Jak powszechnie wiadomo, twórcy dzieła przysługują zarówno osobiste, jak i majątkowe prawa autorskie. Może on zezwolić na korzystanie z utworu osobom trzecim, wskazując jednocześnie zakres, w jakim mogą oni go używać, i czas, na jaki udziela licencji. Czy można udostępnić komuś utwór bez zakreślania ram czasowych? Oczywiście - do tego właśnie służy licencja bezterminowa.
Licencja - co to jest?
Rozpatrywanie kwestii licencji bezterminowej należy zacząć od przytoczenia definicji samej licencji. Najpełniej jej istotę ujmuje art. 67 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:
| Art. 67. 1. Twórca może udzielić upoważnienia do korzystania z utworu na wymienionych w umowie polach eksploatacji z określeniem zakresu, miejsca i czasu tego korzystania. 2. Jeżeli umowa nie zastrzega wyłączności korzystania z utworu w określony sposób (licencja wyłączna), udzielenie licencji nie ogranicza udzielenia przez twórcę upoważnienia innym osobom do korzystania z utworu na tym samym polu eksploatacji (licencja niewyłączna). 3. Jeżeli umowa nie stanowi inaczej, licencjobiorca nie może upoważnić innej osoby do korzystania z utworu w zakresie uzyskanej licencji. 4. Jeżeli umowa nie stanowi inaczej, uprawniony z licencji wyłącznej może dochodzić roszczeń z tytułu naruszenia autorskich praw majątkowych, w zakresie objętym umową licencyjną. 5. Umowa licencyjna wyłączna wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności. |
Na podstawie przepisu możemy określić licencję jako pozwolenie udzielone przez autora dzieła osobie trzeciej lub instytucji, a także jako dokument, w którym taką zgodę zapisano. Odnosi się ono do używania dzieła w ściśle określonych ramach, zarówno czasowych, jak i dotyczących pól eksploatacji, na jakich może korzystać z dzieła licencjobiorca.
Licencja nie musi zawierać zapisów, dotyczących okresu w którym licencjobiorca może się posługiwać utworem. Ustawa sama reguluje tę kwestię:
| Art. 66. 1. Umowa licencyjna uprawnia do korzystania z utworu w okresie pięciu lat na terytorium państwa, w którym licencjobiorca ma swoją siedzibę, chyba że w umowie postanowiono inaczej. 2. Po upływie terminu, o którym mowa w ust. 1, prawo uzyskane na podstawie umowy licencyjnej wygasa. |
Z powyższych przepisów wynika, że najczęściej spotykaną formą licencji jest licencja na czas określony. Ustawodawca wskazuje standardowy okres trwania licencji - 5 lat. Zazwyczaj jest to również zgodne z interesami stron - dla licencjobiorcy korzystniejsze jest zazwyczaj trwałe przeniesienie autorskich praw majątkowych niż regularne odprowadzanie opłat licencyjnych - taki zapis znajduje się w wielu umowach licencyjnych. Udzielenie licencji natomiast sugeruje, że twórca z jakichś powodów nie chce przenosić na kogoś praw autorskich w całości. Jeżeli jednak strony uznają, że najwłaściwszą formą korzystania przez osoby trzecie z utworu jest właśnie udzielenie licencji, dobrym rozwiązaniem może być właśnie licencja bezterminowa. Daje też ona wiele możliwości, jeśli chodzi o rozporządzanie prawami do utworu - autor może zezwolić (lub nie) na wykorzystywanie utworu do celów komercyjnych, może wskazać pola eksploatacji (niekiedy bardzo wąskie), może też także wskazać obszary terytorialne, na których można korzystać z utworu.
Licencja bezterminowa - najważniejsze informacje
Licencja bezterminowa, choć nieco różni się w swojej konstrukcji od licencji zawartej na czas określony, podlega w wielu kwestiach przepisom regulującym licencje zawierane na czas określony. Przede wszystkim odnosi się to do ich zakresu przedmiotowego - licencja bezterminowa przenosi na licencjobiorcę prawo do korzystania z utworu na polach oznaczonych w umowie. Podobnie kształtuje się kwestia wypowiedzenia licencji - tak jak w przypadku licencji na czas oznaczony w umowie licencyjnej zawartej na czas nieokreślony okres wypowiedzenia powinien być dokładnie wskazany. Ze względu jednak na to, że licencji bezterminowej udziela się zazwyczaj na oprogramowania i aplikacje, warunkiem skutecznego wypowiedzenia umowy jest w wielu przypadkach odinstalowanie lub usunięcie programu z komputera lub innego urządzenia.
