Nagrody w konkursach organizowanych na terytorium Polski mogą otrzymywać nie tylko polscy rezydenci podatkowi, lecz także nierezydenci. Czy nagrody przekazane nierezydentom podlegają opodatkowaniu w Polsce, czy w kraju jego miejsca zamieszkania? W poniższym artykule zastanowimy się, jak wygląda kwestia rozliczenia podatkowego nagrody wypłacanej nierezydentowi oraz jakie obowiązki spoczywają na podmiocie wypłacającym nagrodę.
Nagrody przekazane nierezydentom w świetle umów międzynarodowych
Ratyfikowane umowy międzynarodowe stanowią element polskiego porządku prawnego i w razie sprzeczności przepisów mają pierwszeństwo przed treścią ustaw. Reguła ta wynika z postanowień Konstytucji.
Jeżeli przeanalizujemy treść ustawy PIT, to dojdziemy do wniosku, że wartość nagrody stanowi dla zwycięzcy przychód podatkowy, który należy kwalifikować jako przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy PIT.
Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy PIT za przychody z innych źródeł uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14 ustawy PIT dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia.
Przychody z nagrody nie są jednak opodatkowane na podstawie skali podatkowej określonej w art. 27 ust. 1 ustawy PIT.
Na podstawie art. 30 ust. 1 pkt 2 ustawy PIT od przychodów z tytułu wygranych w konkursach, grach i zakładach wzajemnych lub nagród związanych ze sprzedażą premiową, uzyskanych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego – pobiera się podatek w wysokości 10% wygranej lub nagrody.
Zgodnie z art. 30 ust. 3 ustawy zryczałtowany podatek pobiera się bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania, co oznacza, że podstawą opodatkowania jest w takim przypadku sam przychód.
Należy jednak zaznaczyć, że w świetle art. 30 ust. 9 ustawy PIT powyższe przepisy stosuje się z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. Jednakże zastosowanie stawki podatku wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub niepobranie (niezapłacenie) podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania przez podatnika jego miejsca zamieszkania dla celów podatkowych certyfikatem rezydencji.
Umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania bazujące na Modelowej Konwencji OECD nie odnoszą się wprost do kwestii opodatkowania nagród. Do tego rodzaju przychodu należy zastosować regułę dotyczącą innych dochodów.
Przykładowo zgodnie z art. 22 ust. 1 polsko-niemieckiej umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania dochody osoby mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w umawiającym się państwie, bez względu na to, gdzie są osiągane, a które nie są objęte postanowieniami poprzednich artykułów niniejszej umowy, podlegają opodatkowaniu tylko w tym państwie.
To oznacza, że przychód z nagrody podlega opodatkowaniu wyłącznie w kraju miejsca zamieszkania rezydenta.
W konsekwencji nagrody przekazane nierezydentom nie podlegają opodatkowaniu w Polsce, zatem podmiot wypłacający nagrodę nie będzie miał w związku z tym żadnych obowiązków podatkowych.
Trzeba jednak podkreślić, że będzie tak wyłącznie w przypadku, gdy odbiorca nagrody przedstawi zagraniczny certyfikat rezydencji podatkowej. Tylko wtedy może znaleźć zastosowanie odpowiedni zapis umowy międzynarodowej.
Przykład 1.
Osoba mieszkająca na stałe w Niemczech podczas pobytu w Polsce wygrała nagrodę pieniężną w ramach akcji marketingowej. Przekazała ona wypłacającemu nagrodę niemiecki certyfikat rezydencji podatkowej, co oznacza, że na mocy art. 22 ust. 1 polsko-niemieckiej umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania przychód z tytułu nagrody podlega opodatkowaniu wyłącznie w kraju rezydencji, czyli w Niemczech.
Nagrody przekazane nierezydentom na gruncie polskiej ustawy
Może jednak zdarzyć się, że nierezydent nie przedstawi certyfikatu rezydencji lub też nierezydent pochodzi z kraju, z którym Polska nie ma zawartej umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania.
W takiej sytuacji należy stosować przepisy polskiej ustawy PIT, a więc zryczałtowany 10-procentowy podatek.
Należy jednak wziąć pod uwagę treść zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 68 ustawy PIT, który podaje, że zwalnia się od podatku wartość wygranych w konkursach i grach organizowanych i emitowanych (ogłaszanych) przez środki masowego przekazu (prasa, radio i telewizja) oraz konkursach z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu, a także nagród związanych ze sprzedażą premiową towarów lub usług – jeżeli jednorazowa wartość tych wygranych lub nagród nie przekracza kwoty 2000 zł; zwolnienie od podatku nagród związanych ze sprzedażą premiową towarów lub usług nie dotyczy nagród otrzymanych przez podatnika w związku z prowadzoną przez niego pozarolniczą działalnością gospodarczą, stanowiących przychód z tej działalności.
Z powyższego zwolnienia korzysta nie tylko rezydent, lecz również nierezydent.
Jeżeli zatem wartość nagrody rzeczowej nie przekracza 2000 zł, to nierezydent jest zwolniony od podatku.
To nie oznacza jednak, że podmiot wypłacający nagrodę nie ma żadnych obowiązków związanych z wypłaceniem nagrody. Wprawdzie nie jest zobligowany do poboru podatku, ale ma obowiązek sporządzenia informacji IFT-1R.
Na podstawie art. 42 ust. 2 pkt 2 ustawy PIT informacja ta jest przesyłana w terminie do końca lutego zarówno nierezydentowi, jak i naczelnikowi US właściwemu w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.
W myśl natomiast art. 42 ust. 6 ustawy PIT informacje IFT-1R należy sporządzić i przekazać również, gdy na podstawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub ustawy nie ma obowiązku poboru podatku, o którym mowa w art. 29–30a.
Przykład 2.
Osoba fizyczna mieszkająca na stałe w Niemczech otrzymała w Polsce nagrodę pieniężną w ramach akcji marketingowej w wysokości 1500 zł. Podatnik nie przedłożył niemieckiego certyfikatu rezydencji podatkowej, co spowodowało, że zastosowano wyłącznie polskie przepisy. W rezultacie otrzymana nagroda skorzystała ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 68 ustawy PIT, natomiast podmiot wypłacający ma obowiązek sporządzenia informacji IFT-1R w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym.
Na sporządzony na piśmie wniosek nierezydenta płatnik (czyli podmiot wypłacający nagrodę) w terminie 14 dni od dnia złożenia tego wniosku jest obowiązany do sporządzenia i przesłania podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania, imiennej informacji IFT-1.
W przypadku nagród przekazywanych nierezydentom możemy mieć do czynienia z różnymi skutkami podatkowymi. Możliwe jest całkowite wyłączenie spod opodatkowania, zwolnienie oraz konieczność poboru podatku. Kwestia konsekwencji podatkowych będzie w tym przypadku zależna od okoliczności faktycznych.
