Korekta importu usług - jak ją rozliczyć?

W gospodarce światowej kupowanie usług od zagranicznych kontrahentów jest niemal tak samo powszechne, jak nabywanie ich w kraju. Pozyskiwanie usług od kontrahentów zagranicznych wymaga prawidłowego rozliczenia przez podatnika VAT. Rozliczenie importu usług jest bardziej skomplikowane niż rozliczanie usług zakupów krajowych. Dlatego też mogą zdarzyć się błędy i wystawiana jest przez sprzedawcę faktura korygująca. W związku z tym warto wiedzieć, w jaki sposób powinna być ujęta korekta importu usług w nawiązaniu do zmian, które wprowadził pakiet SLIM VAT 2.

Czym jest import usług?

Import usług oznacza w uproszczeniu zakup usługi od zagranicznego kontrahenta. W ustawie o podatku VAT definicja importu usług jest nieco bardziej złożona. Zgodnie z art. 2 pkt 9 ustawy o VAT przez import usługi należy rozumieć świadczenie usługi, z tytułu wykonania której podatnikiem jest usługobiorca (osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna) nabywający usługę od zagranicznego podmiotu na warunkach określonych w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT. Podatnik jest zobowiązany do rozliczenia podatku VAT z tytułu nabycia importu usług, gdy spełnione są łącznie następujące warunki:

• miejscem świadczenia usługi jest terytorium Polski (miejsce opodatkowania);

• usługę świadczy:

• podatnik, który nie posiada na terytorium kraju siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej lub

• podatnik, który na terytorium kraju nie posiada siedziby działalności gospodarczej, ale posiada stałe miejsce (lub inne miejsce) prowadzenia działalności, które jednak nie uczestniczy w tej transakcji;

• usługę nabywa:

• w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b ustawy o VAT, tj. usług świadczonych między podatnikami, których miejscem opodatkowania jest kraj usługobiorcy:

• podatnik, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT lub

• osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania jako „podatnik VAT UE”;

• w pozostałych przypadkach:

• podatnik, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub
• osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania jako „podatnik VAT UE”.

Co ważne, w myśl art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą (producenci, handlowcy lub usługodawcy, w tym podmioty pozyskujące zasoby naturalne oraz rolnicy, a także osoby wykonujące wolne zawody), bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Kiedy powstaje obowiązek podatkowy w przypadku importu usług?

Z kolei zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. b ustawy o VAT obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury z tytułu świadczenia usług:

• telekomunikacyjnych;

• wymienionych w poz. 24–37, 50 i 51 załącznika nr 3 do ustawy;

• najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze;

• ochrony osób oraz usług ochrony, dozoru i przechowywania mienia;

• stałej obsługi prawnej i biurowej;

• dystrybucji energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego.

Przy czym jeśli dla nabywanej usługi stosuje się art. 28b, czyli kwalifikuje się nabycie jako import usług, wówczas obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z zasadą ogólną i tym samym w przypadku nabycia usług, dla których obowiązek podatkowy powstałby w dacie wystawienia, nie jest on określany w ten sposób – a zgodnie z zasadą ogólną.

Dla importu usług przepisy o VAT nie regulują więc momentu powstania obowiązku podatkowego w sposób odrębny.

Przykład 1.

Polska firma zapłaciła wykonawcy z kraju UE w całości za usługę przed jej wykonaniem. W takim przypadku polski nabywca jest zobowiązany do wykazania podatku VAT z tytułu importu usług w pliku JPK_V7 w momencie uiszczenia płatności.

Przykład 2.

Polska firma ABC uzyskała dostęp do portalu internetowego prowadzonego przez podmiot francuski. Firma korzystała z portalu w 2021 roku. Jednak francuski usługodawca nie pobrał opłaty za ten okres do 16 lutego 2022 roku – w tym dniu została dostarczona faktura. Firma ABC uregulowała zobowiązanie 18 lutego 2022 roku. Kiedy powinien zostać wykazany import usług?

Firma ABC powinna wykazać import usług w dniu wykonania usługi – w tym przypadku oznacza to koniec przyjętego okresu rozliczeniowego, czyli 31 grudnia 2021 roku. Uiszczenie płatności w tym przypadku nie wpływa na powstanie obowiązku podatkowego.

W jaki sposób powinna być ujęta korekta importu usług w związku ze SLIM VAT 2?

Uprzednio ustawa o VAT nie wskazywała na szczególne terminy korekty dotyczącej importu usług. Natomiast od 1 października 2021 roku, w związku z wprowadzeniem SLIM VAT 2, ustawodawca uregulował, jak powinna ona zostać ujęta. Zasady te znajdują się w art. 29a ust. 15a ustawy o VAT.

W związku z powyższym przyczyną korekty może być:

• błąd lub pomyłka,

• nowa okoliczność niemożliwa do przewidzenia w chwili dokonania transakcji.

W zależności od tego, co jest przyczyną korekty, inny jest termin rozliczenia podatku VAT. W przypadku gdy przyczyną korekty jest błąd lub pomyłka, należy ją rozliczyć za okres, w którym należało prawidłowo wykazać transakcję (tzw. rozliczenie „wstecz”), a więc w momencie powstania pierwotnego obowiązku podatkowego VAT. Natomiast gdy przyczyną korekty są nowe okoliczności niemożliwe do przewidzenia w chwili dokonania transakcji, trzeba ją rozliczyć „na bieżąco” za okres, w którym nastąpiło otrzymanie faktury.

Przykład 3.

Pani Monika nabyła usługi dostępu do szkolenia online i wykazała import usług 30 września 2021 roku. Niestety do wykupionych szkoleń zepsuł się dostęp, w związku z czym pani Monika dokonała reklamacji. Korektę nabycia otrzymała 15 października 2021 roku. W jakim okresie powinna zostać ujęta korekta importu usług?

W związku z tym, że korekta powstała na skutek nowej okoliczności niemożliwej do przewidzenia w chwili dokonania transakcji, korektę należy ująć na bieżąco w dacie wystawienia, tj. z dniem 15 października 2021 roku.

Przykład 4.

Pan Władysław nabył usługę od kontrahenta zagranicznego z UE, który mylnie opodatkował transakcję swoim zagranicznym podatkiem VAT. Pan Władysław import usług wykazał 10 kwietnia 2022 roku. Zgłosił się do sprzedawcy z prośbą o korektę podatku VAT, tak aby transakcja nie była opodatkowana i tym samym uzyskał on fakturę korygującą 10 maja 2022 roku. W jakim okresie powinna zostać ujęta korekta importu usług?

Jako że miał miejsce błąd rachunkowy, pan Władysław otrzymaną korektę powinien ująć w dacie faktury pierwotnej, tj. 10 kwietnia 2022 roku.