0 0
dni
0 0
godz
0 0
min
0 0
sek

Opłaty sądowe w kosztach firmowych - rozliczenie podatkowe!

Nasz ekspert:
Artykuły autora

Wielkość tekstu:

Proces sądowy, niezależnie od formy jego prowadzenia, zawsze jest związany z kosztami które należy ponosić, czy to na rzecz organów sądowych, czy też na rzecz pełnomocnika, jeśli został ustanowiony. Przy okazji ponoszenia kosztów związanych z procesem pojawia się wątpliwość, czy można ująć opłaty sądowe w kosztach firmowych?

Opłaty sądowe w kosztach firmowych - rodzaje i wysokość

W zależności od rodzaju sprawy opłata w postępowaniu upominawczym może być stała, stosunkowa lub podstawowa (art. 11 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych):

  • opłatę stałą pobiera się w sprawach o prawa niemajątkowe oraz we wskazanych w powyższej ustawie niektórych sprawach o prawa majątkowe, w wysokości jednakowej niezależnie od wartości przedmiotu sporu lub wartości przedmiotu zaskarżenia. Opłata ta nie może być niższa niż 30,00 zł i wyższa niż 5000,00 zł (art. 12 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych);
  • opłatę stosunkową pobiera się w sprawach o prawa majątkowe i wynosi ona 5% wartości przedmiotu sporu lub przedmiotu zaskarżenia, jednak nie mniej niż 30,00 zł i nie więcej niż 100 000,00 zł;
  • opłatę podstawową pobiera się w sprawach, w których przepisy nie przewidują opłaty stałej, stosunkowej lub tymczasowej. Opłata podstawowa wynosi 30,00 złotych i stanowi minimalną opłatę, którą strona jest obowiązana uiścić od pisma podlegającego opłacie, chyba że ustawa stanowi inaczej. Pobranie od pisma opłaty podstawowej wyłącza pobranie innej opłaty.

W postępowaniu upominawczym (uregulowanym w art. 4971–505 kpc) pobiera się opłatę od pozwu w wysokości 5% wartości przedmiotu sporu, a w sprawach rozpoznawanych w postępowaniu uproszczonym – w wysokości wskazanej w art. 28 pkt 1–4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych

Uregulowania prawne

Zgodnie z ogólną zasadą obowiązującą w podatkach dochodowych kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia ich źródła, z wyjątkiem kosztów szczegółowo wymienionych w ustawie (art. 15 ustawy o CIT i art. 22 ustawy o PIT).

Opłaty sądowe w kosztach firmowych a stanowisko organów podatkowych 

W praktyce organów podatkowych wykształciło się stanowisko, zgodnie z którym:

„(...) wydatki poniesione przez dochodzącego swoich praw (…), w postaci kosztów związanych z prowadzonym postępowaniem sądowym, miały na celu ochronę jego interesów prawnych. Są to niewątpliwie koszty związane z prowadzoną pozarolniczą działalnością gospodarczą, będące konsekwencją prowadzenia tej działalności. Nie występuje tu wprawdzie bezpośredni związek pomiędzy poniesieniem tych kosztów a uzyskaniem konkretnego przychodu, niemniej jednak biorąc pod uwagę, że podjęte przez Wnioskodawcę działania podyktowane były obroną Jego interesów w związku z bezpodstawnym kierowaniem roszczeń przez wierzyciela, wynikających z niewłaściwego wykonania przez niego umowy, należy uznać, iż koszty postępowania sądowego związane były z prowadzoną działalnością gospodarczą i miały na celu zabezpieczenie źródła przychodów, jakim jest działalność gospodarcza. Zatem mogą one stanowić koszty uzyskania przychodów prowadzonej działalność gospodarczej, bez względu na skuteczność postępowania, w związku z którym powstały (…)” – interpretacja nr IBPBI/2/423-1634/09/JD z 23 marca 2010 r.

Z kolei w innej interpretacji wskazano, że koszty uzyskania przychodów stanowią m.in. następujące wydatki związane z prowadzonym postępowaniem sądowym:

  • koszty usług prawnych świadczonych przez kancelarie prawne,
  • koszty tłumaczeń pisemnych i ustnych,
  • koszty delegacji i noclegów.

