Na każdym przedsiębiorcy ciąży obowiązek opłacania składek ZUS. Choć stawki składek mogą się różnić, nie ma sposobu na ich ominięcie. Z czym należy liczyć się za nieopłacenie składek ZUS? Czy konsekwencje rzeczywiście są poważne? A może kary da się jakoś uniknąć?
Składki ZUS - termin zapłaty
Terminy zapłaty składek ZUS są narzucone odgórnie i wymagają od płatników samodyscypliny. Przedsiębiorcy są zobowiązani opłacać ubezpieczenie społeczne i zdrowotne za dany miesiąc:
- do 5. dnia następnego miesiąca – dla jednostek i zakładów budżetowych;
- do 15. dnia następnego miesiąca – dla płatników posiadających osobowość prawną, dotyczy to m.in. spółek akcyjnych, spółek z o.o., spółdzielni, stowarzyszeń i fundacji;
- do 20. dnia następnego miesiąca – dla pozostałych płatników składek, chodzi tu o przedsiębiorców opłacających wyłącznie składki na własne ubezpieczenia, przedsiębiorców i inne podmioty nieposiadające osobowości prawnej zatrudniające innych ubezpieczonych, w tym spółki osobowe (spółka: cywilna, jawna, partnerska, komandytowa, komandytowo-akcyjna, wspólnik jednoosobowej spółki z o.o.).
- przy zapłacie gotówką - dzień wpłaty w kasie lub na rachunek ZUS w banku czy placówce pocztowej;
- w obrocie bezgotówkowym - dzień obciążenia rachunku bankowego płatnika na podstawie polecenia przelewu.
Nieopłacenie składek ZUS w terminie - zapłacisz odsetki
Przedsiębiorca za nieopłacenie składek ZUS w terminie, musi liczyć się z koniecznością doliczenia do samej wartości ubezpieczeń należnych odsetek. Ich wartość będzie zależała od liczby dni zaległości. W celu obliczenia wysokości odsetek można wykorzystać gotowe internetowe kalkulatory.
Kiedy groźba odsetek nie wystarcza
Zakład Ubezpieczeń Społecznych może nałożyć na płatnika składek dodatkową opłatę w wysokości 100% nieopłaconych składek, co w rezultacie prowadzi do podwojenia wartości składki. Niekiedy długotrwałe nieopłacenie składek ZUS może skutkować powstaniem egzekucji należności nawet na drodze sądowej.
Zajęcie nieruchomości
Innym sposobem ingerencji ZUS może być wystąpienie o przymusowy wpis do hipoteki w księdze wieczystej nieruchomości należącej do przedsiębiorcy. W przypadku braku księgi Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma możliwość wystąpić o jej założenie.
Brak ubezpieczenia chorobowego
Nieopłacenie składki ZUS w terminie nie wiąże się już z ustaniem dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Jednak zaległości mogą mieć wpływ na prawo do świadczeń z ubezpieczenia chorobowego.
Gdy zaległość przekroczy kwotę 1% minimalnego wynagrodzenia to prawo do świadczeń nie będzie przysługiwało do czasu spłaty całości zadłużenia. Prawo do świadczenia przedawni się jeśli zadłużenie nie zostanie spłacone w ciągu 6 miesięcy od dnia powstania prawa do świadczenia.
Czy można uniknąć kary za nieopłacenie składek ZUS w terminie?
W celu uniknięcia negatywnych konsekwencji za nieopłacenie składek ZUS w terminie przedsiębiorca świadomy swojej trudnej sytuacji finansowej może zwrócić się do ZUS z wnioskiem o odroczenie terminu płatności lub rozłożenie należności na raty. Jeżeli wniosek zostanie rozpatrzony pozytywnie, przedsiębiorca będzie zwolniony z konieczności uregulowania odsetek za opłacenie składek w późniejszym, ściśle określonym przez ZUS terminie. Przedawnienie należności z tytułu składek na ZUS następuje z upływem 5 lat (termin dla składek wymagalnych po 1 stycznia 2012 r.) od dnia, w którym stały się wymagane, czyli od ustawowego terminu płatności składki.
Jeśli już masz długi wobec ZUS, wnioskuj o układ ratalny
Jeśli przedsiębiorca posiada już zadłużenie w stosunku do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, naliczane są odsetki lub nawet uruchomiony został proces egzekucji, istnieje jeszcze możliwość dogadać się z urzędem. W takiej sytuacji najlepiej jest złożyć wniosek o zawarcie układu ratalnego. Układ ratalny pozwala spłacić powstałe zadłużenie w miesięcznych ratach, w terminie ustalonym wspólnie z ZUS. Zawracie takiego układu z urzędem powoduje, że:
- od dnia następnego po podpisaniu układu ratalnego ZUS przestaje naliczać odsetki,
- w zamian za odsetki doliczana jest jedynie opłata prolongacyjna (50% stawki odsetek),
- zostaje zawieszone postępowanie egzekucyjne.
Należy pamiętać, że odsetki podatkowe są regulowane przez przepisy Ordynacji podatkowej i stanowią dla podatnika karę za nieopłacenie składek ZUS w terminie należności budżetowych. Zaliczamy do nich również odsetki za opłacone składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. W przypadku odsetek podatkowych zastosowanie ma art. 23 ust. 1 pkt. 18 ustawy o PIT. Według przepisów tego typu kary nigdy nie mogą stanowić kosztu uzyskania przychodu, niezależnie od tego, czy zostały one opłacone, czy też nie.
