Podatnik zwolniony z VAT a wniosek VAT-REF to na pozór dwa wykluczające się pojęcia. W ramach niniejszej analizy zastanowimy się jednak, czy podatnik korzystający w Polsce ze zwolnienia od podatku VAT może odzyskać podatek od wartości dodanej zapłacony za granicą. Zwrot odbywa się poprzez złożenie w formie elektronicznej wniosku VAT-REF.
Procedura zwrotu zagranicznego podatku VAT
Podatek VAT jest zobowiązaniem podatkowym o charakterze terytorialnym. Oznacza to, że opodatkowaniu w danym państwie podlegają tylko te czynności, które zostaną uznane – na tle przepisów o miejscu świadczenia – za wykonane na terytorium tego państwa.
Zatem określenie miejsca świadczenia determinuje miejsce opodatkowania. Ustalenie miejsca świadczenia jest szczególnie istotne w przypadku usług odbywających się pomiędzy podmiotami podlegającymi różnym jurysdykcjom podatkowym lub takich, które mają charakter transgraniczny.
Powyższe powoduje, że jeżeli podatnik z Polski dokonuje zakupu towarów w innym kraju, to rozliczenie podatku VAT przez sprzedawcę odbywa się w kraju, gdzie towary się znajdują. W takim przypadku podatnik z Polski nie ma możliwości wnioskowania o zwrot zagranicznego podatku w Polsce.
Polski podatnik może natomiast wnioskować o zwrot zagranicznego podatku VAT poprzez wniosek VAT-REF.
Zgodnie z art. 89 ust. 1h ustawy VAT podatnik, o którym mowa w art. 15, ubiegający się o zwrot podatku od wartości dodanej w odniesieniu do nabytych przez niego towarów i usług lub w odniesieniu do zaimportowanych przez niego towarów wykorzystywanych do wykonywania czynności dających prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego na terytorium kraju, składa wniosek za pomocą środków komunikacji elektronicznej o dokonanie takiego zwrotu za pośrednictwem właściwego dla podatnika naczelnika urzędu skarbowego do właściwego państwa członkowskiego.
Wniosek należy złożyć do administracji podatkowej państwa członkowskiego zwrotu, za pośrednictwem właściwego dla podatnika naczelnika urzędu skarbowego, nie później niż do 30 września roku następującego po okresie zwrotu.
Warto także podkreślić, że podstawą do dokonania zwrotu podatku od wartości dodanej naliczonego w innym niż Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej jest faktura VAT. Zatem z wnioskiem o ww. zwrot nie może wystąpić podmiot, który dokonał nabycia na podstawie innego dokumentu niż wskazany w powołanym rozporządzeniu.
Jak możemy przeczytać w interpretacji Dyrektora IS w Bydgoszczy z 3 sierpnia 2011 roku, nr ITPP2/443-673d/11/RS, podatnik, nabywając towary handlowe na podstawie paragonów fiskalnych, nie będzie miał możliwości wystąpienia z wnioskiem o zwrot podatku od wartości dodanej naliczonego w Niemczech.
Należy także pamiętać, że zwrot zagranicznego podatku nie przysługuje, jeżeli podatnik z Polski wykonuje czynności opodatkowane na terytorium kraju, do którego kierowany jest wniosek VAT-REF. Tak również czytamy w piśmie Dyrektora IS w Bydgoszczy z 24 marca 2015 roku, nr ITPP3/443-743/14/MD, gdzie organ podatkowy wskazał, że procedura zwrotu podatku od wartości dodanej nie może mieć zastosowania z tej przyczyny, iż Wnioskodawca w kraju ewentualnego zwrotu (RFN) dokonywał sprzedaży opodatkowanej w postaci usług montażu schodów, drzwi i okien.
Zakres danych objętych wnioskiem VAT-REF
Rozporządzenie MF z dnia 4 grudnia 2014 roku w sprawie wniosków o zwrot podatku od wartości dodanej naliczonego w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej określa w sposób szczegółowy, jaki jest zakres wniosku VAT-REF.