Podkreślono, że przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawierają szczególnych unormowań dotyczących zaliczania do kosztów uzyskania przychodów kosztów procesowych. Wymienione wydatki są związane z funkcjonowaniem podatnika, mają na celu ochronę jego interesów gospodarczych i nie zostały wymienione w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, dlatego w odniesieniu do nich stosować należy wskazane powyżej ogólne reguły zaliczania wydatków do kosztów. Ponadto wskazano, że nie można przyjąć, iż ww. koszty zostały objęte dyspozycją art. 16 ust. 1 pkt 17 tej ustawy, który stanowi, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów egzekucyjnych związanych z niewykonaniem zobowiązań. Skoro bowiem ustawodawca wyłączył z kosztów uzyskania przychodów koszty egzekucyjne, zasadne jest twierdzenie, że koszty poniesione w innej fazie postępowania (koszty procesu poniesione w postępowaniu rozpoznawczym) mogą stanowić koszty uzyskania przychodów, o ile spełniają przesłanki zawarte w art. 15 ust. 1 ww. ustawy (zob. interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 23 marca 2010 r, nr IBPBI/2/423-1634/09/JD).

Wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów kosztów egzekucyjnych

Jak wyżej zaakcentowano, przepisy podatkowe wyłączają z kosztów uzyskania przychodów koszty egzekucyjne związane z niewykonaniem zobowiązań (art. 16 ust. 1 pkt 17 ustawy o CIT oraz art. 23 ust. 1 pkt 14 ustawy o PIT). W związku z powyższym pojawia się wątpliwość, czy można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów koszty postępowania egzekucyjnego?

Należy już na wstępie podkreślić, że koszty egzekucyjne związane z niewykonaniem zobowiązań to koszty występujące po stronie dłużnika. Zatem takich kosztów ponoszonych przez wierzyciela w celu realizacji zobowiązania nie można utożsamiać z kosztami ponoszonymi w związku z niewykonaniem zobowiązania. Innymi słowy, brak jest regulacji prawnej, zarówno w ustawie o CIT, jak i PIT, które nakazywałyby wierzycielowi wyłączyć z kosztów podatkowych wydatki ponoszone w związku z dochodzeniem przez niego należności. Norma zawarta w art. 16 ust. 1 pkt 17 ustawy o CIT oraz art. 23 ust. 1 pkt 14 ustawy o PIT dotyczy wyłącznie kosztów związanych z niewykonaniem zobowiązań. Odnosi się więc ona do dłużnika, a nie wierzyciela.

W orzeczeniu z 23 czerwca 1999 r., I SA/Gd 1238/97, NSA wskazał:

„W odniesieniu do drugiego zakwestionowanego wydatku z tytułu kosztów sądowych (egzekucyjnych) należy stwierdzić, że odmowa ich zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów nastąpiła z naruszeniem zarówno art. 23 ust. 1 pkt 14 jak i art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z literalnego brzmienia art. 23 ust. 1 pkt 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (odpowiednio art. 16 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych) wynika, że przepis ten ma zastosowanie do dłużników a nie wierzycieli, na co wskazuje użyty w tekście przepisu zwrot „kosztów... związanych z niewykonaniem zobowiązań”. Za takim poglądem przemawia również dokonana przez Ministra Finansów interpretacja analogicznej treści przepisu art. 16 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych”.

Wydatki ponoszone przez wierzyciela w celu dochodzenia niezapłaconych należności od dłużnika mają na celu zachowanie i zabezpieczenie źródła przychodów, a więc wierzyciel może zaliczyć poniesione wynagrodzenie kancelarii prawnej, opłaty sądowe, egzekucyjne itp. do kosztów uzyskania przychodów.

Należy zaznaczyć, że wynik procesu i późniejsza skuteczność postępowania egzekucyjnego pozostaje bez wpływu na to, czy poniesione przez wierzyciela koszty, na przykład na obsługę prawną, koszty procesu, koszty egzekucyjne będą dla niego kosztem uzyskania przychodu.
Jak bowiem wskazano w jednym z pism organów podatkowych:

„W świetle przepisów art. 15 ust. 1 oraz – a contrario – art. 16 ust. 1 pkt 17 ustawy z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych zaliczka na poczet kosztów egzekucji wszczętej wskutek nie wykonania przez dłużnika zobowiązań wobec wierzyciela, a należna komornikowi od wierzyciela na podstawie odrębnych przepisów – stanowi koszt uzyskania przychodu wierzyciela w dacie jego poniesienia. Zwrot wpłaconej wcześniej zaliczki w wyniku skutecznego zakończenia postępowania egzekucyjnego, przysługujący wierzycielowi na podstawie art. 770 kodeksu postępowania cywilnego, powoduje powstanie u niego przychodu z tytułu zwrotu kwoty zaliczki. Przychód powstaje w momencie uprawomocnienia się postanowienia komornika o kosztach egzekucji” (pismo MF z 23 sierpnia 1994 r., PO 4/RN-722-635/94).

Podsumowując, przedsiębiorca ma prawo ująć wydatki na opłaty sądowe w kosztach firmowych, poniesionych w celu ochrony interesów prawnych i gospodarczych.

Artykuły
Brak wyników.
Więcej artykułów
Wzory
Brak wyników.
Więcej wzorów