Podatek VAT 2014 (cz. 2) - Obowiązek podatkowy VAT 2014 cz. II

W związku z wprowadzeniem w życie przepisów wynikających z nowelizacji ustawy o VAT należy pamiętać, że obecnie zgodnie z zasadami ogólnymi obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi. Jednak od zasad ogólnych ustawa przewiduje odstępstwa. Niektóre z nich zostały już opisane w części 1, inne zostaną przytoczone poniżej.

Dostawa energii elektrycznej usługi telekomunikacyjne, media, najem i dzierżawa

W grupie czynności, dla których moment powstania obowiązku podatkowego określono na dzień wystawienia faktury, wyróżniono:

dostawę energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego,

oraz usługi:

telekomunikacyjne i radiokomunikacyjne,
najmu, dzierżawy, leasingu lub usługi o podobnym charakterze,
ochrony osób oraz usług ochrony, dozoru i przechowywania mienia,
stałej obsługi prawnej i biurowej,
dystrybucji energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego,
związane z uzdatnianiem i dostarczaniem wody za pośrednictwem sieci wodociągowych (36.00.20.0),
związane z handlem wodą dostarczaną za pośrednictwem sieci wodociągowych (36.00.30.0),
związane z odprowadzaniem i oczyszczaniem ścieków (ex 37),
związane ze zbieraniem odpadów innych niż niebezpieczne nadających się do recyklingu (38.11.1),
związane ze zbieraniem odpadów innych niż niebezpieczne nienadających się do recyklingu (38.11.2),
związane z infrastrukturą przeznaczoną do przemieszczania odpadów innych niż niebezpieczne (38.11.6),
związane ze zbieraniem odpadów niebezpiecznych (38.12.1),
związane z infrastrukturą przeznaczoną do przemieszczania odpadów niebezpiecznych nadających się do recyklingu (38.12.30.0),
związane z obróbką odpadów innych niż niebezpieczne w celu ich ostatecznego usunięcia (38.21.10.0),
związane z usuwaniem odpadów innych niż niebezpieczne (38.21.2),
związane z przetwarzaniem pozostałych odpadów niebezpiecznych (38.22.19.0),
związane z unieszkodliwianiem odpadów promieniotwórczych i pozostałych odpadów niebezpiecznych, z wyłączeniem usług zagospodarowania odpadów, promieniotwórczych (ponownego przetwarzania paliw i odpadów) (PKWiU ex 38.22.21.0)
związane z odkażaniem i czyszczeniem (39.00.1),

Porady online

Prowadzisz firmę i masz pytania?

Skorzystaj z porad ekspertów Poradnika Przedsiębiorcy

Porady online dla firm
pozostałe związane z rekultywacją oraz specjalistyczne usługi w zakresie kontroli zanieczyszczeń (39.00.2),
zamiatania śmieci i usuwania śniegu (81.29.12.0),
pozostałe sanitarne (81.29.13.0).

Obowiązek podatkowy dla wyżej wymienionych czynności powstaje więc w momencie wystawienia faktury (tę wystawia się w tym przypadku nie później niż z upływem terminu płatności), a nie jak przy zasadach ogólnych - w momencie wykonania usługi. Jest jednak pewien wyjątek.

Gdy podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminu płatności (art. 19a ust. 7).

Przykład 1.

Przedsiębiorca wynajmuje kiosk innemu przedsiębiorcy. W umowie najmu określono, że terminem płatności jest 20 dzień miesiąca. Przedsiębiorca za marzec wystawił fakturę w dacie 15 marca.

Obowiązek podatkowy u wynajmującego powstanie:

15 marca, jako że na ten dzień wystawiona została faktura.

Przykład 2.

Przedsiębiorca w ramach prowadzonej działalności wynajmuje mieszkanie. W umowie najmu określono, że termin płatności przypada na 10 dnia każdego miesiąca ze miesiąc poprzedni. W dniu 8 marca najmujący uiścił należność. Wynajmujący wystawił fakturę 10 marca.

Obowiązek podatkowy u wynajmującego powstanie:

10 marca, jako że na podstawie art. 19a ust. 8 usługi te stanowią wyjątek, dla którego otrzymanie całości lub części zapłaty przed momentem powstania obowiązku podatkowego nie powoduje powstania obowiązku podatkowego.

Przykład 3.

Przedsiębiorca w ramach prowadzonej działalności wynajmuje magazyn w lutym. W umowie najmu określono, że termin płatności przypada na 10 dnia każdego miesiąca ze miesiąc poprzedni. Przedsiębiorca wystawił fakturę za luty 15 marca.

Obowiązek podatkowy u wynajmującego powstanie:

10 marca, jako że w tym dniu upłynął termin płatności - na ten dzień podatnik był zobowiązany wystawić fakturę.

