W artykule przyjrzymy się kwestii sprzedaży produktów rolnych pod kątem rozliczenia podatku PIT. Zasadniczo działalność rolnicza nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem, jednak nie obejmuje to wszelkich produktów rolnych. Postaramy się wyjaśnić zagadnienie, zwracając szczególną uwagę na kwestie kwoty wolnej od podatku. Z artykułu dowiesz się, ile wynosi kwota wolna od podatku dla rolnika oraz kiedy ma ona zastosowanie!
Sprzedaż produktów rolnych a kwota wolna od podatku dla rolnika
Na wstępie wskażmy, że zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów z działalności rolniczej, z wyjątkiem przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej.
Zgodnie z art. 2 ust. 2 ww. ustawy działalnością rolniczą jest działalność polegająca na wytwarzaniu produktów roślinnych lub zwierzęcych w stanie nieprzetworzonym (naturalnym) z własnych upraw albo hodowli lub chowu, w tym również produkcja materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcja warzywnicza gruntowa, szklarniowa i pod folią, produkcja roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadownicza, hodowla i produkcja materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcja zwierzęca typu przemysłowo-fermowego oraz hodowla ryb, a także działalność, w której minimalne okresy przetrzymywania zakupionych zwierząt i roślin, w trakcie których następuje ich biologiczny wzrost, wynoszą co najmniej:
- miesiąc – w przypadku roślin,
- 16 dni – w przypadku wysokointensywnego tuczu specjalizowanego gęsi lub kaczek,
- 6 tygodni – w przypadku pozostałego drobiu rzeźnego,
- 2 miesiące – w przypadku pozostałych zwierząt,
– licząc od dnia nabycia.
Istotne jest, aby zauważyć, że podstawową cechą działalności rolniczej – niepodlegającej opodatkowaniu PIT – jest uzyskanie produktów w stanie nieprzetworzonym, pochodzących z uprawy (produkcja roślinna), chowu lub hodowli (produkcja zwierzęca).
Stan nieprzetworzony to taki stan produktu, który nie różni się w sposób istotny od tego, w jakim produkt znajdował się bezpośrednio po jego wytworzeniu. W konsekwencji zastosowanie wobec produktu określonych procesów technologicznych, na skutek czego nabrał on nowych cech czy właściwości, wyklucza uznanie produktu za nieprzetworzony.
Przykład 1.
Podatnik prowadzi gospodarstwo rolne, w zakresie którego zajmuje się hodowlą i sprzedażą owiec. Tego rodzaju działalność stanowi działalność rolniczą, zatem nie podlega opodatkowaniu podatkiem PIT. Dodatkowo podatnik zajmuje się produkcją i sprzedażą wełny. W takim przypadku mamy do czynienia z produktem przetworzonym, zatem jego sprzedaż nie jest działalnością rolniczą.
Jak czytamy w interpretacji Dyrektora KIS z 18 listopada 2020 roku, nr 0112-KDWL.4011.60.2020.1.DK, sprzedaż nieprzetworzonego mleka krowiego pozyskanego w ramach prowadzonego gospodarstwa rolnego generuje przychody z działalności rolniczej, do której nie znajdują zastosowania przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Przychody takie nie stanowią przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej lub z innych źródeł. W konsekwencji dochody uzyskane z tej działalności (ze sprzedaży mleka) nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Sprzedaż przetworzonych produktów rolnych jako przychód z innych źródeł
Rolnik, który dokonuje sprzedaży przetworzonych produktów rolnych, osiąga w takim przypadku przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy PIT.
Stosownie do treści art. 20 ust. 1c ustawy PIT za przychody z innych źródeł uważa się również przychody ze sprzedaży przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych, z wyjątkiem przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych uzyskanych w ramach prowadzonych działów specjalnych produkcji rolnej oraz produktów opodatkowanych podatkiem akcyzowym na podstawie odrębnych przepisów, jeżeli:
- przetwarzanie produktów roślinnych i zwierzęcych i ich sprzedaż nie odbywa się przy zatrudnieniu osób na podstawie umów o pracę, umów zleceń, umów o dzieło oraz innych umów o podobnym charakterze, z wyłączeniem uboju zwierząt rzeźnych i obróbki poubojowej tych zwierząt, w tym również rozbioru, podziału i klasyfikacji mięsa, przemiału zbóż, wytłoczenia oleju lub soku oraz sprzedaży podczas wystaw, festynów, targów i kiermaszy;
- jest prowadzona ewidencja sprzedaży, o której mowa w ust. 1e;
- ilość produktów roślinnych lub zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu, użytych do produkcji danego produktu, stanowi co najmniej 50% tego produktu, z wyłączeniem wody.
Za produkt roślinny pochodzący z własnej uprawy uważa się również mąkę, kaszę, płatki, otręby, oleje i soki wytworzone z surowców pochodzących z własnej uprawy.
Podatnicy osiągający przychody, o których mowa, są obowiązani prowadzić odrębnie za każdy rok podatkowy ewidencję sprzedaży produktów roślinnych i zwierzęcych zawierającą co najmniej: numer kolejnego wpisu, datę uzyskania przychodu, kwotę przychodu, przychód narastająco od początku roku oraz ilość i rodzaj przetworzonych produktów. Dzienne przychody są ewidencjonowane w dniu sprzedaży.
W powyższym zakresie należy zaznaczyć, że przychód z innych źródeł wystąpi wyłącznie w przypadku, gdy przetworzenie produktów pochodzących z gospodarstwa rolnego odbywa się w sposób inny niż przemysłowy.
Przychody z innych źródeł podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych według skali podatkowej. Zastosowanie ma zatem stawka 12% i 32%, jeżeli podstawa opodatkowania przekroczy 120 000 zł. Rozliczenia podatku z tego tytułu dokonuje się w zeznaniu rocznym PIT-36 składanym do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym.
Należy przy tym podkreślić, że zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 71a ustawy PIT wolne od podatku są przychody z ww. źródła do kwoty 100 000 zł rocznie. W poprzednim stanie prawnym limit zwolnienia wynosił 40 000 zł rocznie.
Przykład 2.
Rolnik dokonuje sprzedaży wełny pochodzącej z własnego gospodarstwa rolnego przetworzonej sposobem innym niż przemysłowy. Roczna wartość przychodu wynosi 80 000 zł. W świetle aktualnie obowiązujących przepisów całość przychodu jest zwolniona od podatku PIT na mocy art. 21 ust. 1 pkt 71a ustawy PIT. Gdyby kwota przychodu przekroczyła 100 000 zł, to nadwyżka ponad nią podlega opodatkowaniu jako przychód z innych źródeł.
Końcowo możemy także wskazać, że istnieje możliwość zastosowania w tym przypadku ryczałtu ewidencjonowanego. Zgodnie bowiem z art. 6 ust. 1d ustawy o zryczałtowanym podatku opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają również przychody, o których mowa w art. 20 ust. 1c ustawy PIT.
Stosownie do art. 12 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy ryczałt od przychodów ewidencjonowanych wynosi 2% przychodów ze sprzedaży produktów rolnych przetworzonych sposobem innym niż przemysłowy.
Mając na uwadze powyższą analizę, należy podkreślić, że rolnicy dokonujący sprzedaży produktów rolnych muszą pamiętać, że nie każde zbycie będzie kwalifikowane jako działalność rolnicza. Sprzedaż przetworzonych produktów rolnych stanowi przychód z innych źródeł w rozumieniu ustawy PIT, który jednak może korzystać ze zwolnienia podatkowego do określonej kwoty przychodów.
