Za czas niewykonywania pracy pracownikowi przysługuje wynagrodzenie, jeżeli przepis prawa tak stanowi. Najczęstszym przykładem, kiedy pracownik nie świadczy pracy, a zachowuje prawo do wynagrodzenia, jest nieobecność, którą powoduje choroba pracownika.
Elektroniczne zwolnienia lekarskie - ZUS e-ZLA
Już od kilku lat funkcjonują elektroniczne zwolnienia lekarskie (e-ZLA). Lekarz wystawiający takie zwolnienie przekazuje zaświadczenie lekarskie e-ZLA elektronicznie do ZUS. ZUS udostępnia e-ZLA płatnikowi składek (czyli pracodawcy) na jego profilu PUE ZUS nie później niż w dniu następującym po dniu otrzymania e-ZLA. Jeżeli ubezpieczony pracownik ma utworzony profil na PUE ZUS, informacja ta jest przekazywana także jemu. Wystawiane mogą być wyłącznie zwolnienia elektroniczne, co oznacza, że wszyscy płatnicy składek, jak również przychodnie medyczne są zobligowane do utworzenia swojego profilu ePUAP.
Choroba pracownika - obowiązek powiadomienia pracodawcy
Wprowadzone zmiany nie wpłynęły jednak na obowiązek informacyjny o nieobecności pracownika w pracy. Przepisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy nie uległy zmianie po wprowadzeniu obowiązku wystawiania zwolnień lekarskich w formie elektronicznej.
W myśl § 2 ust. 2 przytoczonego rozporządzenia „[w] razie zaistnienia przyczyn uniemożliwiających stawienie się do pracy, pracownik jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić pracodawcę o przyczynie swojej nieobecności i przewidywanym okresie jej trwania, nie później jednak niż w drugim dniu nieobecności w pracy”.
Pracownik ma więc obowiązek poinformować o swojej nieobecności telefonicznie, osobiście lub za pośrednictwem innego środka łączności.
Choroba pracownika daje prawo do wynagrodzenia chorobowego
Choroba pracownika przez pierwsze 33 dni w danym roku kalendarzowym daje prawo do wynagrodzenia pokrywanego jest ze środków pracodawcy. W przypadku pracowników powyżej 50. roku życia jedynie przez pierwsze 14 dni wynagrodzenie jest płatne przez pracodawcę. Jeżeli łącznie liczba dni wszystkich zwolnień przekracza jednak te 33 lub 14 dni, wówczas kolejno od 34. lub 15. dnia począwszy, wypłacany jest zasiłek chorobowy finansowany przez ZUS. Prawo do zasiłków i ich wysokość ustalają oraz zasiłki te wypłacają płatnicy składek, którzy zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych według stanu na 30 listopada poprzedniego roku kalendarzowego. Do liczby ubezpieczonych wlicza się osoby zgłoszone na 30 listopada do ubezpieczenia chorobowego, w tym: pracowników, zleceniobiorców, osoby wykonujące pracę nakładczą, które przystąpiły do ubezpieczenia chorobowego.
Zasady wypłacania zasiłku chorobowego
W sytuacji gdy zasiłki wypłaca ZUS, czyli w przypadku kiedy pracodawca zatrudnia mniej niż 20 osób, należy złożyć do tej instytucji wypełniony (przez pracodawcę) druk Z-3. Obowiązek przekazania zwolnienia lekarskiego do ZUS nie dotyczy już pracodawców tak jak kiedyś, ponieważ e-ZLA udostępniane jest automatycznie w ZUS po wystawieniu go przez lekarza.
Zasady obliczania wynagrodzenia chorobowego
Wynagrodzenie za czas choroby oblicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego i wypłaca za każdy dzień niezdolności do pracy, nie wyłączając dni wolnych od pracy. Podstawą wymiaru wynagrodzenia chorobowego przysługującego pracownikom jest przychód stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu potrąconych przez pracodawcę składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i chorobowe, finansowanych ze środków pracownika. Wynagrodzenie chorobowe stanowi podstawę naliczenia składki zdrowotnej i zaliczki na podatek.
Zasady obliczania zasiłku chorobowego
Zasiłki:
- stanowią podstawę naliczenia tylko zaliczki na podatek,
- stanowią przychód opodatkowany,
- nie stanowią podstawy naliczenia składek ZUS i składki zdrowotnej.
Choroba pracownika skutkuje nie tylko brakami kadrowymi dla pracodawcy ale również obowiązkiem dopełnienia wszelkich formalności wymaganych przepisami prawa.