Szczególny moment powstania obowiązku podatkowego nie będzie stosowany, gdy wyżej wymienione usługi (telekomunikacyjne, najmu dzierżawy, stałej obsługi prawnej) będą stanowiły import usług, do którego stosuje się zasady art. 28b ustawy o VAT.

Po zmianach przepisów ustawy o VAT dokonanych w 2014 roku wciąż więc istnieje grupa czynności, dla której obowiązek podatkowy ściśle związany jest z datą wystawienia faktury.

Obowiązek podatkowy w usługach transportowych

Po wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej usługi transportowe utraciły status usług, dla których określano szczególny moment powstania obowiązku podatkowego. W 2014 roku dla usług transportowych stosuje się ogólny moment powstania obowiązku podatkowego. Przychód dla celów VAT wykazywany jest więc co do zasady w momencie wykonania usługi.

Import towarów

Inne procedury przewidziano dla importu towarów z krajów trzecich, a inne dla zakupów dokonywanych na zasadach wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów.

Import towarów z krajów trzecich

Obowiązek podatkowy powstaje na takich zasadach, jak dotychczas - z chwilą powstania długu celnego, co wynika bezpośrednio z art. 19a ust 9.

O tym natomiast, kiedy powstaje dług celny, stanowią art. 201-216 Wspólnotowego Kodeksu Celnego:

Art. 201 ust. 1 i 2

1. Dług celny w przywozie powstaje w wyniku:

a) dopuszczenia do wolnego obrotu towaru podlegającego należnościom przywozowym

lub

b) umieszczenia takiego towaru pod procedurą odprawy czasowej z częściowym zwolnieniem z należności przywozowych.

2. Dług celny powstaje w chwili przyjęcia zgłoszenia celnego.

Należy jednak mieć na uwadze wyjątki, o których mowa w ustawie:

w przypadku objęcia towarów procedurą celną przetwarzania pod kontrolą celną obowiązek podatkowy z tytułu importu towarów powstaje z chwilą objęcia towarów tą procedurą,
w przypadku objęcia towarów procedurą celną: składu celnego, odprawy czasowej z całkowitym zwolnieniem od należności celnych przywozowych, uszlachetniania czynnego w systemie zawieszeń, tranzytu lub przeznaczeniem celnym - wprowadzenie towarów do wolnego obszaru celnego lub składu wolnocłowego, jeżeli od towarów tych pobierane są opłaty wyrównawcze lub opłaty o podobnym charakterze - obowiązek podatkowy z tytułu importu towarów powstaje z chwilą wymagalności tych opłat.

WNT

Ustawa o VAT określa szczegółowo moment powstania obowiązku podatkowego w przypadku dokonania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów.

Art. 20 ust. 5

W wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury przez podatnika podatku od wartości dodanej, nie później jednak niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru będącego przedmiotem wewnątrzwspólnotowego nabycia (...).

Porady online

Prowadzisz firmę i masz pytania?

Skorzystaj z porad ekspertów Poradnika Przedsiębiorcy

Porady online dla firm

Ponieważ przy transakcji WNT podatnikiem jest nabywca, niezwykle istotnym jest wykazanie transakcji w dacie, w której zgodnie z przepisami powstał obowiązek podatkowy. Przedsiębiorca dokonujący importu towarów z krajów UE powinien szczególną uwagę zwrócić na:

datę wystawienia otrzymanej od zagranicznego kontrahenta faktury,
datę dokonania dostawy i okres, w którym upływa 15 dzień miesiąca następującego po miesiącu dokonania dostawy towaru.

Przykład 1.

Czynny podatnik VAT zarejestrowany dla celów VAT-UE dokonał zakupu towaru od kontrahenta z Niemiec. Towar otrzymano w dniu 27 stycznia 2014 r. Tydzień po otrzymaniu towaru dostawca wysłał fakturę z datą wystawienia na dzień 1.02.2014 r.

Obowiązek podatkowy z tytułu VAT u nabywcy towaru powstał w chwili wystawienia faktury, czyli w dniu 1.02.2014 r.

Przykład 2.

Zakupiono towar od dostawcy z Wielkiej Brytanii. Dostawa nastąpiła dnia 23 stycznia 2014 r. Sprzedawca zwlekał z wystawieniem faktury. W konsekwencji faktura została otrzymana przez nabywcę 15 marca z datą wystawienia dnia 28 lutego 2014 r.

Obowiązek podatkowy z tytułu VAT u nabywcy towaru powstał 15 lutego 2014 roku, jako że w tym dniu upływa ustawowy termin, czyli 15 dzień miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru będącego przedmiotem wewnątrzwspólnotowego nabycia.

Sprzedaż towarów za granicę

Inne przepisy będą miały zastosowanie dla określenia momentu powstania obowiązku podatkowego w przypadku sprzedaży na rzecz kontrahentów z krajów trzecich, a inne w przypadku dostaw towarów na rzecz kontrahentów z UE.

Zachęcamy do zapoznania się z kolejnymi częściami cyklu: