Zapewnienie apteczki i wskazanie osób pośród pracowników do udzielania pierwszej pomocy to obowiązki pracodawcy. Warto się przyjrzeć jak w tym zakresie opisują je dedykowane temu zagadnieniu przepisy prawne.
Zatrudnianie pracowników, wiąże się nie tylko z zapewnieniem finansowego zabezpieczenia potrzeb pracownika, ale także z szeregiem obowiązków po stronie pracodawcy, które mają sprawić, że wykonywanie stosunku pracy będzie bezpieczne pod każdym względem. W tym aspekcie niezwykle ważna jawi się kwestia pierwszej pomocy w zakładzie pracy.
Obowiązki pracodawcy w zakresie udzielania pierwszej pomocy
Ustawodawca zarówno na poziomie krajowym, jak i na poziomie Unii Europejskiej zdecydował się na wprowadzenie regulacji wskazujących na wprowadzenie w życie środków wzmacniających ochronę bezpieczeństwa i zdrowia pracowników w pracy. W efekcie przepisy nakazują pracodawcy przedsięwziąć odpowiednie środki celem zapewnienia pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, możliwości zwalczania pożarów i ewakuacji i pracowników, stosownie do rodzaju prowadzonej działalności i wielkości przedsiębiorstwa i firmy.
Zgodnie z kodeksem pracy, pracodawca jest obowiązany:
-
zapewnić środki niezbędne do udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników;
-
wyznaczyć pracowników do:
-
udzielania pierwszej pomocy;
-
wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników;
-
zapewnić łączność ze służbami zewnętrznymi wyspecjalizowanymi w szczególności w zakresie udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, ratownictwa medycznego oraz ochrony przeciwpożarowej.
Każdy z powyższych obowiązków wiąże się dla pracodawcy z dalszymi konsekwencjami wymagającymi podjęcia działania. Analiza przepisu wskazuje na co najmniej trzy różne powinności obligacyjne wobec pracodawcy. Przede wszystkim podjęcie działań organizacyjnych tj. wyznaczenie pracowników do udzielania pierwszej pomocy, zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników oraz zapewnienie łączności pracowników wyznaczonych z wyspecjalizowanymi służbami zewnętrznymi, działań informacyjnych oraz powinności sprowadzających się do zapewnienia określonych środków rzeczowych niezbędnych do udzielania pierwszej pomocy, zwalczania pożarów i ewakuacji.
Za środek pomocy należy uznać konieczność zagwarantowania apteczki w poszczególnych wydziałach zakładu pracy. W prawdzie przepisy nie wskazują na liczbę apteczek i jej wyposażenie, bo to jest zależne jak się wydaje od tego z jakim zakładem pracy mamy do czynienia. Oczywiście zarówno ilość, usytuowanie i wyposażenie apteczki nie mogą być także dowolne, te kwestie bowiem powinny być ustalone w porozumieniu z lekarzem sprawującym profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami, z uwzględnieniem rodzajów i nasilenia występujących zagrożeń.
Warto też zwrócić uwagę, że wyznaczeni pracownicy muszą czuwać nad weryfikacją zapasów w apteczce, aby środki w nich się znajdujące nie uległy przeterminowaniu, a także aby stale uzupełniać jej braki. Należy pamiętać, że punkty pierwszej pomocy i miejsca usytuowania apteczek powinny być odpowiednio oznakowane, zgodnie z Polską Normą, i być łatwo dostępne. Pracodawca musi również wyznaczyć pracowników do wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników.
Osoby wyznaczone do wykonywania pierwszej pomocy oraz wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji, nie mogą być anonimowe. W przypadku osób wyznaczonych do udzielania pomocy, ich dane powinny znaleźć się na apteczce. Podanie danych takich osób jest prawnie uzasadnione, dlatego pracodawcy jako administratorzy danych nie powinni w tym zakresie się martwić o naruszenie zasady ochrony danych osobowych wynikających z dyrektywy RODO. Zgodnie z art. 6 ust. 1 litera c) rozporządzenia, przetwarzanie danych osobowych jest zgodne z prawem, gdy jest niezbędne do wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na administratorze.
Wyznaczenie przez pracodawcę pracownika do udzielania pomocy medycznej w zakładzie pracy powinno być dokonane w formie pisemnej, choć w rzeczywistości taka forma nie została nigdzie zastrzeżona. Co więcej, nie zostało uregulowane co takie zawiadomienie powinno wskazywać dokładnie, w zasadzie oddano to w całości w ręce pracodawców, dlatego wydaje się dokonanie wyznaczenia na piśmie za najbardziej odpowiednia formę.
Informacyjna powinność pracodawcy przejawia się również w odpowiednim oznaczeniu usytuowania apteczek, drogi pożarowej czy instrukcji działania na wypadek wystąpienia pożaru etc.
Konsekwencje niedopełnienia obowiązków przez pracodawcę
Niedopełnienie obowiązków, o których mowa w niniejszym artykule pracodawca ponosi odpowiedzialność. Pracodawca jest bowiem odpowiedzialny za ochronę zdrowia i życia pracowników, odpowiada zatem za sprawność budowanego przez siebie systemu ochrony. Pracodawca będąc odpowiedzialnym za stan bezpieczeństwa i higieny pracy albo kierując pracownikami lub innymi osobami fizycznymi, nie przestrzega przepisów lub zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, podlega karze grzywny od 1000 zł do 30 000 zł.
Podstawa prawna
-
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, Dz.U.2020.1320 t.j.
-
Rozporządzenie Ministra Pracy I Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, Dz.U.2003.169.1650 t.j.
Materiał opracowany przez zespół „Tak Prawnik”.
Właścicielem marki „Tak Prawnik” jest BZ Group Sp. z o.o.
