Kurs prawa jazdy w kosztach uzyskania przychodu to popularny temat wśród przedsiębiorców. Posiadanie prawa jazdy kategorii B jest dziś standardową umiejętnością, na której zdobycie decyduje się spora część dorosłych obywateli. Jak się okazuje, taka powszechność znacząco wpływa na opinię organów skarbowych w kwestii zaliczania wydatków na kurs prawa jazdy do kosztów uzyskania przychodów.
Kurs prawa jazdy w kosztach uzyskania przychodu
Zgodnie z podstawową zasadą do kosztów uzyskania przychodu przedsiębiorca może zaliczyć takie wydatki, które:
- są poniesione w celu uzyskania przychodu lub utrzymania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
- nie są uwzględnione w art. 23 ustawy o PIT.
Wydatki poniesione na kurs prawa jazdy nie są wprawdzie wymienione w art. 23 ustawy jako wydatki niestanowiące kosztów uzyskania przychodów, mimo to organy skarbowe przestrzegają przed zaliczeniem ich do kosztów firmowych. Interpretacje i wyroki jednoznacznie wskazują, że kurs prawa jazdy kategorii B dla przedsiębiorcy zawsze będzie wydatkiem, który ma wpływ na życie osobiste, ponieważ umiejętność prowadzenia samochodu osobowego jest wykorzystywana przez przedsiębiorcę także w życiu prywatnym. W konsekwencji oznacza to, że wydatek na prawo jazdy kategorii B nie podlega zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów w prowadzonej działalności gospodarczej.
Przykładem powyższego jest interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 20 stycznia 2009 roku (IPPB1/415-1250/08-2/AŻ): „Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawczyni planuje zapisanie się na kurs prawa jazdy w celu uzyskania uprawnień do kierowania samochodem osobowym, aby także mogła uczestniczyć w wyjazdach służbowych, odciążając wspólniczkę i pracowników. Uzyskanie prawa jazdy uprawnia do kierowania pojazdami mechanicznymi. Jest ono potrzebne zarówno do prowadzonej działalności gospodarczej, jak i prywatnie w celu kierowania pojazdami do celów osobistych. Tak więc wydatek poniesiony na uzyskanie prawa jazdy nie ma ścisłego związku tylko z prowadzoną działalnością gospodarczą. Uzyskanie prawa jazdy ułatwi Wnioskodawczyni w znacznym stopniu również życie prywatne”.
W związku z powyższym, nawet jeśli przedsiębiorca wykaże, że kurs prawa jazdy kategorii B jest mu niezbędny do dalszego prowadzenia działalności, nie powinien – zgodnie z opinią organów skarbowych – ujmować go w kosztach. Z dużym prawdopodobieństwem można założyć, że po uzyskaniu prawa do kierowania samochodami osobowymi podatnik będzie z niego korzystał także w celach prywatnych.
Przykład 1.
Pan Adrian prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą zajmującą się projektowaniem i wdrażaniem stron internetowych dla firm. Do tej pory większość swojej pracy wykonywał zdalnie, kontaktując się z klientami online i realizując projekty bez potrzeby osobistych spotkań. Niedawno jednak podjął współpracę z dużą agencją marketingową, która wymaga od niego regularnych wizyt w swojej siedzibie w celu omawiania projektów i konsultacji. Pan Adrian musi częściej niż dotychczas podróżować służbowo, w związku z tym planuje zrobić prawo jazdy kategorii B i kupić samochód. Czy może on zaliczyć wydatki na kurs prawa jazdy kategorii B do kosztów uzyskania przychodów?
Nie, wydatki na kurs prawa jazdy kategorii B nie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Fiskus konsekwentnie odmawia uznania takich wydatków za koszty podatkowe, argumentując, że zdobycie prawa jazdy jest korzyścią osobistą i może być wykorzystywane także w celach prywatnych. Nawet jeśli umiejętność prowadzenia samochodu jest związana z działalnością gospodarczą, samo uzyskanie uprawnień nie spełnia definicji kosztu podatkowego w rozumieniu art. 22 ust. 1 ustawy o PIT.
Natomiast warto zwrócić uwagę, że nieco mniej restrykcyjnie są przez organy skarbowe traktowane kursy prawa jazdy na mniej popularne kategorie, jak C lub E. W tym przypadku dużo łatwiej jest racjonalnie uzasadnić związek pomiędzy zdobyciem uprawnień do kierowania np. pojazdem ciężarowym a prowadzoną działalnością gospodarczą, dzięki czemu w uzasadnionych przypadkach, takich jak rozszerzenie profilu działalności gospodarczej o transport drogowy, wydatki na kurs nauki jazdy kat. C i E mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Przykładem może być interpretacja indywidualna (sygn. ITPB1/4511-550/16-1/JŁ) z 8 września 2016 roku wydana przez Izbę Skarbowa w Bydgoszczy. Wnioskodawca planuje rozszerzyć zakres prowadzonej działalności o transport ciężarowy. W tym celu musi ponieść koszty związane ze zdobyciem odpowiednich uprawnień, a mianowicie ukończyć kurs prawa jazdy kat. C i E oraz uzyskać świadectwo kwalifikacji kierowcy, które jest niezbędne do prowadzenia tego rodzaju działalności. Wnioskodawca w pierwszej kolejności zamierza rozszerzyć działalność gospodarczą o transport drogowy, a dopiero później przystąpić do kursu nauki jazdy kat. C i E. Organ podatkowy zgodził się ze stanowiskiem wnioskodawcy, stwierdzając, że: „Mając na uwadze powyższe, a w szczególności – zawartą w opisie zdarzenia przyszłego – informację, że Wnioskodawca zamierza rozpocząć kurs na prawo jazdy kat. C i E po planowanym rozszerzeniu profilu działalności gospodarczej o transport drogowy, a tym samym, że celem Wnioskodawcy jest zwiększenie posiadanej oferty i zabezpieczenie źródła przychodu, a zatem decyzja o odbyciu kursu spowodowana była potrzebami firmy – stwierdzić należy, że opisane wydatki mają związek z prowadzoną działalnością gospodarczą. Wobec tego za spełnione należy uznać kryterium celowości, wynikające z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, co oznacza, że wydatki te mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodu”.
