przez kuriera a moment dostawy towarów
Zgodnie z generalną zasadą wyrażoną w art. 19a ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1221), zwanej dalej „ustawą o VAT”, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.
Ta generalna zasada wynikająca z brzmienia powołanego powyżej art. 19a ust. 1 ustawy wskazuje, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi. Zgodnie z tą regulacją, podatek stanie się wymagalny w miesiącu dokonania dostawy towaru lub wykonania usługi i co do zasady powinien zostać rozliczony za ten okres rozliczeniowy.
Stosownie do art. 19a ust. 8 ustawy o VAT, jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty, z zastrzeżeniem ust. 5 pkt 4.
Dokonując sprzedaży przez internet, należy ustalić, kiedy została dokonana dostawa towarów. W świetle powyższych przepisów ma to decydujące znaczenie dla określenia momentu powstania obowiązku podatkowego w podatku VAT.
Dostawa towarów
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu ww. podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Towarami, stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy, są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.
Prowadząc sklep internetowy, musimy ustalić, w którym momencie dochodzi do przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (ma to znaczenie dla określenia momentu dokonania dostawy). Minister Finansów w swoich interpretacjach wyjaśnia, jak należy rozumieć pojęcie przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.
W interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 13 lutego 2014 r., numer IPTPP2/443-922/13-2/PR, czytamy:
„W celu przedstawienia właściwego rozumienia pojęcia "przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel" należy zaznaczyć, że dotyczy ono tego rodzaju czynności, która daje otrzymującemu towar prawo do postępowania z nim jak właściciel. Należy przy tym uznać, że chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności, zatem zwrotu "prawo do rozporządzania jak właściciel" nie można interpretować jako "prawa własności". Idąc dalej należy wskazać, że czynności przejścia własności ekonomicznej nie musi towarzyszyć przejście własności w sensie prawnym, bowiem "dostawa towarów" nie ogranicza się wyłącznie do zbycia prawa własności rzeczy”.
Dostawa towarów w sklepie internetowym
Prowadząc sklep internetowy, możemy w regulaminie ustalić, w którym momencie dochodzi do przeniesienia rozporządzania towarami jak właściciel. Powyższe wynika z uregulowań zawartych w Kodeksie cywilnym, konkretnie z art. 353 kc. Zgodnie z nim strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.
W świetle art. 544 Kodeksu cywilnego, jeżeli rzecz sprzedana ma być przesłana przez sprzedawcę do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, poczytuje się w razie wątpliwości, że wydanie zostało dokonane z chwilą, gdy w celu dostarczenia rzeczy na miejsce przeznaczenia sprzedawca powierzył ją przewoźnikowi trudniącemu się przewozem rzeczy tego rodzaju. Natomiast w świetle art. 548 z chwilą wydania rzeczy sprzedanej przechodzą na kupującego korzyści i ciężary związane z rzeczą oraz niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub jej uszkodzenia.
Powyższe stanowisko potwierdza interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 3 grudnia 2015 r., numer ITPP1/4512-956/15/MN, w której czytamy:
„Ponadto jak stanowi art. 548 § 1 Kodeksu cywilnego, z chwilą wydania rzeczy sprzedanej przechodzą na kupującego korzyści i ciężary związane z rzeczą oraz niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy.
Z przywołanych przepisów Kodeksu cywilnego wynika, że wydanie rzeczy następuje z chwilą powierzenia rzeczy przez sprzedawcę przewoźnikowi z poleceniem dostarczenia rzeczy do miejsca przeznaczenia uzgodnionego wcześniej z kupującym. Z chwilą, w której rzecz została powierzona przewoźnikowi, następuje formalne spełnienie świadczenia przez sprzedawcę, a na kupującego przechodzą korzyści i ciężary związane z rzeczą”.
Przenosząc powyższe uregulowania na grunt przepisów o podatku od towarów i usług, należy stwierdzić, że w sytuacji, gdy towar jest wysyłany do nabywcy za pośrednictwem firmy kurierskiej, dokonanie jego dostawy następuje z chwilą wydania towaru podmiotowi, który jest zobowiązany do jego dostarczenia, z tym bowiem momentem dostawca przenosi prawo do rozporządzania towarem jak właściciel.
W sytuacji, gdy płatność następuje po dostawie (w przeciwnym bowiem przypadku mielibyśmy do czynienia z przedpłatą/zaliczką/zadatkiem/ratą podlegającą opodatkowaniu na zasadach art. 19a ust. 8 ustawy) obowiązek podatkowy, zgodnie z art. 19a ust. 1 ustawy o VAT, powstaje w momencie dokonania dostawy, tj. w momencie przekazania towaru firmie kurierskiej.
Sporządzając regulamin sklepu internetowego, mamy możliwość ustalenia momentu dokonania dostawy, a tym samym moment powstania obowiązku podatkowego w podatku VAT. W przypadku, gdy ustalimy moment dokonania dostawy w momencie przekazania towarów firmie kurierskiej, ułatwi to nam bardzo określenie obowiązku podatkowego w podatku VAT.
Zakładając sklep internetowy, powinniśmy sporządzić sami bądź zwrócić się do prawnika o napisanie jego regulaminu, z którego wynikałoby, iż moment wydania przesyłki kurierowi jest momentem dostawy towarów w rozumieniu ustawy o VAT.
Kasa fiskalna w sklepie internetowym
Na wstępie należy przypomnieć, iż podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.
Tym samym, prowadząc sklep internetowy musimy drukować i wydawać paragony w przypadku sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych. Paragony musimy wystawiać w momencie wydania towarów kurierowi. W tym bowiem momencie powstaje obowiązek podatkowy przy dostawie przez kuriera (odpowiednie założenia w regulaminie sklepu)
W rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz.U. z 2016 r., poz. 2177) określono przypadki, w których sprzedaż w systemie wysyłkowym korzysta ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania w kasie rejestrującej. Podatnicy mogą skorzystać ze zwolnienia z ewidencjonowania dostawy towarów w systemie wysyłkowym (pocztą lub przesyłkami kurierskimi), jeżeli spełnią odpowiednie wymagania (zob. poz. 38 załącznika do ww. rozporządzenia).
Zgodnie z poz. 38 do ww. rozporządzenia podatnik nie musi ewidencjonować na kasie rejestrującej dostawy towarów w systemie wysyłkowym (pocztą lub przesyłkami kurierskimi), jeżeli otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła i na czyją rzecz została dokonana (dane nabywcy, w tym jego adres).
