Zarówno przedsiębiorcy, jak i konsumenci mają bardzo szeroki wybór różnego rodzaju produktów. Aby być konkurencyjnym, wielu dostawców decyduje się na przyznawanie premii pieniężnych dla swoich kontrahentów, które są wypłacane po spełnieniu warunków określonych w umowie. Czy opodatkowanie premii pieniężnych jest obowiązkowe? W jaki sposób trzeba dokumentować dodatkowe środki pieniężne otrzymane od kontrahentów?
Jak należy rozumieć określenie „premie pieniężne”?
Przepisy podatkowe nie regulują, czym są premie pieniężne. W celu ustalenia znaczenia tego określenia należy zatem odnieść się do definicji słownikowej i orzecznictwa organów podatkowych oraz sądów administracyjnych.
Opodatkowanie premii pieniężnych - jak udokumentować?
Premia pieniężna otrzymana od firmy sprzedającej towary przez firmę kupującą, która w dalszej kolejności zajmuje się odsprzedażą tych towarów, np. za wysokie wyniki sprzedażowe czy terminowe regulowanie zobowiązań, jest zazwyczaj traktowana przez organy podatkowe jako wynagrodzenie za dodatkowo świadczone usługi (szczególnego rodzaju czynności określone w umowie zawartej między kontrahentami), które należy udokumentować na podstawie faktury.
„Przez świadczenie usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.”
Zgodnie z aktualnie obowiązującą praktyką, jeżeli premia pieniężna dotyczy konkretnej dostawy i nie wiąże się z wykonywaniem na rzecz sprzedawcy dodatkowych czynności, należy ją traktować jak rabat, czyli zniżkę oznaczoną procentowo lub kwotowo od ustalonej ceny danego towaru. W przypadku gdy rabat jest udzielony przed wystawieniem faktury, należy go uwzględnić na fakturze dokumentującej daną sprzedaż. W razie gdy rabat jest udzielony później, przedsiębiorca zobowiązany jest do wystawienia faktury korygującej uwzględniającej zniżkę.
Interpretacje podatkowe odnoszące się do premii pieniężnych nie są jednoznaczne – możemy się spotkać także z odmiennym orzecznictwem organów podatkowych, stojących na stanowisku, że tego typu dochody nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.
W przypadku gdy mamy problem z ustaleniem, czy otrzymana premia pieniężna to obniżka ceny, czy wynagrodzenie za usługę, oraz czy należy opodatkować ją podatkiem od towarów i usług, najbezpieczniejszym rozwiązaniem jest wystąpienie o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej. Dzięki temu zyskamy pewność, że nasz sposób rozliczania i dokumentowania premii pieniężnych jest prawidłowy.
Premie pieniężne – interpretacje indywidualne
- Interpretacja podatkowa Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 16 lutego 2009 roku, IPPP3-443-178/08-4/MPe
Interpretacja dotyczy spółki będącej dystrybutorem samochodów oraz części zamiennych i akcesoriów do samochodów. Towary są dostarczane spółce na podstawie urnowy o autoryzowaną dystrybucję zawartej z generalnym importerem, tj. kontrahentem. Zgodnie z regulaminem premiowania dystrybutorów spółka może uzyskać od kontrahenta premię pieniężną za osiągnięcie w danym okresie wyznaczonego celu sprzedaży (sprzedaż określonej liczby pojazdów w odniesieniu do pojazdów lub określona wartość obrotu odnosząca się do części zamiennych, akcesoriów i usług serwisowych). Zgodnie z przedstawionym zdarzeniem cele premiowe wyznaczone przez kontrahenta są całkowicie niezależne od faktu podjęcia przez spółkę jakichkolwiek czynności dla zrealizowania celu objętego premiowaniem oraz ich rodzaju. Spółka stwierdza, że może nie podejmować żadnych czynności i mimo to otrzymać premię pieniężną – jej otrzymanie zależy bowiem w dużej mierze od spełnienia kryteriów obiektywnych, na które spółka nie ma wpływu (np. liczby oraz zamożności potencjalnych nabywców produktów kontrahenta znajdujących się w zasięgu działań spółki).
Zgodnie z stanowiskiem wnioskodawcy, a więc spółki, premie, które otrzymuje za zrealizowanie okresowych celów sprzedaży, jako niezwiązane z jakimikolwiek czynnościami wykonywanymi przez spółkę w charakterze podatnika VAT, nie stanowią kwot należnych z tytułu sprzedaży w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy o VAT.
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie stanowisko wnioskodawcy uznał za nieprawidłowe i stwierdza co następuje:
„Z opisu stanowiska Wnioskodawcy wynika, iż regulamin premiowania dystrybutorów zawiera zapis, że wypłata premii przysługuje każdorazowo w sytuacji osiągnięcia określonego poziomu sprzedaży pojazdów lub wygenerowania określonej wartości obrotu z tytułu sprzedaży części zamiennych, akcesoriów i usług serwisowych w regionie, w którym dystrybutor prowadzi sprzedaż. Wynika z tego, że wypłacana premia nie jest związana z żadną konkretną dostawą lub konkretnym towarem. Wypłacona gratyfikacja pieniężna zależy od określonego zachowania, co powoduje, że pomiędzy Wnioskodawcą i dostawcą istnieje relacja zobowiązaniowa (występuje świadczenie wzajemne), którą należy traktować jako świadczenie usługi przez stronę otrzymującą premię. Wnioskodawca bowiem świadczy na rzecz dostawcy określonego rodzaju usługę, a dostawca zobowiązany jest za nią zapłacić. W tak istniejącej relacji premia stanowi zatem wynagrodzenie. A zatem Organ nie może zgodzić się ze stanowiskiem Wnioskodawcy, iż wypłata premii jest uzależniona od spełnienia kryteriów obiektywnych i niezależnych od Spółki”.
- Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 12 lutego 2018 roku, sygn. 0114-KDIP4.4012.33.2018.1.MP
Interpretacja dotyczy przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarczą, w szczególności w zakresie produkcji mrożonych wyrobów piekarniczych, które sprzedaje na rzecz odbiorców bezpośrednich. W dalszej kolejności odbiorcy bezpośredni sprzedają produkty zakupione od wnioskodawcy na rzecz odbiorców pośrednich.
Wnioskodawca, z pominięciem odbiorców bezpośrednich, wypłaca premie pieniężne odbiorca pośrednim. Wypłata premii pieniężnej (rabatu posprzedażowego) jest uzależniona od osiągnięcia przez odbiorcę pośredniego określonego poziomu zakupów produktów wnioskodawcy (za pośrednictwem odbiorcy bezpośredniego) w danym okresie rozliczeniowym. Kwota premii pieniężnej zmniejszającej koszt zakupu zostanie wypłacona odbiorcy pośredniemu bezpośrednio przez wnioskodawcę.
W związku z powyższym wnioskodawca zadał pytanie, czy premie pieniężne wypłacane przez niego na rzecz odbiorców pośrednich stanowią opusty, których udzielenie uprawnia wnioskodawcę do obniżenia podstawy opodatkowania VAT oraz podatku należnego z tytułu sprzedaży dokonywanej na rzecz odbiorców bezpośrednich.
„W opisanej sprawie w przypadku otrzymania przez Odbiorców Pośrednich bezpośrednio od Wnioskodawcy zwrotu części ceny zakupionych produktów, dla Odbiorców tych nastąpi rzeczywiste obniżenie ceny tych towarów. W tej sytuacji podmiotem uprawnionym do obniżenia kwoty podatku należnego z tytułu sprzedaży nie będzie Odbiorca Bezpośredni, który otrzyma od Odbiorcy Pośredniego cenę należną w pełnej wysokości, ale Wnioskodawca, który dokona sprzedaży ostatecznie po obniżonej cenie, tj. udzieli rabatu. Zatem u Wnioskodawcy nastąpi obniżenie podstawy opodatkowania.
W związku z tym Wnioskodawca będzie mógł skorzystać z prawa do korekty podstawy opodatkowania i należnego podatku VAT. W okolicznościach niniejszej sprawy udzielany rabat pośredni stanie się upustem – obniżką (rabatem), o którym mowa w art. 29a ust. 10 ustawy”.
[...]
„Jeżeli rabat został przyznany przez podatnika stojącego na początku łańcucha dostaw ostatecznemu odbiorcy, nie zaś przez podmioty transakcji pośrednich lub też tym podmiotom, to podmioty te nie będą mogły wystawiać lub przyjmować faktur korygujących, bowiem w transakcjach przez nie wykonywanych nie dojdzie do zmiany ceny. Nie będzie również możliwe wystawienie faktury korygującej ostatecznemu odbiorcy, ponieważ między pierwszym sprzedawcą a tym odbiorcą nie doszło do żadnej dostawy, zatem pierwszy sprzedawca nie wystawił temu odbiorcy żadnej faktury.
Przepisy krajowe nie określają dokumentu, na podstawie którego podatnik udzielający rabatu może ten rabat udokumentować. Nie jest tym dokumentem faktura korygująca, jednak nic nie wskazuje, że nie może nim być np. nota księgowa (uznaniowa). W konsekwencji wystawiona nota będzie pisemnym dokumentem, który w świetle regulacji prawnych umożliwi udokumentowanie rabatu”.
Podsumowując jak widać na podstawie przytoczonych interpretacji, opodatkowanie premii pieniężnych nie zawsze jest łatwe do ustalenia. Premię pieniężną otrzymaną od dostawcy w większości przypadków należy potraktować jako wynagrodzenie za dodatkowo świadczone usługi i opodatkować podatkiem od towarów i usług, jednak w razie wątpliwości warto pamiętać, że każdy przedsiębiorca może wystąpić o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej.