Kurs prawa jazdy dla pracowników
O ile kurs prawa jazdy dla przedsiębiorcy stanowczo kosztem firmowym stać się nie może, o tyle w przypadku kursu prawa jazdy dla pracowników sprawa nie jest już tak jednoznaczna. W tym przypadku może się bowiem zdarzyć, że organ podatkowy przychyli się do wniosku o możliwość zaliczenia wydatku poniesionego na kurs dla pracownika do kosztów uzyskania przychodu przedsiębiorcy. Istotne jest zatem to, czy sfinansowany przez pracodawcę kurs prawa jazdy dla pracowników jest niezbędny do wykonywania powierzonych im obowiązków pracowniczych.
Przykładem może być tu interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy w 12 czerwca 2012 roku (ITPB1/415-274b/12/PSZ): „Kilku pracowników, których praca wiąże się z wyjazdami poza siedzibę pracodawcy (handlowcy, optometryści – badania okulistyczne przeprowadzane na terenie całego kraju) nie ma prawa jazdy. […]. Opłata za kurs będzie zachętą do podjęcia i kontynuacji pracy w Pana firmie. Kurs opłacany będzie tylko za pracowników »szczególnie cennych«, tj. optometrystów, o których obecnie trudno na rynku pracy oraz handlowców zajmujących się doborem opraw okularowych w przychodniach na terenie całego kraju. […] Nie chcąc tracić pracowników, zamierza Pan opłacić pracownikom zatrudnionym na umowę o pracę kurs prawa jazdy i powierzyć samochód służbowy do pracy. […] Mając powyższe na uwadze, przyjąć należy, iż spełniona zostanie dyspozycja generalna dotycząca kosztów uzyskania przychodów wynikająca z art. 22 ust. 1 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. przedmiotowe wydatki poniesione zostaną w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, mogą więc zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, pod warunkiem ich należytego udokumentowania. Reasumując powyższe, należy stwierdzić, iż faktycznie poniesione i właściwie udokumentowane wydatki na pokrycie kosztów kursu nauki jazdy pracowników zatrudnionych na umowę o pracę oraz dodatkowych lekcji jazdy należy zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów i ewidencjonować w podatkowej księdze przychodów i rozchodów. W przypadku rozwiązania umowy o pracę nie występuje również konieczność korygowania kosztów uzyskania przychodów, skoro wydatki poniesione przez Pana były racjonalnie uzasadnione”.
Przede wszystkim przed zaliczeniem wydatku na kurs na prawo jazdy dla pracownika należy upewnić się, że zakres powierzonych przez pracodawcę obowiązków danemu pracownikowi wykonywanych w ramach stosunku pracy, wymaga posiadania przez pracownika uprawnień do prowadzenia pojazdów w zakresie prawa jazdy określonej kategorii. Tylko wtedy, gdy zdobyte uprawnienia do kierowania pojazdem, pracownik będzie wykorzystywał do wykonywania obowiązków pracowniczych powierzonych przez pracodawcę i pracodawca odniesie z tego tytułu korzyść z punktu widzenia prowadzonej działalności gospodarczej, wydatek na kurs na prawo jazdy stosownej kategorii może stanowić koszt uzyskania przychodów. Należy przy tym pamiętać, że to na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia, że dany wydatek ma bezpośredni bądź pośredni związek z prowadzoną działalnością, a jego poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu.
Przykład 2.
W związku z rosnącym zapotrzebowaniem na transport towarów pracownik zatrudniony na stanowisku magazyniera został wyznaczony do dodatkowych obowiązków związanych z dostawą zamówień do klientów. Aby umożliwić mu wykonywanie nowych zadań, pracodawca sfinansował kurs prawa jazdy kategorii C. Dzięki zdobytym uprawnieniom pracownik będzie mógł prowadzić firmowy pojazd ciężarowy, co usprawni logistykę przedsiębiorstwa. Czy wydatki poniesione przez pracodawcę na sfinansowanie kursu prawa jazdy kategorii C dla pracownika stanowią koszt uzyskania przychodów?
Tak, wydatki poniesione przez pracodawcę na sfinansowanie kursu prawa jazdy kategorii C dla magazyniera mogą stanowić koszt uzyskania przychodów pod warunkiem, że istnieje ścisły związek między zdobytymi uprawnieniami a wykonywanymi przez pracownika obowiązkami pracowniczymi powierzonymi przez pracodawcę. Skoro pracodawca decyduje się na sfinansowanie kursu na prawo jazdy kategorii C w celu rozszerzenia obowiązków pracownika związanych z dostawą zamówień do klientów wynikającym z rosnącego zapotrzebowania na transport towarów, to wydatek spełnia definicję kosztów uzyskania przychodów zawartą w ustawach o podatku dochodowym. Aby uniknąć zakwestionowania tego wydatku przez organy podatkowe, warto:
- wskazać w aneksie, że do obowiązków pracownika należy prowadzenie pojazdów ciężarowych;
- uzasadnić w dokumentacji firmowej, że zdobycie uprawnień było konieczne dla realizacji celów biznesowych.
Polecamy:
