Zarządzanie finansami w start-upie to jedno z najważniejszych zadań liderów. Trudno wyobrazić sobie bowiem firmę, która wchodzi na rynek bez żadnego wkładu i potrafi się utrzymać bez monitorowania płynności finansowej. Istnieje błędne przekonanie, że do założenia start-upu potrzebne są duże środki, warto wiedzieć, że w początkowych etapach rozwoju projektu istotniejszy jest jednak wkład pracy członków zespołu i rozpoczęcie działalności bez pokaźnych nakładów okazuje się możliwe. Tak czy inaczej, bez odpowiedniego zaplanowania budżetu sytuacja firmy może się pogorszyć, by ostatecznie doprowadzić nawet do zamknięcia. Dlatego też niezbędne jest odpowiednie zarządzanie, strategia rynkowa i utrzymanie płynności finansowej.
Planowanie finansów a zachowanie płynności finansowej
Płynność finansowa pozwala nam na zapłacenie wszystkich zobowiązań w terminie. Dzięki temu nie opóźnia się żaden z etapów działania przedsięwzięcia. Dodatkowo terminowe wypłacanie i opłacanie pomaga również w przypadku, kiedy start-up stara się o kredyt. Bank dokładnie sprawdza każdego klienta biznesowego, a bardziej prawdopodobne jest, że ze spłacaniem rat nie będzie zwlekał ten z nich, który nie ma problemów z płynnością finansową.
W tym przypadku dużą rolę pełni systematyczne i dokładne planowanie finansów.
Zarządzanie finansami w start-upie - planowanie
Każdy start-up składa się z etapów, dla których należy zaplanować finanse. Niezbędne są szacunki określające kwotę potrzebną zarówno na uruchomienie projektu, jak i dalszy jego rozwój. Takie planowanie może być przydatne nie tylko po to, aby zapewnić płynność finansową działalności, lecz także przy rozmowach z potencjalnymi inwestorami. Co oczywiste, chcą oni wiedzieć, ile pieniędzy potrzebuje start-up i na jakie cele zamierza je wydać.
Dzięki odpowiedniemu zaplanowaniu finansowemu firma jest w stanie sprawdzić, czy nie zabraknie jej pieniędzy w żadnym etapie projektu, które z nich wymagać będą największych nakładów, lub który najbardziej ucierpi, jeżeli wystąpią trudności z płynnością finansową. Poza tym możliwe będzie oszacowanie, czy projekt jest opłacalny i czy poniesione koszty nam się zwrócą.
Wszelkie informacje o finansach należy zawrzeć w biznesplanie, który jest kluczowym elementem do prowadzenia rozmów z inwestorami. Jak powinien wyglądać, by był wyczerpujący i profesjonalny?
Biznesplan dla start-upu
Do przygotowania biznesplanu należy podejść poważnie i każdą z jego części solidnie, szczegółowo opracować. Ten dokument może sprawić, że zyskamy inwestorów, dlatego traktowanie go po macoszemu może sprawić, że stracimy naszą szansę na powodzenie projektu. Z jakich części składać się powinien biznesplan dla start-upu?
Pierwszą jego częścią powinno być streszczenie, zawierające wszystkie najważniejsze informacje, które umieszczone będą w kolejnych częściach tego dokumentu. W związku z tym dobrym rozwiązaniem jest napisanie go na samym końcu, jednak nic nie stoi na przeszkodzie, by streszczenie powstało jako pierwsze - niezbędna jest jasna wizja tego, co jeszcze ma się w nim znaleźć. Streszczenie powinno być interesujące i przyciągające, gdyż inwestorzy zapoznają się z nim na początku i to właśnie ono może ich zachęcić lub zniechęcić do przeczytania całości. Co musi się w nim znaleźć? Przede wszystkim informacje o tym, jaki jest cel stworzenia biznesplanu, jaki produkt opisuje, jakie korzyści przyniesie on klientom, jakich nakładów finansowych potrzebuje działalność i jak je wykorzysta, jaki jest rynek zbytu opisanego produktu lub usługi czy kim są osoby zarządzające projektem (ważne jest ich doświadczenie i umiejętności, które pomogą podczas tworzenia nowego produktu lub usługi).
Następny element biznesplanu to dokładna charakterystyka przedsiębiorstwa. W tym miejscu należy szczegółowo opisać informacje związane ze start-upem, takie jak forma prawna, dokładna nazwa, dane adresowe i telefoniczne, przedmiot działalności i krótki opis osób zarządzających projektem.
Po charakterystyce przedsiębiorstwa czas na charakterystykę produktu lub usługi, w której to powinien zostać szczegółowo opisany przedmiot działalności start-upu. Przede wszystkim należy udowodnić, że wyróżnia się on spośród innych, podobnych, przedstawić problem, który może rozwiązać lub potrzebę klienta, którą spełnia, wymienić kanały sprzedaży, posiadane patenty i prawa autorskie oraz wszelkie aspekty prawne związane z użytkowaniem przedmiotu, a także jego cykl życia i sposoby na unowocześnianie.
Kolejna część biznesplanu służy opisaniu osób zarządzających projektem oraz pracowników. Istotne jest przedstawienie struktury organizacyjnej start-upu, kompetencji kierownictwa, ich sukcesów zawodowych i osiągnięć, prócz tego należy również zawrzeć opis procesu zatrudniania pracowników, sylwetki najważniejszych z nich, system płac oraz podział obowiązków między zespołem.
Następna część jest jedną z najważniejszych, dotyczy bowiem konkurencji i rynku. Należy określić, na jak duży rynek chcemy wejść, jakie panują na nim tendencje, jak wygląda branża czy kim będą nasi potencjalni klienci i czym się charakteryzują. W tym punkcie powinno się zawrzeć również analizę SWOT rynku (mocne strony, słabe strony, szanse i zagrożenia).
Następnie opisywany jest marketing oraz sprzedaż. W tym miejscu musimy określić cenę produktu lub usługi w naszej działalności oraz u konkurencji, przewidywane rabaty, formy płatności, przedstawić partnerów biznesowych, kanały dystrybucji, dotarcia do klienta, propozycje reklamy i budżet, który jest potrzebny do ich realizacji oraz PR firmy.
Przedostatnim elementem jest opis planu realizacji przedsięwzięcia. W tym miejscu opisywane są wszelkie cele firmy i szacunkowe daty, w których zostaną one zrealizowane, sposób dotarcia do celu oraz wszelkie procesy, które maja na to wpływ.
Ostatnim, ale zdecydowanie najważniejszym punktem jest właśnie przeanalizowanie finansów start-upu. Trzeba je bowiem zaplanować wcześniej, aby mieć pewność, że przedsięwzięcie jest w ogóle możliwe do zrealizowania. W tej części niezbędne jest sprawozdanie finansowe działalności, rachunek zysków i strat oraz przepływ środków.
Oczywiście może zdarzyć się tak, że w momencie tworzenia biznesplanu jego twórcy nie będą jeszcze znali wszystkich danych, które pozwoliłyby napisać go w tak wyczerpujący sposób. W tym przypadku lepiej nie zawrzeć wszystkich informacji, niż - potocznie mówiąc - lać wodę i podawać nieprawdziwe dane.
Na czym polega strategia rynkowa start-upu?
Zarządzanie finansami w start-upie wspiera również odpowiednio przygotowana strategia rynkowa, czyli określenie szansy naszego produktu lub usługi na rynku. Dzięki niej możemy nie tylko dowiedzieć się, w jaki sposób dotrzeć do potencjalnego klienta, poznać jego potrzeby i sprawić potencjał pomysłu, lecz także zapewnić silną pozycję na rynku oraz zwiększyć sprzedaż produktu lub usługi.
Strategia rynkowa powinna wskazywać kierunek, w którym start-up planuje się rozwijać i cel, do jakiego dąży. Warto również zawrzeć w niej narzędzia, których planujemy użyć, by go osiągnąć oraz metody działania. Warto dodać, że jasno określony cel łączy zespół pracujący w start-upie, a dobrze współpracująca ze sobą grupa jest siłą każdego przedsięwzięcia.
Trudno wyobrazić sobie sukces firmy bez dokładnie zaplanowanych i zarządzanych finansów. Nie inaczej jest więc również w przypadku start-upu. Dzięki odpowiednim praktykom można nie tylko panować nad płynnością finansową, lecz także zyskać inwestorów, co w takiej działalności jest naprawdę istotne.
