Opodatkowanie wirtualnej waluty jest tematyką, która wciąż budzi spore zainteresowanie wśród podatników. W związku z tym poniżej przedstawiamy kilka najciekawszych interpretacji organów podatkowych dotyczących nietypowych kwestii związanych z rozliczeniem podatku z tego tytułu.
Sprzedaż wirtualnej waluty nabytej w innym kraju
Tytułem wstępu przypomnijmy, że w myśl art. 17 ust. 1 pkt 11 ustawy o PIT za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z odpłatnego zbycia waluty wirtualnej.
Jak stanowi art. 17 ust. 1f analizowanej ustawy, przez odpłatne zbycie waluty wirtualnej rozumie się wymianę waluty wirtualnej na prawny środek płatniczy, towar, usługę lub prawo majątkowe inne niż waluta wirtualna lub regulowanie innych zobowiązań walutą wirtualną.
W myśl art. 30b ust. 1a ustawy od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia walut wirtualnych podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu. Zgodnie natomiast z art. 30b ust. 1b ww. ustawy dochodem z odpłatnego zbycia walut wirtualnych jest osiągnięta w roku podatkowym różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia walut wirtualnych a kosztami uzyskania przychodów określonymi na podstawie art. 22 ust. 14-16.
W konsekwencji w przypadku sprzedaży wirtualnej waluty opodatkowaniu podlega dochód, czyli różnica pomiędzy przychodem ze sprzedaży a wydatkami na nabycie wirtualnej waluty. W myśl natomiast art. 22 ust. 14 ustawy o PIT koszty uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia waluty wirtualnej stanowią udokumentowane wydatki bezpośrednio poniesione na nabycie waluty wirtualnej oraz koszty związane ze zbyciem waluty wirtualnej, w tym udokumentowane wydatki poniesione na rzecz podmiotów, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 12 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.
Dyrektor KIS w interpretacji z 28 marca 2024 roku (nr 0113-KDIPT2-3.4011.18.2024.2.NM) analizował przypadek, w którym podatnik będący polskim rezydentem podatkowym dokonał sprzedaży wirtualnych walut nabytych w innym kraju (w czasie, gdy miał status polskiego nierezydenta).
W interpretacji tej czytamy, że regulacje w zakresie rozliczania kosztów uzyskania przychodów związanych z walutami wirtualnymi nie zawierają ograniczenia co do maksymalnego terminu, w jakim koszty te powinny zostać rozliczone. Jeśli w danym roku podatnik ponosi wydatki na nabycie waluty wirtualnej i w rozliczeniu rocznym koszty te przewyższają przychód uzyskany ze zbycia takiej waluty wirtualnej (bądź w danym roku podatnik w ogóle nie uzyska przychodu z tego tytułu), to wykazana nadwyżka kosztów uzyskania przychodów powiększy koszty z tytułu odpłatnego zbycia waluty wirtualnej poniesione w następnym roku podatkowym.
Tym samym w kolejnym roku ww. nadwyżka będzie traktowana w sposób tożsamy do kosztów ponoszonych na bieżąco. Jeśli w tym „kolejnym roku” koszty uzyskania przychodów (tj. koszty poniesione na bieżąco w tym kolejnym roku oraz koszty przeniesione z roku poprzedniego) znów przewyższają przychód ze zbycia waluty wirtualnej – ponownie nadwyżka powiększy koszty z tytułu odpłatnego zbycia waluty wirtualnej poniesione w następnym roku podatkowym.
W przypadku zmiany rezydencji i rozliczania przychodów ze zbycia walut wirtualnych na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych koszty uzyskania przychodów, poniesione i nieodliczone od przychodów przed dniem zmiany rezydencji, podatnik wykazuje w zeznaniu PIT-38. Ostatecznie Dyrektor KIS wskazał, że: „Skoro poniósł Pan koszty uzyskania przychodu związane z nabyciem waluty wirtualnej, zanim stał się polskim rezydentem, to ma Pan możliwość rozliczenia ich w związku z uzyskaniem przychodu z ich zbycia – z uwzględnieniem obowiązujących przepisów podatkowych”.
Opodatkowanie wirtualnej waluty - co w przypadku otrzymania darowizny?
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn opodatkowaniu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem m.in. darowizny.
W związku z tym pojawia się pytanie, czy darowizna wirtualnej waluty podlega opodatkowaniu. Dyrektor KIS w interpretacji z 19 lipca 2021 roku (nr 0111-KDIB2-3.4015.78.2021.3.BD R) udzielił na to pytanie pozytywnej odpowiedzi.
Organ podatkowy zaznaczył, że waluta wirtualna stanowi rodzaj mienia w rozumieniu art. 44 Kodeksu cywilnego. Według tego przepisu mieniem jest własność i inne prawa majątkowe. Najogólniej rzecz ujmując, prawa majątkowe to prawa podmiotowe pozostające w ścisłym związku z ekonomicznym interesem uprawnionego, związane z jego majątkiem charakteryzujące się 2 podstawowymi cechami, tj.:
- działalnością (mogą być przedmiotem obrotu),
- posiadaniem określonej wartości majątkowej.
Do tej kategorii należy zatem zaliczyć te wszystkie uprawnienia, które nie przyjmują postaci rzeczy, a stanowią jednocześnie wymierne korzyści, którymi można rozporządzać albo z których można czerpać korzyści.
W tej kategorii mieści się więc waluta wirtualna, bo nie przyjmuje postaci rzeczy, a wiążą się z nią wymierne korzyści.
Opodatkowanie wirtualnej waluty nabytej nieodpłatnie a jej sprzedaż
Przedmiotem transakcji sprzedaży mogą być również wirtualne waluty nabyte w drodze nieodpłatnej czynności prawnej (np. otrzymane w ramach darowizny). Skutki podatkowe takiego zbycia były przedmiotem analizy interpretacji Dyrektora KIS z 20 lipca 2021 roku (nr 0115-KDIT1.4011.327.2021.4.MR).
Organ podatkowy wskazał jednoznacznie, że sprzedaż waluty wirtualnej nabytej w drodze darowizny będzie stanowić przychód z kapitałów pieniężnych w myśl art. 17 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bez względu na to, czy do odpłatnego zbycia tej waluty dojdzie przed, czy po upływie 6-miesięcznego okresu od jej nabycia (od końca miesiąca, w którym została nabyta).
Natomiast brak jest podstawy prawnej, aby z przychodu z odpłatnego zbycia przedmiotowej waluty wirtualnej podatnik mógł wyłączyć wartość odpowiadającą kwocie zapłaconego – w związku z darowizną – podatku od spadków i darowizn. Darowizna tej waluty podlega przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn, natomiast odpłatne jej zbycie jest opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach przewidzianych w ustawie regulującej ten podatek.
W opisanej sytuacji nie wystąpi podwójne opodatkowanie. O podwójnym opodatkowaniu można byłoby mówić wówczas, gdyby z tytułu zbycia przedmiotu darowizny podatnik musiał zapłacić zarówno podatek od spadków i darowizn, jak i podatek dochodowy od osób fizycznych, co w rozpoznawanej sprawie nie ma miejsca.
Należy podkreślić, że pomimo prawnego uregulowania kwestii opodatkowania przychodu ze zbycia wirtualnej waluty w praktyce obrotu gospodarczego wciąż pojawia się wiele wątpliwości związanych z faktycznym opodatkowaniem, co z kolei generuje dużą liczbę interpretacji indywidualnych w tym zakresie.