Zgodnie z załącznikiem do przywołanego rozporządzenia wymagane jest wskazanie we wniosku następujących informacji:
- Urząd skarbowy, za pośrednictwem którego przekazywany jest wniosek.
- Państwo członkowskie, do którego jest kierowany wniosek.
- Cel złożenia wniosku (nowy wniosek/korekta).
- Dane dotyczące wniosku, do którego odnosi się korekta
- Dane dotyczące podatnika:
- dane identyfikacyjne podatnika:
- imię i nazwisko,
- pełna nazwa firmy;
- rodzaj podatnika (podatnik niebędący osobą fizyczną lub osoba fizyczna);
- dokładny adres zamieszkania/siedziby;
- adres poczty elektronicznej;
- Numer Identyfikacji Podatkowej podatnika.
- Dane dotyczące pełnomocnika (reprezentanta).
- Rodzaj prowadzonej działalności
- Okres, do którego odnosi się wniosek.
- Oświadczenie podatnika, że w państwie członkowskim, do którego jest kierowany wniosek, w okresie, do którego odnosi się wniosek, podatnik nie dokonywał dostaw towarów lub świadczenia usług (z pewnymi wyjątkami).
- Dane dotyczące rachunku bankowego, na który ma być dokonany zwrot podatku od wartości dodanej.
- Informacje dotyczące zaimportowanych towarów.
- Informacje dotyczące nabytych towarów i usług.
Podatnik zwolniony z VAT a wniosek VAT-REF
Możliwość uzyskania zwrotu podatku zapłaconego w innym kraju jest warunkowana spełnieniem przesłanek określonych w art. 89 ust. 1i ustawy VAT.
Zgodnie z tym przepisem wniosek o dokonanie zwrotu nie jest przekazywany do właściwego państwa członkowskiego w przypadku gdy w okresie, do którego odnosi się wniosek, podatnik:
- nie był podatnikiem, o którym mowa w art. 15;
- dokonywał wyłącznie dostawy towarów lub świadczenia usług zwolnionych od podatku innych niż transakcje, do których stosuje się art. 86 ust. 9;
- był zwolniony od podatku na podstawie art. 113.
W przypadku wystąpienia powyższych przesłanek naczelnik urzędu skarbowego wydaje postanowienie, na które służy zażalenie, o nieprzekazaniu do właściwego państwa członkowskiego wniosku o dokonanie zwrotu. Podatnik jest powiadamiany o wydaniu postanowienia również za pomocą środków komunikacji elektronicznej.
Z przedstawionej regulacji wprost wynika, że z wnioskiem VAT-REF mogą wystąpić wyłącznie podatnicy podatku VAT, którzy nie korzystają ze zwolnień podatkowych.
W rezultacie jeżeli mamy do czynienia z polskim przedsiębiorcą, który przykładowo korzysta ze zwolnienia podmiotowego w zakresie prowadzonej sprzedaży (art. 113 ustawy VAT), to taki podatnik nie może wnioskować o zwrot podatku zapłaconego za granicą.
Analogicznie z wnioskiem o zwrot nie może wystąpić podatnik korzystający ze zwolnienia przedmiotowego.
Przyjęcie takich regulacji ma za zadanie zapewnić neutralność oraz proporcjonalność podatku VAT na terenie całej UE. Oznacza to, że podatnik zwolniony z VAT ma obowiązek poniesienia ekonomicznego ciężaru podatku, ponieważ nie może wystąpić z wnioskiem VAT-REF. Taki wniosek zostanie przez naczelnika US odrzucony.
Podsumowując, możemy wskazać, że podatnicy zwolnieni z VAT w Polsce, którzy ponoszą określone wydatki za granicą, nie mają możliwości odzyskania zagranicznego podatku VAT. Analogicznie jak w przypadku polskiego podatku naliczonego, nie jest on możliwy do odzyskania przez podatników innych niż czynni.
